سرطان اقتصادی که میلیاردها دلار ارز را به فساد و قاچاق می‌بلعد

به گزارش صدای ایران، قیمت‌گذاری حامل‌های انرژی، سرطان اقتصاد ایران است. سرطانی با گرید بسیار بدخیم که همه شریان‌های اقتصادی را آلوده کرده است؛ از تولید و اشتغال تا سرمایه‌گذاری، از محیط‌زیست تا عدالت اجتماعی. سال‌هاست که این سرطان از مرحله موضعی عبور کرده و اکنون در پله سوم و رو به چهارم است. حتی اگر همین امروز جراحی آغاز شود، نیاز به شیمی‌درمانی و رادیوتراپی سخت و طولانی خواهد بود.

 با این حال، دولت به جای عمل فوری، به گفت‌وگو و مشورت بی‌پایان مشغول است، گویی قرار است این بیمار خود به ‌خود درمان شود. ادامه این وضعیت، یعنی اختصاص میلیاردها دلار ارز به قاچاق بنزین، درحالی که برای داروی بیماران واقعی ارز کافی وجود ندارد. یعنی تغذیه شبکه فساد و ناکارآمدی، به بهای تخریب حمل ‌و نقل عمومی، کاهش بهره‌وری و فرو بردن اقتصاد در رکود. این سرطان اقتصادی نه‌ تنها منابع مالی کشور را می‌بلعد، بلکه ذهن و توان برنامه‌ریزان را هم تحلیل برده است.

سیاست‌گذاران آن‌قدر از جراحی می‌ترسند که حتی جرات گفتن حقیقت به مردم را ندارند. نتیجه این است که هزینه‌های بحران، مستقیم و غیرمستقیم، فقط بر دوش مردم سنگینی می‌کند، نه مدیران و تصمیم‌گیران. این همان جراحی اقتصادی است که باید در سال نخست دولت انجام می‌شد؛ زمانی که هنوز توان و سرمایه اجتماعی برای حمایت از تصمیم‌های دشوار وجود داشت. اکنون با تاخیر و تعلل، هزینه این عمل چندبرابر شده و موفقیت آن هم کمتر. هر روز تاخیر، به معنای گسترش بیشتر سرطان در بافت‌های اقتصاد و کاهش امید به بهبود است. حکومتی که نتواند یا جرات نداشته باشد با چنین بیماری مرگباری روبه‌رو شود و مردم را برای همراهی با درمان قانع کند، در هیچ عرصه دیگری هم موفق نخواهد بود. بحران قیمت‌گذاری انرژی، آزمونی است که میزان توان واقعی حکومت برای تصمیم‌های بزرگ و حیاتی را عیان می‌کند.

سرطان را نمی‌توان با داروهای آرام‌بخش یا وعده‌های فردایی درمان کرد. گاهی تنها راه نجات، تیغ جراحی است، هر چند دردناک به نظر آید. امروز اقتصاد ایران در اتاق اورژانس است، اما جراحان آن بیرون ایستاده‌اند و به جای عمل، مشغول سخنرانی‌اند.