آیا روانشناس میتواند روانپزشک شود؟
آیا روانشناس میتواند روانپزشک شود؟ وقتی بحث روانپزشکان و روانشناسان به میان می‌آید، اغلب افراد تصور می‌کنند که این دو کاملا مشابه و مانند یکدیگر هستند و به طور کلی یکی هستند.
به گزارش صدای ایران، این در حالی است که تفاوت زیادی میان این دو رشته پرطرفدار دیده می‌شود و هر یک از آنها روش‌های درمانی مختلفی را ارائه می‌دهند. اگرچه هر دو حرفه برای بهبود سلامت روان و درمان تلاش می‌کنند، اما با این وجود نوع تحصیلات این دو و روش‌های درمانی که ارائه می‌کنند، با یکدیگر متفاوت‌اند.
مهرنیوز در تاریخ ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۱ در گزارشی خبر از افتتاح بزرگترین مرکز مشاوره روانشناسی در گرگان داد. رضاعلی محسنی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی گرگان در گفتگو خبرنگار مهر اظهار داشت: «این مرکز آماده ارائه خدمات مشاوره و روان شناسی در زمینه های ازدواج، درمان اختلالات روان شناسی، تحصیلی، شغلی، کودکان، اعتیاد، افسردگی و خانواده به مراجعان را دارد». این مرکز ر پی صدور مجوز تاسیس مرکز خدمات روان شناسی و مشاوره دانشگاهی از سوی سازمان نظام روان شناسی و مشاوره جمهوری اسلامی ایران به دانشگاه آزاد گرگان راه اندازی شد. در حال حاضر برای دریافت خدمات سلامت روان اعم از مشاوره روانکاوی در گرگان نیازی به مراجعه به شهرهای دیگر نیست.
ما در این مقاله قصد داریم در مورد این موضوع که آیا روانشناس میتواند روانپزشک شود و یا خیر، به شما نیز پیشنهاد می‌کنیم که در ادامه جهت کسب اطلاعات بیشتر با ما همراه باشید.
تفاوت روانشناس و روانپزشک چیست؟
در این بخش از بررسی اینکه آیا روانشناس میتواند روانپزشک شود، باید بیان کنیم اگرچه روانپزشک و روانشناس از نظر کلامی و ظاهری تا حدودی یکسان به نظر می‌رسند؛ اما به طور کلی این دو رشته و خدماتی که در این دو حرفه ارائه می‌شود، متفاوت هستند. به عبارتی واضح‌تر، روانپزشکان پزشک‌هایی هستند که پیش‌تر، دوره‌های تخصصی مانند روانپزشکی را گذرانده‌اند و درمان مشکلات روانی بر رویکرد دارو درمانی و رواندرمانی تحلیلی تکیه دارد.
این در حالی است که روانشناسان با روش روان درمانی و گفتار درمانی، در زمینه درمان بیماری‌های روانی فعالیت می‌کنند. در اصل، اگر بیماران نیازمند داروهای روانشناسی باشند، به متخصص روانپزشک ارجاع داده می‌شوند. روان‌درمانگر و یا روان پزشک به طور کلی در گروه پزشکان قرار می‌گیرند، آنها می‌توانند علت و علائم مشکلات روانی بیماران را ارزیابی کنند و پس از آن به درمان این مشکلات به روش‌ها خاص بپردازند و دارو تجویز کنند.
روانپزشک، پزشکی متخصص در حوزه‌ی سلامت روان است که با برخورداری از دانش گسترده در زمینه‌های نوروساینس (علوم اعصاب)، روانشناسی، آسیب شناسی روانی و فارماکولوژی (داروشناسی)، به تشخیص، درمان و پیشگیری از اختلالات روانی می پردازد. برخلاف روانشناس، روانپزشک به دلیل دارا بودن مدرک پزشکی (دکترای پزشکی عمومی)، مجاز به تجویز داروهای روان‌گردان است. این توانایی منحصر به فرد، به او این امکان را می دهد تا با در نظر گرفتن ابعاد مختلف زیستی، روانی و اجتماعی اختلالات روانی، به درمان جامع و موثری برای بیمار خود دست بزند.
