خودکشی دسته‌جمعی ایرانی‌ها!

وزیر بهداشت چهارشنبه گذشته 23 مهرماه در همایش روز جهانی غذا آمار تکان دهنده‌ای از مصرف سالانه مواد غذایی در ایران داد. «سید حسن قاضی زاده هاشمی» در این همایش گفت: «سرانه مصرف روغن هر ایرانی سالانه 3 کیلوگرم افزایش پیدا می کند.» اما این، تنها آمار وحشتناک از مصرف غیر استاندارد مواد غذایی توسط ایرانی‌ها نیست.

هشدار وزیر بهداشت درباره افزایش 3 کیلوگرمی سرانه مصرف روغن در ایران، تنها آمار عجیب و غریب درباره سرانه مصرف مواد غذایی در ایران نیست. سرانه مصرف، یعنی مصرف سالانه هر نوع كالا ، خدمت ، فرصت و موقعيتي براي رسيدن به هدف خاص توسط  یک نفر در یک سال. ایرانی ها سرانه مصرف مواد غذایی عجیب و غریبی دارند. آنها هیچ اصراری ندارند که مطابق میانگین آمارهای جهانی و استاندارهای لازم حرکت کنند. سرانه مصرف مواد غذایی در ایران در برخی اجناس نگران کننده و حتی بحرانی است. این موضوع بهانه مناسبی است برای سر زدن به آمار و ارقام منتشر شده از سرانه مصرف مواد غذایی در ایران تا بفهمیم اوضاع از چه قرار است؟

این دو قوت غالب، خوراک مردم هستند که هر سال عید فطر باید زکات فطره نیز بر همین اساس پرداخت شود. میزان مصرف نان در ایران رقم خیره کننده ای دارد. سرانه مصرف نان هر ایرانی در سال در حالی 160 کیلوگرم است که این آمار در جهان تنها 25 کیلوگرم است. در واقع ایرانی ها 6 برابر آمار جهانی نان می خورند و از این لحاظ در صدرجهان قرار دارند.

البته دورریز نان در کشور ما در وضعیت نامطلوبی قرار دارد و همه این 160 کیلوگرم مصرف نمی شود. سرانه مصرف برنج در کشورما 40 کیلوگرم اعلام شده  و این درحالی است که در سه‌دهه گذشته، این میزان 15 تا 20 کیلوگرم بوده است. اما این مقدار نسبت به میانگین جهانی 25 کیلوگرم هم پایین تر است.

جالب است بدانید پرمصرف‌ترین کشور جهان در برنج، تایلند است که سرانه مصرف برنج در این کشور 140 کیلوگرم است. این در حالی است که این آمار در کشور ترکیه فقط 8 کیلوگرم است.

سازمان جهانی خواروبار و کشاورزی (فائو) در دسامبر  2012 سرانه مصرف گوشت ( قرمز و سفید) در جهان را 41 کیلوگرم اعلام کرد. این در حالی است که ایرانی ها سالانه حدود 36 کیلوگرم گوشت مصرف می کنند. این میزان از آمار جهانی کمتر و از میانگین آسیا بالاتر است. همچنین ایران از لحاظ مصرف گوشت بین 196 کشور جهان در رتبه 98 قرار دارد.

ایرانی‌ها به طور جداگانه در یک سال 13 کیلوگرم گوشت قرمز و 24 کیلوگرم گوشت مرغ مصرف می‌کنند. مردم آمریکا بزرگترین مصرف‌کنندگان گوشت درجهان هستند. آنها سالانه 120 کیلوگرم گوشت می‌خورند. جالب این‌که  مردم کشور کوچک کویت نیز با 119 کیلوگرم در جایگاه دوم «گوشتخوار ترین» مردم دنیا قرار دارند.

ایرانی‌ها در مصرف این سه قلم موادغذایی که مصرف زیادشان مضر است رکوردهای ویژه‌ای دارند. سرانه مصرف شکر ایرانی‌ها بین 21 تا 24 کیلوگرم است. در حالی‌که میانگین جهانی آن، فقط 5 کیلو گرم است. این، یعنی ایرانی ها 5 برابر مردم جهان از شکر استفاده می‌کنند.ایرانی ها علاوه بر شکر، در نمک هم زیاده روی می‌کنند. سازمان جهانی بهداشت، میانگین مصرف نمک را برای هر فرد در جهان، 10 گرم عنوان کرده و این میزان را دو برابر میزان توصیه شده این سازمان دانسته است. اما ایرانی دو تا سه برابر بیشتر نمک مصرف می کنند.

در مورد مصرف روغن نیز ایران آمار خیره کننده‌ای دارد. طبق گفته «رسول دیناروند» معاون غذا و دارو وزرات بهداشت، سرانه مصرف روغن در کشور 21 کیلوگرم است.این در حالی است که وزیر بهداشت روز چهارشنبه 23 مهرماه از اضافه شدن سالانه 3 کیلوگرم روغن به سرانه مصرف ایرانی ها خبر داده است. چیزی شبیه فاجعه.

