عراقچی: بهجای فلسطینیها، اسرائیلیها به گرینلند فرستاده شوند

«سیدعباس عراقچی» وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران در نخستین مصاحبه پس از روی کار آمدن دونالد ترامپ، رئیس جمهور جدید ایالات متحده به پرسشهای خبرنگار اسکای نیوز در محل وزارتخارجه ایران پاسخ داده است. براساس متنی که در وب سایت اسکای نیوز منتشر شده، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران در این گفتوگو هرگونه حمله آمریکا و رژیم صهیونیستی به تأسیسات هستهای این کشور را اقدامی دیوانه وار خوانده که منجر به «فاجعه بسیار بد» برای منطقه خواهد شد. اسکای نیوز درباره این موضع گیری عراقچی مینویسد: این هشدار در اولین مصاحبه وزیر امور خارجه ایران پس از آغاز ریاستجمهوری دونالد ترامپ مطرح شده است.
بهجای فلسطینیها، اسرائیلیها به گرینلند فرستاده شوند
عراقچی در این مصاحبه با طعنه به پرسشی درباره پیشنهاد دونالد ترامپ برای انتقال فلسطینیهای ساکن غزه به مصر و اردن پاسخ داد. دیپلمات ارشد ایران پیشنهاد داد که بهجای فلسطینیها، اسرائیلیها به گرینلند فرستاده شوند.
او در بخشهای دیگری از این مصاحبه تأکید کرد که هرگونه حمله به تأسیسات هستهای ایران با پاسخ فوری و قاطع مواجه خواهد شد، اما گفت که فکر نمیکند آنها چنین اقدام «دیوانهواری» انجام دهند. وی اضافه کرد که این کار میتواند منطقه را به فاجعهای بزرگ تبدیل کند.
وضعیت امروز با زمان حصول برجام متفاوت است
در شرایطی که دونالد ترامپ تاکید کرده که یک راه حل دیپلماتیک را ترجیح میدهد و میگوید توافق جدید با ایران «خوب» خواهد بود، اما وزیر خارجه ایران میگوید اگرچه او آماده شنیدن (غیرمستقیم) سخنان ترامپ است، اما با توجه به آنچه در مورد برجام رخ داد (اشاره به خروج آمریکا از برجام در نوامبر ۲۰۱۸ و در دولت نخست ترامپ) متقاعد کردن ایران برای مذاکره با آمریکا به منظور رسیدن به یک توافق جدید به اقدامهای بیشتری نیاز خواهد داشت.
وزیر خارجه ایران درباره موضع گیریهای ترامپ برای رسیدن به یک توافق جدید با ایران گفت که این موضع گیریها و سخنان کافی نخواهد بود و ایران برای شروع مذاکرات باید اعتماد بیشتری نسبت به آمریکا پیدا کند. او در این باره گفت: امروز وضعیت نسبت به دور پیشین مذاکرات (که به احیای برجام منتهی شود) متفاوت و سختتر است. کارهای زیادی باید از سوی طرف مقابل انجام شود تا اعتماد ما جلب شود. فعلا فقط کلمات خوب میشنویم و این قطعا کافی نیست.
خبرنگار اسکای نیوز در ادامه این گزارش به تحولات جاری در منطقه پس از هفت اکتبر ۲۰۲۳ اشاره و ادعا میکند که متحدان ایران در منطقه در این بازه زمانی تضعیف شدهاند. مطابق با متن منتشر شده در اسکای نیوز، عراقچی در پاسخ به این پرسش میگوید: «حماس و حزبالله آسیب دیدهاند. اما در عین حال، آنها در حال بازسازی خود هستند. مقاومت یک مکتب فکری و یک آرمان است که همیشه خواهد بود.»
سیدعباس عراقچی در بخشهایی از این مصاحبه با تکرار موضع همیشگی جمهوری اسلامی ایران میگوید: ما به زبان تهدید پاسخ نمیدهیم، این واقعیت است و ما آن را در گذشته ثابت کردهایم، اما به زبان احترام پاسخ میدهیم.