در حوزه‌ی تشخیص، روانپزشک از طریق مصاحبه‌ی بالینی عمیق، بررسی سوابق پزشکی و انجام تست های روانشناختی تخصصی، به ماهیت و ریشه‌ی اختلال روانی بیمار پی می برد. او با اتکا به دانش خود از نشانه شناسی و طبقه بندی تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5)، به تشخیص دقیق اختلال بیمار مبادرت می ورزد.
روانشناسان نیز به علت داشتن مدرکPHD در واقع پزشک محسوب می‌شوند، اما حقیقت این است که این افراد دوره‌ها و آموزش‌های پزشکی را نگذرانده‌اند و به همین علت نمی‌توانند به تجویز دارو برای بیماران بپردازند. در نظر داشته باشید که این موضوع به معنای آن نیست که روانشناسی تأثیر کمتری دارد؛ چراکه روانشناسان به کلیه درمان‌های روان شناختی آشنا هستند.
تغییر رشته از روانشناسی به روانپزشکی
آیا روانشناس میتواند روانپزشک شود؟ رشته روانپزشکی در واقع یکی از بهترین و پرطرفدارترین رشته‌های تحصیلی به شمار می‌آید که بازار کار بسیار خوب و درآمد مناسبی دارد. ممکن است شما نیز دانشجوی رشته روانشناسی باشید و بخواهید که رشته تحصیلی خود را به روانپزشکی تغییر دهید و یا اینکه از خود بپرسید که آیا روانشناس میتواند روانپزشک شود؟
در پاسخ به این سوال باید بگوییم بله، اما اگر می‌پرسید که چطور؟ باید توجه داشته باشید که برای یک دانشجوی رشته روانشناسی، تغییر رشته به روانپزشکی به قدری هم که ساده به نظر می‌رسید نیست؛ چراکه برای انجام این کار، تعهد بسیار قوی لازم است. آنها لازم است تا در دانشکده پزشکی شرکت کنند، که خود این موضوع به معنای سالهای تحصیلی نسبتا بیشتر و اضافی است.
نخستین گام کسب جایگاه روانپزشک، طی کردن موفقیت آمیز دوره‌ی پزشکی عمومی است. این دوره به مثابه سکوی پرتاب عمل کرده و دانشجویان را با مبانی علوم پزشکی، آناتومی (تشریح) و فیزیولوژی (کارکردشناسی) بدن انسان، فارماکولوژی (داروشناسی) و پاتوفیزیولوژی (آسیب شناسی کارکردی) آشنا می سازد. در این دوره، دانشجویان با بیماری های جسمی مختلف و تاثیر آنها بر سلامت روان نیز آشنا می شوند. تسلط بر دانش عصب شناسی (نوروساینس) پایه ای برای درک بهتر ارتباط بین مغز، رفتار و اختلالات روانی به شمار می رود. پس از اتمام دوره‌ی پزشکی عمومی، داوطلبان ورود به عرصه روانپزشکی، باید در آزمون دستیاری تخصصی شرکت کرده و با کسب رتبه‌ی مناسب، خود را برای ورود به دوره‌ی تخصصی روانپزشکی آماده سازند. این دوره به طور معمول بین 4 الی 5 سال به طول می انجامد
در طول دوره‌ی دستیاری، رزیدنت های روانپزشکی تجربیات بالینی ارزشمندی را از طریق گذراندن دوره های کارآموزی در بخش های بستری روانپزشکی، کلینیک های سرپایی، مراکز مشاوره و روان درمانی و بخش های روانپزشکی بیمارستا‌ن‌های عمومی کسب می کنند. این دوره ها به آن ها فرصت می دهد تا تحت نظارت اساتید مجرب، مهارت های تشخیصی و درمانی خود را در مواجهه با بیماران واقعی به کار گرفته و تقویت نمایند.