درباره سرانه مصرف تخم مرغ مدیر کل جهادکشاورزی استان قم، به عنوان یکی از استان‌های اصلی تولید کننده تخم مرغ در کشور اعلام کرده سرانه مصرف تخم مرغ در ایران 190 عدد است. این در حالی است که میانگین جهانی، 250 عدد تخم مرغ است و ایرانی‌ها سالانه 60 تخم‌مرغ کمتر از میانگین جهانی می‌خورند. هرچند رقم‌های دیگری هم در این باره اعلام شده و به‌عنوان مثال، سال گذشته معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی چهارمحال و بختیاری در گفتگو باخبرگزاری فارس گفت: «سرانه مصرف تخم مرغ کشور 160 و در جهان 300 عدد است.»

طبق آمارهای منتشر شده از سوی سایت « helgilibrary» مصرف تخم مرغ در ایران در حال کاهش است و از 7/7 کیلوگرم در سال 2008 به 5/5 کیلوگرم در سال 2011 رسیده است. کشور ژاپن نیز با مصرف 18 کیلوگرم در سال رکورددار است. همچنین میانگین جهانی نیز 8.9 کیلوگرم تخم مرغ در سال است.

ایرانی‌ها در حالی رکورددار مصرف روغن‌های مضر هستند که از مصرف روغن زیتون غافل شده‌اند. سرانه مصرف روغن زیتون، این داروی طبیعی در کشور فقط 220 گرم است. این در حالی است که در برخی کشورهای جهان سرانه مصرف این کالا به 27 کیلوگرم نیز می‌رسد. کشور سوریه بالا‌ترین آمار مصرف روغن زیتون را با ۲۷ کیلوگرم در سال به خود اختصاص داده است که به دلیل مصرف بالای این ماده طبیعی با کمترین مشکل بیماری‌های قلبی و عروقی مواجه است.

همچنین سرانه مصرف روغن زیتون در کشور یونان ۲۴ کیلوگرم، اسپانیا ۱۴ کیلوگرم و ایتالیا ۱۲ کیلوگرم است. به گفته «احمد بلند نظر» عضو شورای ملی زیتون، روغن زیتون در ایران ناشناخته مانده. اما در جامعه ایرانی از کنسرو میوه زیتون بیش از روغن زیتون استفاده می‌کنند که این موضوع به فرهنگ پایین مصرف در کشور بر می‌گردد.

ایرانی‌ها در نوشیدن مضرترین نوشیدنی جهان نیز با اقتدار در صدر ایستاده اند. مصرف سرانه نوشابه در کشور ما 42 لیتر است. در حالی که مردم جهان به زور 10 لیتر نوشابه در سال می خورند. اگرچه این آمار فقط مخصوص نوشابه‌های غیر الکی و گازدار است. اما باز هم مصرف نوشابه در ایران بسیار بالاست.

کمبود کلسیم در کشور ما بسیار جدی است و نوشابه مانع جذب کلسیم مواد غذایی می‌شود. ایرانی ها سالانه حدود 3 میلیارد تومان برای نوشابه پول خرج می‌کنند. در حالی که یک قاشق روغن زیتون هم نمی خورند.

سرانه مصرف شیر در ایران 70 کیلوگرم اعلام شده است. اما طبق آمار جهانی متوسط مصرف شیر در جهان 190 کیلوگرم و در کشورهای اروپایی بین 300 تا 450 کیلوگرم اعلام شده است. این آمار در کشورهای توسعه یافته جهان به 500 کیلوگرم هم می‌رسد. البته مصرف شیر در استان های چهارمحال بختیاری، آذربایجان غربی و شرقی از متوسط کشور بیشتر است. اما در کشور فرانسه که متعادل ترین رژیم غذایی در ارتباط با بیماریهای قلبی و طول عمر را داراست سرانه مصرف شیر 400 کیلوگرم است.

مصرف شیر در کشور با اخباری نظیر وجود روغن پالم، سفید کننده‌ها و دیگر مواد غیرمجاز همواره با چالش روبرو بوده است. اما با این حال مردم ترجیح می‌دهند به جای خوردن شیر از فرآورده‌های آن مانند بستنی، شیرکاکائو استفاده کنند که البته خاصیت ماده اولیه را ندارد.

با دقت در آمار مصرف مواد غذایی کشور و میانگین های جهانی به روشنی پیداست که ما در وضعیت غذایی درستی قرار نداریم. حتی می توانیم عنوان بدغذا ترین کشور جهان را از آن خود کنیم. آمارها از وضعیت غذایی کشور و رغبت مردم به مواد غذایی کم ارزش و حذف مواد غذایی مفید در برنامه غذایی به گونه ای است که انگار ایرانی‌ها در آستانه یک خودکشی دسته جمعی قرار دارند.

آیا حواس‌مان به الگوی مصرف خانوار هست؟