چهار نهاد اصلی قدرت در اتحادیه اروپا کدامند؟؛ قانونگذاری مشترک برای ۲۷ کشور چگونه اجرایی می‌شود؟
از ششم تا نهم ژوئن (۱۷ تا ۲۰ خرداد) صندوق‌های رای، نمایندگان منتخب اتحادیه اروپا در ۲۷ کشور عضو را مشخص می‌کنند و بدین ترتیب پارلمان اتحادیه اروپا اعضای تازه خود را خواهد شناخت. در ادامه چه اتفاقی خواهد افتاد؟ در این نوشتار شما را با چهار نهاد مهم اروپایی بیشتر آشنا می‌کنیم.
نقش «پارلمان اروپا» چیست؟ نحوه تعامل آن با «کمیسیون اروپا» چگونه است؟ تفاوت‌ها بین «شورای اروپایی» و «شورای اتحادیه اروپا» کدام است؟
به گزارش صدای ایران از یورونیوز،این چهار نهاد اصلی که قدرت را در اتحادیه اروپا در دست دارند، اغلب برای خود شهروندان اروپا هم چندان شناخته شده نیستند. در ادامه بیشتر با آنها آشنا می‌شویم.
پارلمان اروپا: تنها نهاد اروپایی که توسط شهروندان انتخاب می‌شود
پارلمان تنها نهاد اروپایی است که اعضای آن مستقیما توسط شهروندان این اتحادیه انتخاب می‌شوند. این مجمع در کنار شورای اتحادیه اروپا نقش قانونگذار را ایفا می‌کند.
پارلمان اروپا دارای قدرت تصمیم‌گیری در خصوص بودجه است؛ کما اینکه پارلمان، بودجه ارائه شده توسط کمیسیونر‌های اروپایی را نیز تایید می‌کند.
این نهاد، همچنین نقش کنترل کننده سیاسی اتحادیه اروپا را نیز ایفا می‌کند و رئیس کمیسیون اروپا به لطف رای پارلمان انتخاب می‌شود. پارلمان همچنین می‌تواند کمیسیون را مورد انتقاد قرار دهد که در این صورت کمیسیون یا باید به طور جمعی استعفا دهد و یا اینکه یک کمیسیونر واحد را برکنار کند.
مضافا اینکه نمایندگان پارلمان اروپا این توانایی را دارند که سوالات خود را به صورت کتبی و شفاهی بپرسند و حتی کمیته‌های ویژه طرح سوال ایجاد کنند.
پارلمان چگونه عمل می‌کند؟
پارلمان کنونی اروپا ۷۰۵ نماینده دارد، ولی پس از انتخابات ماه ژوئن، تعداد نمایندگان به ۷۲۰ نفر افزایش خواهد یافت که با رای مستقیم همگانی و در یک انتخابات تک مرحله‌ای برگزیده خواهند شد.
هر چند که مقر اصلی پارلمان اروپا در شهر استراسبورگ فرانسه است، اما نمایندگان پارلمان گاهی در بروکسل بلژیک نیز تشکیل جلسه می‌دهند.
در پارلمان اروپا، «سازش کردن» یک مفهوم کلیدی است، به ویژه به این دلیل که هیچ حزبی اکثریت مطلق را در اختیار ندارد؛ بنابراین همه تصمیمات باید بین اکثریت نمایندگان پارلمان اروپا از ۲۷ کشور و احزاب مختلف به تصویب برسد. این نهاد سیاسی دارای هفت گروه سیاسی مختلف از جمله گروه چپ و سبز‌ها است.
روبرتا متسولا، رئیس پارلمان اروپا (وسط تصویر) در مراسم بیستمین سالگرد گسترش اتحادیه اروپا به تاریخ ۲۴ آوریل ۲۰۲۴ در ساختمان پارلمان اروپا در استراسبورگ فرانسه
کمیسیون اروپا به
کمیسیون اروپا؛ نهاد اجرایی
نوعی تجسم دولت در اتحادیه اروپا است؛ بنابراین می‌توان گفت که کمیسیون اروپا مسئول اجرای قوانین مصوب پارلمان و شورای اتحادیه اروپا است. کمیسیون در ارتباط با این دو نهاد، بودجه اتحادیه را به مصرف می‌رساند.
کمیسیون اروپا همچنین پیش‌نویس لوایح قانونی را پیشنهاد می‌کند. به این ترتیب، ابتکار عمل در دست کمیسیون اروپا است و می‌تواند پیشنهاد‌های قانونی خود را به قانونگذاران درشورای اتحادیه اروپا و پارلمان ارائه کند.
در خصوص قدرت قضایی کمیسیون اروپا باید اشاره کنیم که این نهاد «نگهبان معاهدات» است و بر اجرای صحیح آنها نظارت می‌کند. کمیسیون همچنین می‌تواند در دادگاه دادگستری اتحادیه علیه دولتی که قوانین مصوب ۲۷ کشور عضو را رعایت نمی‌کند، اقدام کند.
در نهایت، این کمیسیون است که تحت مجوز شورای اتحادیه اروپا، در مورد توافقنامه‌های بین‌المللی مذاکره می‌کند.