شرایط تغییر رشته از روانشناسی به روانپزشکی
شاید شما نیز از خود بپرسید که آیا روانشناس میتواند روانپزشک شود و یا برای انجام این کار چه شرایطی لازم است. توجه داشته باشید که یکی از لازمه‌های تغییر رشته از روانشناسی به روانپزشکی، داشتن شرایط مناسب است. به صورتی که داوطلبان باید شرایط و ضوابط مقرر شده توسط وزارت علوم را برخوردار باشند تا بتوانند به تحصیل در رشته جدید بپردازند.
در ادامه این بخش میتوانید با مهم‌ترین و اصلی‌ترین شرایطی که برای تغییر رشته از روانشناسی به روانپزشکی در آئین نامه تغییر رشته درج شده است آشنا شوید:
- داوطلبان تغییر رشته، به طور کلی باید حداقل یک ششم و یا حداکثر دو سوم از واحد‌های رشته روانشناسی را پشت سر گذاشته باشند.
- نمره اکتسابی داوطلبان در آزمون سراسری، لازم است تا از آخرین نفر پذیرفته شده در رشته روانپزشکی در همان دانشگاه و همان سال پذیرش بیشتر باشد. یا به عبارتی دیگر، مطابق با کارنامه سبز کنکور سراسری، لازم است تا داوطلب نمره مناسب و قبولی در رشته روانپزشکی همان دانشگاه را بتواند کسب کند.
- شورای آموزشی دانشگاه های مبداء و مقصد نیز لازم است که با تقاضای تغییر رشته از روانشناسی به روانپزشکی داوطلب موافقت کند. طبق سنوات مجاز تحصیل، فردی که در رشته روانپزشکی تحصیل می‌کند، لازم است تا وقت و زمان کافی برای گذاران واحد‌های درسی جهت تغییر رشته از روانشناسی به رشته روانپزشکی را داشته باشد.
بررسی آینده روانپزشکی
در بررسی این موضوع که آیا روانشناس میتواند روانپزشک شود، بد نیست بدانید که روانپزشکی جزو یکی از رشته‌هایی است که به دلیل گسترش انواع اختلالات درونی و بیماری‌ها، بازار کار و آینده شغلی بسیار خوبی دارد. اما خوب است بدانید که برخی از افراد بر این باور هستند که بازار کار این شغل برای خانم‌ها و آقایان همانند یکدیگر نیست. ما برای اینکه بتوانیم این موضوع را به درستی درک کنیم، در ادامه مطلب بازار کاری این شغل را برای خانم‌ها و آقایان به صورت جداگانه، ارائه کرده‌ایم.
برخی از روانپزشکان، عرصه فعالیت خود را به بخش های بستری روانپزشکی در بیمارستان های عمومی و مراکز تخصصی روانپزشکی معطوف می کنند. در این بخش ها، بیماران مبتلا به اختلالات روانی حاد و شدید که نیازمند مراقبت های شبانه روزی و مداخلات درمانی فشرده هستند، تحت نظر تیم تخصصی روانپزشکی قرار می گیرند. در بخش های بستری، روانپزشک با همکاری سایر اعضای تیم درمانی از جمله پرستاران روان، مددکاران اجتماعی و روانشناسان، به ارزیابی، تشخیص و درمان بیماران بستری می پردازد. لازم به ذکر است که حیطه فعالیت های یک روانپزشک محدود به موارد ذکر شده نمی شود. برخی از روانپزشکان در حیطه هایی نظیر روانپزشکی سالمندان، روانپزشکی اعصاب (نور روانپزشکی)، روانپزشکی قانونی و روانپزشکی اعتیاد به ارائه خدمات تشخیصی و درمانی تخصصی مشغولند.
بازار کار رشته روانپزشکی برای خانم ها
اختلات و مشکلات روانی جزو یکی از مسائل فراجنسی هستند. به عبارتی واضح‌تر یعنی فقط به یک جنس خاص (مذکر و یا مونث) مربوط نمی‌شود. به عبارتی دقیق‌تر، هیچ گونه محدودیتی از نظر ظرفیت بازار کار، قوانین و دیگر موضوعات برای جذب روانپزشکان خانم و یا آقا، در بازار کار وجود ندارد.