متن کامل پرسش و پاسخ وزیر خارجه در این گفتوگو به شرح زیر است:
از یک طرف دونالد ترامپ از توافق هستهای خارج شد و اقدامهای خصمانه (علیه ایران) انجام داد. اما در حال حاضر او میگوید که توافق با ایران خوب خواهدبود، بنابراین به نظر میرسد دونالد ترامپ میخواهد ادامه دهد. آیا ایران نیز آماده است که در دوران ریاست جمهوری او با آمریکا مذاکره کند؟
من احتمال یک توافق جدید یا دور جدید مذاکرات را انکار نمیکنم، اما میخواهم شما را به این واقعیت ارجاع دهم که ما اکنون نسبت به زمان گذشته بی اعتمادی بسیار بیشتری داریم.
اما او اکنون میگوید که توافق میخواهد و اگر با احترام برخورد کند، آیا مذاکره میکنید؟
من آن را رد نمیکنم، میخواهم بگویم که اکنون بی اعتمادی بسیار بیشتری بین ما وجود دارد و ما باید ابتدا بر این بی اعتمادی غلبه کنیم. باید اعتماد کافی برای ایران وجود داشته باشد تا بار دیگر وارد مذاکرات شود و فکر میکنم ما هنوز کمی با آن نقطه فاصله داریم، همانطور که گفتم منتظر شنیدن سخنان او هستیم. بله، البته که توافق خوب است، اما چه توافقی؟
منطقه غرب آسیا متشنج است و در قلب این تنش روابط ایران و امریکا قرار دارد. آیا باتوجه به آنچه از رئیس جمهور جدید امریکا میشنوید، امیدواری به کارساز بودن گفتوگو دارید؟
دیپلماسی مبتنی بر امید است، ما هرگز امید خود را برای هیچ تلاش دیپلماتیک از دست نمیدهیم. ما این تجربه را در گذشته داشتهایم و توانستیم این مسئله دشوار را از طریق دیپلماسی حل کنیم و این تجربه را میتوان تکرار کرد، اما باز هم باید بگویم که وضعیت متفاوت و بسیار دشوارتر از دور قبل است، باید کارهای زیادی از طرف مقابل انجام شود تا اعتماد ما را جلب کند.
پس شما آن را رد نمیکنید، اما میخواهید چیزهای بیشتری از دونالد ترامپ و دولت او بشنوید؟
البته، ما چیزی غیر از کلمه مثلا خوب نشنیدهایم و بدیهی است که این کافی نیست.
شما در یکی از گفتوگوهای خود به وجود مسیر جایگزین در صورت عدم توافق اشاره کردید. آیا میتوانید توضیح دهید که منظور شما از یک مسیر جایگزین چیست، زیرا بسیاری از مردم میگویند این بدان معناست که ایران احتمالا از پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای خارج میشود. جایگزین ایران این خواهدبود؟
صادقانه بگویم؛ من نمیدانم چه جایگزینی خواهد بود، اما فکر میکنم شما درک میکنید که ما مسیر مذاکره و اعتمادسازی را در برنامه هستهای صلح آمیز خود امتحان کردیم، اما تبدیل به یک تجربه ناخوشایند شد و تحریمها بازگشتند، پس آن جایگزین چیست؟ پاسخ صادقانه من به شما این است که الان نمیدانم گزینه جایگزین ایران چه خواهد بود، زیرا در دست بررسی است و بحث بسیار داغی در این باره در جریان است. بحثها در این باره در همه سطوح حتی در کوچه و خیابان در میان مردم عادی به شدت در جریان است.
در داخل ساختار سیاسی ایران برخی خواهان دیپلماسی هستند، سایرین چه میگویند؟
دیدگاههای مختلفی وجود دارد، نمیدانم کدام یک در پایان تبدیل به حرف آخر خواهدشد. اما بحث در جریان است ما در ماه اکتبر به این نقطه میرسیم که باید تصمیم بگیریم، به همین دلیل است که به شما گفتم اکتبر امسال میتواند یک نقطه بحران باشد و آنها باید قبل از رسیدن به این نقطه از بحرانی شدن اوضاع جلوگیری کنند.