کمیسیون اروپا متشکل از ۲۷ مسئول یا همان کمیسیونر است که تعداد آنها با تعداد کشور‌های عضو اتحادیه اروپا برابری می‌کند. کمیسیونر‌های اتحادیه اروپا همگی در بروکسل حضور دارند و هر کمیسیون دارای یک حوزه کار موضوعی است.
رئیس کمیسیون اروپا شناخته شده‌ترین شخصیت این نهاد اجرایی است که مسئولیت آن بر عهده اورزولا فن در لاین است و اولین زنی محسوب می‌شود که سکان هدایت این نهاد را از سال ۲۰۱۹ میلادی به دست دارد.
از جمله سایر کمیسیونر‌های سرشناس می‌توان به تی‌ئری بِرِتون فرانسوی مسئول بازار داخلی اتحادیه اروپا، مارگرته وستاگر دانمارکی مسئول بخش دیجیتال، و جوزپ بورل اسپانیایی مسئول سیاست خارجی و معاون رئیس کمیسیون اشاره کرد.
اورزولا فن در لاین، رئیس کمیسیون اروپا در کنار ۲۶ کمیسر دیگر در سال ۲۰۲۱ویکی‌پدیا / کمیسیون اروپا
شورای اروپایی جهت‌گیری‌های اصلی اتحادیه اروپا را با اقدامات خود تعریف می‌کند. نتایج آن ممکن است توسط سایر نهاد‌های اروپایی دنبال شود یا نشود.
این نهاد همچنین نقش آشتی‌جویانه دارد و در تصمیمات شورای وزیران اتحادیه اروپا مداخله می‌کند تا وضعیت بحرانی را حل و فصل کند و در صورت بروز اختلاف بین کشور‌های عضو، راه‌حلی ارائه دهد.
شورای اروپایی در بروکسل تشکیل می‌شود و سران ۲۷ کشور عضو اتحادیه را گرد هم می‌آورد. ریاست آن برای یک دوره دو سال و نیمه انتخاب می‌شود. در حال حاضر شارل میشل بلژیکی این سمت را بر عهده دارد.
شورا به طور کلی چهار بار در سال تشکیل جلسه می‌دهد. با این حال، رئیس آن ممکن است جلسات دیگری را برای رسیدگی به امور فوری تشکیل دهد.
لطفاً توجه داشته باشید که «شورای اروپایی» نباید با «شورای اتحادیه اروپا» که وزرای اتحادیه اروپا را گرد هم می‌آورد و نه با «شورای اروپا» که یک سازمان بین المللی متشکل از ۴۶ کشور عضو است اشتباه گرفته شود. ناگفته نماند که نقش «شورای اروپا» حمایت و ترویج حقوق بشر، حاکمیت قانون و دموکراسی است.
اتحادیه اروپا در اواسط آوریل، چند روز پس از حمله بی‌سابقه ایران به اسرائیل، تصمیم گرفت تحریم‌های جدیدی علیه ایران و تولیدکنندگان پهپاد و موشک اعمال کند. شارل میشل، رئیس شورای اروپایی پس از نشستی در بروکسل که رهبران ۲۷ کشور عضو را گرد هم آورده بود گفت: «ما می‌خواستیم با این کار پیام روشنی [به ایران]ارسال کنیم.»
رهبران اتحادیه اروپا در بیانیه خود که در پایان اجلاس به تصویب رسید، از همه طرف‌ها خواستند حداکثر خویشتنداری را به خرج دهند و از هرگونه اقدامی که می‌تواند باعث افزایش تنش در منطقه شود، خودداری کنند.
شارل میشل به همراه سران کشور‌های عضو اتحادیه اروپا به تاریخ ۲۲ مارس ۲۰۲۴
شورای اتحادیه اروپا: شورای وزیران کشور‌های عضو
شورای اتحادیه اروپا منافع ملی کشور‌های عضو را نمایندگی کند و میزان بودجه و مسائل مرتبط با قانونگذاری را با پارلمان به شور می‌گذارد. در این زمینه‌ها، شورای اتحادیه اروپا در مورد پیشنهاد‌های قانونی و بودجه تصویب شده توسط کمیسیون مذاکره می‌کند.
این نهاد سیاست‌های ۲۷ کشور عضو، به ویژه در مسائل اقتصادی و بودجه را هماهنگ می‌کند و خط مشی سیاست خارجی و امنیتی اتحادیه اروپا را تعیین می‌کند.
این نهاد که اغلب به «شورای وزیران» اتحادیه اروپا ملقب است، در بروکسل مستقر است، و وزرای کشور‌های عضو را در پرونده‌های مختلف گرد هم می‌آورد.
در میان شناخته شده ترین‌ها جلسات شورای وزیران اتحادیه اروپا می‌توان به «شورای کشاورزی و شیلات» و «شورای امور خارجی» یا «شورای امور اقتصادی و مالی» اشاره کرد.
وزیر کشاورزی اسپانیا (چپ) در حال گفتگو با کمیسیر اتحادیه اروپا در حوزه کشاورزی در جریان نشست وزیران به تاریخ ۲۶ مارس ۲۰۲۴
ریاست شورای اتحادیه اروپا به صورت چرخشی است، یعنی هر یک از کشور‌های عضو به نوبت هر شش ماه یکبار ریاست شورا را بر عهده دارند.
در حال حاضر، بلژیک تا پایان ماه ژوئن ریاست شورای وزیران اتحادیه اروپا را بر عهده دارد.