بازار کار رشته روانپزشکی برای آقایان
همان طور که پیش‌تر به این موضوع اشاره کردیم، بازار کار به لحاظ جنسیتی و قانونی، هیچ گونه تفاوتی برای ورود خانم‌ها و آقایان ندارد. البته امکان دارد که برخی از بیماران، بر اساس شرایط خود مراجعه به روانپزشک آقا و یا خانم را ترجیح دهند. اما به لحاظ بسیار از عوامل دیگر هیچ گونه تبعیضی میان بازار کار آنها وجود ندارد.
بازار کار روانشناس
پیش‌تر به این موضوع اشاره کردیم که آیا روانشناس میتواند روانپزشک شود، در این بخش نیز باید بگوییم که روانشناسان و تمامی گرایش‌های آن در اکثر نقاط مختلف دنیا، طرفداران زیادی دارند و دارای یک بازار کاری بسیار پر متقاضی و گسترده است. به طور کلی امکان بسیار زیادی برای دنبال کردن این رشته و ادامه آن، دستیابی به سطح شغلی بالا و پیشرفت در این عرصه در سراسر دنیا وجود دارد و همین امر این رشته را در عرصه بین المللی به یک رشته بسیار خوب و جذاب با آینده شغلی بسیار روشن تبدیل کرده است.
روان درمانی، مجموعه‌ای از مداخلات تخصصی است که به فرد کمک می کند تا الگوهای فکری، هیجانی و رفتاری ناسازگار خود را شناسایی و اصلاح کند. روانپزشک با بهره مندی از رویکردهای مختلف روان درمانی مانند روانکاوی، درمان شناختی-رفتاری (CBT)، درمان پذیرش و تعهد (ACT) و ... به ارتقاء مهارت های مقابله ای بیمار و بهبود عملکرد روانی و اجتماعی وی کمک می کند.
تحقیقات نشان می‌دهد که بازار کار رشته روانشناسی از سال ۲۰۱۵ رو به افرایش و گستردگی بوده است و در سال ۲۰۲۴ نیز به بیشترین حد ممکن رسیده است. با این وجود انتظار می‌رود که در سالهای آینده شاهد رشد بیش از حد آن نیز باشیم؛ بنابراین اگر شما نیز قصد تحصیل در رشته روانشناسی را دارید، نباید نا امید شوید چراکه رشته این رشته بازار کاری مناسبی دارد.
درآمد روانپزشکان
شاید شما نیز از خود بپرسید که درآمد رشته روانپزشکی چقدر است؟ قبل از هرچیزی لازم است بدانید که به بسیار از عوامل مختلف بستگی دارد و در این مورد نمی‌توان اطلاعات چندان زیادی را ارائه داد. یکی از عواملی که تاثیر بسیار زیادی بر روی درآمد روانپزشکان دارد، جایگاه شغلی و تخصص آنها اعم از (اعم از روانپزشکی کودک، روانشناسی اعتیاد و…) است.
علاوه بر این مورد، شیوه فعالیت روانپزشکها نیز (مانند فعالیت به‌عنوان روانپزشک آنلاین و روانپزشک حضوری) تاثیر بسیار زیادی بر روی درآمد آنها دارد و جزو یکی از موارد بسیار مهم به حساب می‌آید. تخصص و مهارت فرذ روانپزشک نیز یکی دیگر از عامل‌های تعیین کننده درآمد آنها به حساب می‌آید. اگر یک روانپزشک در شهر خود، به عنوان یک پزشک خوب شناخته شود و بتواند توجه مردم را به خود جلب کند، قطعا درآمد بالایی خواهد داشت. این در حالی است که روانپزشکان کم تجربه و بی مهارت درآمد نسبتا کمتری دارند.
علاوه بر موارد ذکر شده می‌توان به محل کار روانپزشک و شهری که او در آن فعالیت دارد نیز اشاره کرد. به عنوان مثال، درآمد یک روانپزشک در تهران با درآمد یک روانپزشک در شهر گرگان قطعا متفاوت خواهد بود. در مواردی دیگر نیز حقوق روانپزشکان بسته به فعالیت آنها در مراکز درمانی مختلف ( همانند روانپزشکی رازی و روانپزشکی ایران) متفاوت است. بر اساس این موارد نمی‌توان گفت که درآمد روانپزشکان چقدر است. اما به طور کلی درامد روانپزشکان بسیار خوب است و در واقع روانپزشکی جزو یکی از مشاغل بسیار پر درآمد در ایران و خارج از کشور به شمار می‌آید.
