علت خارش بدن چیست؟
به کزارش صدای ایران، معمولاً افرادی که حساسیت غذایی دارند به بعضی از پروتئین‌های غذا واکنش نشان می‌دهند، چون سیستم ایمنی آنها این پروتئین‌ها را به‌عنوان یک ماده‌ی مضر شناسایی کرده و برای مبارزه با آنها آنتی‌بادی تولید می‌کند.
شناسایی مواد غذایی آلرژی‌زا بهترین راه برای جلوگیری از علائم نامطلوب حساسیت غذایی است. در این مقاله از دیجی‌کالا مگ شما را با علل خارش پوست و ۷ ماده‌ی غذایی مختلف که می‌توانند در اثر بروز یک واکنش آلرژیک باعث خارش شوند، آشنا می‌کنیم.
علت خارش بدن چیست؟
وقتی صحبت از علت خارش پوست صورت و بدن به میان می‌آید می‌توان به عوامل مختلفی اشاره کرد، از جمله:
واکنش آلرژیک به غذا، نیش حشرات، گرده‌ی گل‌ها و دارو‌ها
بیماری‌های پوستی مانند اگزما، پسوریازیس و خشکی پوست
مواد شیمیایی محرک، لوازم آرایشی و سایر مواد
انگل‌ها مثل کرمک، گال و شپش سر و بدن
بیماری‌های کبد، کلیه یا تیروئید
بعضی از سرطان‌ها یا روش‌های درمان سرطان
بیماری‌هایی که می‌توانند بر سیستم عصبی تأثیر بگذارند، مانند دیابت و زونا
زنان باردار از جمله افرادی هستند که ممکن است خارش پوست را تجربه کنند. در بیشتر موارد، تغییرات هورمونی و خشکی پوست علت خارش بدن در بارداری هستند. اما گاهی اوقات ممکن است این علامت از یک مشکل جدی به نام کلستاز (Cholestasis) ناشی شود.
کلستاز یک اختلال کبدی است که با تجمع اسید‌های صفراوی در خون باعث خارش می‌شود. زنانی که در طول بارداری با خارش شدید یا مزمن پوست مواجه می‌شوند، باید حتماً به پزشک مراجعه کنند.
علت خارش بدن در شب
بیش از ۹۰ درصد افراد مبتلا به خارش مزمن، از خارش شبانه یا افزایش خارش پوست در شب شکایت دارند. خارش شدید پوست در شب خواب را مختل می‌کند و کیفیت زندگی فرد را به‌شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد.
غالباً خارش شبانه به ریتم سیرکادین (ریتم شبانه‌روزی بدن) مربوط می‌شود. به‌عنوان مثال، بالا رفتن دمای بدن و افزایش خون‌رسانی به پوست در ساعات پایانی روز باعث گرم شدن پوست و احساس خارش می‌شود.
علاوه بر این، ترشح سیتوکین‌های التهابی در شب افزایش می‌یابد و پوست شب‌ها آب بیشتری از دست می‌دهد. اگر خارش شبانه با درمان‌های خانگی برطرف نشد، باید برای بررسی بیشتر به پزشک مراجعه کنید.
چرا غذا باعث خارش بدن و پوست می‌شود؟
به طور کلی، غذا‌ها نباید باعث خارش بدن شوند، مگر اینکه شما به یک مشکل خاص مانند حساسیت غذایی یا عدم تحمل هیستامین مبتلا باشید. اگر بعد از خوردن یک غذای خاص دچار خارش می‌شوید، علائم خود را با پزشک در میان بگذارید تا علت بروز این مشکل مشخص شود. رژیم غذایی خود را بدون مشورت با پزشک تغییر ندهید. اگر حساسیت غذایی دارید، خوردن غذا‌هایی که باعث خارش پوست می‌شوند ممکن است به بروز عوارض شدید منجر شود.
حساسیت غذایی؛ شایع‌ترین علت خارش پوست سر و بدن
حساسیت غذایی که شایع‌ترین دلیل خارش پوست سر و بدن است، با آزاد کردن مواد شیمیایی در بدن باعث التهاب، تورم، خارش و قرمزی پوست می‌شود. خارش ناشی از حساسیت غذایی می‌تواند در هر نقطه‌ای از بدن به بروز کهیر و اگزما منجر شود.
رایج‌ترین غذا‌هایی که می‌توانند در بعضی از افراد باعث واکنش آلرژیک شوند عبارتند از: گندم، شیر، تخم‌مرغ، سویا، ماهی، بادام‌زمینی و آجیل درختی. گوجه‌فرنگی، توت‌فرنگی، آناناس و افزودنی‌های غذایی هم جزء مواد آلرژی‌زا طبقه‌بندی می‌شوند. خارش ناشی از حساسیت غذایی می‌تواند در هر نقطه‌ای از بدن به بروز کهیر و اگزما منجر شود.