آیا شما آماده هستید به دونالد ترامپ فرصتی بدهید تا حداقل به آنچه او میگوید گوش دهد؟
بله، البته؛
و اگر او رویکرد درست را با احترام با شما در میان بگذارد، شما با دونالد ترامپ صحبت خواهید کرد؟
در آنصورت تصمیم خواهیم گرفت
اگر او به نکات خوبی اشاره کند، شما با آمریکا مذاکره خواهید کرد؟
همانطور که به شما گفتم، ما در این باره تصمیم خواهیم گرفت، من به شما نمیگویم که ما هر آنچه را که او میگوید رد خواهیم کرد، البته ما سخنان او را در نظر خواهیم گرفت و در مورد آن بحث خواهیم کرد. ما همیشه تصمیمات منطقی گرفتهایم و این این را ثابت کردهایم.
ما شنیدهایم که وزیر امور خارجه اسرائیل میگوید زمان بهتری برای حمله به ایران وجود ندارد. ایران در ضعیفترین حالت خود قرار دارد و دونالد ترامپ گفته است که اگر توافقی انجام نشود آماده است از اسرائیل حمایت کند. چقدر نگران این چشم انداز هستید؟
این یک تهدید جدید نیست و آنها میدانند که این یک تهدید واقعی نیست، زیرا آنها تواناییهای ما را برای پاسخ میدانند و ما روشن کردهایم که هر گونه حمله به تاسیسات هستهای ایران با یک پاسخ فوری و قاطع مواجه خواهد شد. اما فکر نمیکنم آنها دست به چنین اقدام دیوانهواری بزنند. این اقدام کل منطقه را تحت الشعاع قرار خواهد داد و فاجعهبار خواهدبود. من فکر میکنم این یک تهدید واقعی نیست.
دونالد ترامپ اخیرا گفت که یک گزینه درباره غزه پساجنگ میتواند پاکسازی غزه باشد، او پیشنهاد کرد که فلسطینیها به جای دیگری نقل مکان کنند. آیا این خط قرمزی برای ایران است و اگر این اتفاق بیفتد، ایران چه خواهد کرد؟
خوب من فکر میکنم این پروژهای است که بسیاری در گذشته سعی کردند آن را امتحان کنند، اما همه آنها شکست خوردند. فلسطین را نمیتوان از روی نقشه منطقه حذف کرد و فلسطینیها را نمیتوان اخراج کرد؛ بنابراین پیشنهاد من چیز دیگری است. به جای فلسطینی ها، سعی کنید اسرائیلیها را اخراج کنید، آنها را به گرینلند ببرید تا بتوانند با یک تیر دو نشان بزنند. هم مشکل گرینلند و هم اسرائیلیها را حل کنند.
پس شما فکر نمیکنید اسرائیلیها حق دارند در کشوری که آنها سرزمین خود میدانند زندگی کنند؟
همه حق زندگی دارند، اما هیچکس حق اشغال سرزمینهای دیگرن را ندارد و این سرزمین فلسطین است و فلسطینیها باید برای سرزمین و سرنوشت خود تصمیم بگیرند.
در سال گذشته ما شاهد تضعیف حماس و حزب الله بودیم و شاهد (شهادت) سیدحسن نصرالله و اسماعیل هنیه. دولت بشار اسد متحد ایران هم در سوریه سقوط کرد. آیا درست است که بگوییم استراتژی شما در منطقه نیاز به تجدیدنظر دارد؟ میتوانید ببینید که اوضاع برای ایران تغییر کرده است؟
من معتقدم که به مقاومت ضرباتی وارد شده است، اما باید بدانیم که مقاومت، یک مکتب فکری است، آرمانی است که هنوز زنده است و هنوز وجود دارد و نفس میکشد. درست است، حماس و حزب الله آسیب دیدهاند، اما در عین حال در حال بازسازی خود هستند. مقاومت یک مکتب فکری است و همیشه خواهد بود.