درآمد روانشناسان چقدر است؟
پیش‌تر در رابطه با این موضوع که آیا روانشناس میتواند روانپزشک شود و اینکه چه عواملی در تعیین درآمد روانپزشکان تأثیر گذار هستند صحبت کردیم. خوب است بدانید که درآمد روانشناسان نیز به همین صورت است و هیچ گونه عامل مشخصی برای تعیین درآمد این حرفه وجود ندارد. به طور کلی عوامل بسیار متعددی وجود دارند که در تعیین درآمد روانشناسان تاثیر گذار هستند.
· یکی از عواملی که تأثیر بسیاری بر روی درآمد روانشناسان دارد، مقطع تحصیلی آنها است. لازم به ذکر است که هرچه تحصیلی آن فرد است. خوب است بدانید که افرادی که متقاضی این شغل هستند می‌توانند در مقاطع تحصیلی مختلف وارد این عرصه شوند. در نظر داشته باشید که هرچه مقطع تحصیلی فرد بالاتر باشد، درآمد بیشتری را نیز کسب خواهد کرد.
- یکی دیگر از عوامل تعیین کننده درآمد روانشناسی، میزان مهارت و تخصص فرد روانشناس است. بدیهی است که هرچه افراد تخصص بالاتری در درمان رمان بیماران داشته باشند، قطعا طرفداران زیادی را نیز پیدا خواهند کرد که این خود منجر به افزایش درآمد آنها می‌شود.
- علاوه بر این مورد، میزان سابقه فرد نیز تأثیر بسیار زیادی روی درآمد او خواهد داشت. قطعا هرچه فرد سابقه بالاتری در این زمینه داشته باشد درآمد بیشتری نیز خواهد داشت.
- علاوه بر موارد فوق، شهری که روانشناس در آن فعالیت دارد نیز جزو یکی دیگر از عواملی است که تاثیر بسیار زیادی بر روی تعیین درآمد او تأثیر گذار است. به طور معمول نرخ درآمد روانشناسان در هریک از شهرهای مختلف کشور متغیر است. معمولا نرخ درآمد این دسته از افراد در شهرهای بزرگتر بیشتر است به عنوان مثال درآمد روانشناسان در شهر بزرگ تهران، نسبت به درآمد آنها در شهرستان های کوچک‌تر همواره بیشتر است.
همان طور که بیان کردیم، عوامل و فاکتورهای بسیار متعددی در تعیین درآمد رواظمتات تأثیر گذار هستند بر اساس این عوامل نمی‌توان گفت که درآمد دقیق این دسته از افراد چقدر است. اما اگر شما قصد تحصیل در رشته روانشناس را دارید باید بدانید که با کمی موفق شدن در این زمینه و شناخته شدن نزد مردم میتوانید به درآمدهای بالا دست پیدا کنید.
مقایسه درآمد روانپزشکان و روانشناسان
پیش‌تر به عواملی که در تعیین درآمد روانپزشکان و روانشناسان تاثیر گذار هستند پرداختیم. حال ممکن است که از خود بپرسید که درآمد روانپزشکان بیشتر است و یا روانشناسان؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که درآمد روانپزشکان در مقایسه با روانشناسان بیشتر است.
همان طور که گفتیم روانپزشک در واقع یک پزشک متخصص است که در زمیه شناخت علائم روانی فرد بیمار تلاش می‌کند و با تجویز دارو و یا پیشگیری درمان‌های مختلف به بهبود فرد بیمار کمک می‌کند. این درحالی است که روانشناسان به علت نداشتن اطلاعات کافی، نمی‌توانند هیچ گونه دارویی را برای بیماران تجویز کنند و به طور معمول برای بهبود وضعیت افراد بیمار از راه‌های شناخت مشکلات روانی استفاده می کنند و با صحبت کردن با افراد بیمار و معالجتان به بهبود وضعیت روحی و روانی آنها کمک می‌کنند.