سندرم آلرژی دهانی
سندرم آلرژی دهانی در اثر واکنش متقاطع رخ می‌دهد و باعث خارش دهان، گلو و لب‌ها می‌شود. واکنش متقاطع زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن شما پروتئین‌های موجود در یک غذای خاص را به اشتباه گرده‌ی گیاه در نظر می‌گیرد. چون هم گرده و هم آن ماده‌ی غذایی خاص حاوی پروتئین‌های مشابهی هستند.
رایج‌ترین غذا‌هایی که باعث ایجاد سندرم آلرژی دهانی می‌شوند، میوه‌ها، سبزیجات و مغز‌های خوراکی هستند. به عنوان مثال، اگر به گرده‌ی گیاه‌ی راگوید (Ragweed) حساسیت داشته باشید، خوردن کدوسبز، طالبی، موز و خیار می‌تواند باعث ایجاد خارش در دهان شما شود. در بعضی موارد، پختن مواد غذایی از خارش بدن جلوگیری می‌کند.
عدم تحمل هیستامین می‌تواند از عوامل خارش بدن باشد
هیستامین یک ماده‌ی شیمیایی است که از بروز عفونت جلوگیری می‌کند، اما افزایش بیش از حد آن در بدن به بروز التهاب، خارش و تورم در بافت‌های نرم مانند ریه‌ها، پوست و سینوس‌ها منجر می‌شود.
بعضی از غذا‌ها مثل ماهی تن، اسفناج، پنیر، بادمجان و مخمر حاوی هیستامین هستند و به همین دلیل مصرف آنها ممکن است علت خارش بدن باشد. سردرد، برافروختگی پوست، ضربان قلب سریع، خس خس سینه و غش از سایر علائمی هستند که در اثر عدم تحمل هیستامین رخ می‌دهند.
چه غذا‌هایی باعث خارش پوست می‌شود؟
خارش و تحریک پوست می‌تواند توسط عوامل زیادی ایجاد شود، از خشکی پوست گرفته تا حساسیت‌های غذایی. اگر مستعد خشکی، خارش و التهاب پوست هستید، ممکن است رژیم غذایی شما مقصر باشد. بنابراین، باید بدانید که چه غذا‌هایی ممکن است باعث تحریک پوست شوند. رایج‌ترین غذا‌هایی که به دلیل حساسیت غذایی می‌توانند باعث خارش پوست شوند، عبارتند از:
۱. سویا
اگرچه حساسیت به سویا در میان شیرخواران و کودکان شایع است، اما بزرگسالان هم ممکن است با این مشکل روبرو شوند. حساسیت به سویا از واکنش نسبت به پروتئین خاصی که در سویا و سایر محصولات حاوی آن (مانند میسو، توفو و تمپه) وجود دارد، ناشی می‌شود.
حساسیت به سویا می‌تواند عوارض جانبی متعددی ایجاد کند. به‌عنوان مثال، باعث بروز اگزما یا درماتیت آتوپیک (Atopic dermatitis) شود که با خارش و التهاب پوست مشخص می‌شود. همچنین ممکن است اثرات نامطلوب دیگری روی سلامتی داشته باشد و به بروز علائمی مانند تورم، سوزن سوزن شدن دهان، درد معده و خس خس سینه منجر شود.
درماتیت آتوپیک مشکلی است که معمولاً از آن به‌عنوان علت خارش بدن کودکان یاد می‌شود، با این حال در هر سنی ممکن است رخ دهد.
درماتیت آتوپیک یک بیماری مزمن است که علائم آن به‌طور دوره‌ای ظاهر می‌شوند و هیچ درمانی برای آن وجود ندارد، اما می‌توان علائم آن را کاهش داد یا از شعله‌ور شدن آنها جلوگیری کرد. معمولاً اجتناب از مصرف صابون‌های تند، مرطوب کردن منظم پوست و استفاده از کرم‌ها یا پماد‌های دارویی کمک‌کننده است.
اجتناب از مصرف غذا‌هایی که باعث خارش پوست می‌شوند، می‌تواند در درمان درماتیت آتوپیک مؤثر باشد. افرادی که به سویا حساسیت دارند باید از مصرف تمام محصولات حاوی سویا اجتناب کنند. اما غالباً می‌توانند با خیال راحت از بعضی مواد فرآوری‌شده مانند روغن سویای تصفیه شده و لسیتین سویا (یک افزودنی غذایی) استفاده کنند.