بنابراین با توجه به تخصص بیشتر فرد روانپرشک میتواند گفت که درآمد او نسبت به روانشناسان بیشتر است. اما همانطور که گفتیم هیچ گونه فاکتور معینی برای تعیین درآمد این دو حرفه وجود ندارد و حتی ممکن است یک فرد روانشناس بتواند درآمدی بیشتری از افراد روانپزشک داشته باشد. به طور کلی میزان درآمد افراد در این رشته به این موضوع بستگی دارد که چقدر در کار خود حرفه‌ای و متخصص هستند.
متدهای درمانی مختلف در روانشناسی و روانپزشکی
همان طور که به این موضوع اشاره کردیم، روانپزشکی و روانشناسی جزو حرفه‌ها و مشاغل بسیار خوب و پر درآمد هستند. در بخش‌های قبلی به این موضوع که آیا روانشناس میتواند روانپزشک شود صحبت کردیم. حال با این وجود ممکن است شما نیز از خود بپرسید که در رمان درمانی، از چه متدهای درمانی استفاده می‌شود؟
توجه داشته باشید که متدهای درمانی که در درمان رمان بیماران مورد استفاده قرار می‌گیرد بسیار مختلف هستند. به عبارتی واضح‌تر روانپزشکها از متدهای درمانی مختلفی برای بهبود وضعیت روانی بیماران استفاده می‌کنند. البته به خاطر داشته باشید که استفاده از هر یک از روش‌ها روان درمانی به وضعیت شخص بیمار بستگی دارد. در برخی از مواقع وضعیت بیماران بسیار خفیف است و در چنین شرایط، متخصصان مجبور می‌شوند برای سلامت روان بیماران از پروتکل‌های درمانی استفاده کنند.
اما در برخی از مواقع نیز سلامت روان بیماران تنها با روش‌های بسیار ساده و مبتدی و حتی صحبت کردن بهبود می‌یابد. بنابراین، متدهای درمانی که در بهبود سلامت روان مورد استفاده قرار می‌گیرند ، به طور کلی به وضعیت بیماران بستگی دارد. در زیر می‌توان با انواع رویکردها و متدهای درمانی در روان درمانگری آشنا شوید:
- رویکرد شناختی_رفتاری (TBC)
- رویکرد مبتنی بر پذیرش و تعهد
- رویکرد متمرکز بر کنترل هیجان
- رویکرد شخصیت محور
- پروتکل‌های درمانی
جمع بندی
یکی از سوالات بسیار متعددی که اغلب از زبان دانشجویان رشته تحصیلی روانشناسی به گوش می‌رسد این است که آیا روانشناس میتواند روانپزشک شود؟ روانشناسی و روانپزشکی، هردو جزو حرفه‌های بسیار پرطرفدار به حساب می‌آیند که امروزه توجه بسیاری از افراد را به خود جلب کرده‌اند. امروزه تعداد افرادی که در رشته روانپزشکی و روانشناسی تحصیل می‌کنند نسبت به گذشته افزایش پیدا کرده است. اگرچه رشته روانشناسی نیز جزو یکی از رشته‌های تحصیلی بسیار خوب به حساب می‌آید، اما با این وجود برخی از افراد تمایل دارند که رشته تحصیلی خود را به رشته روانپزشکی تغییر دهند.
در نظر داشته باشید که تغییر رشته به روانپزشکی کار چندان راحتی نیست و به داشتن اراده قوی و صبر بالا نیازمند است. چراکه برای تغییر رشته باید مدت زمان بیشتری را تحصیل کنید و به عبارتی دیگر ، باید سالهای اضافی بیشتری را به تحصیل بپردازید. اگرچه این مسیر کمی سخت و دشوار است، اما نتیجه آن بسیار خوب و عالی است. ما در این مقاله به ارائه مطالبی درمورد این موضوع که آیا روانشناس میتواند روانپزشک شود، پرداختیم. امیدواریم که این مطالب برای شما مفید بوده باشد.
گزارش خطا
آخرین اخبار