پرکاری تیروئید چیست و چه علائمی دارد؟ + (نوبت دکتر متخصص غدد)

• دکتر متخصص و فوق تخصص غدد تبریز
• دکتر متخصص و فوق تخصص غدد قزوین
• دکتر متخصص و فوق تخصص غدد یزد

علائم ایجاد پر کاری تیروئید

• گواتر (تورم در گردن به دلیل بزرگ شدن غده تیروئید)
• عصبی بودن، تحریک پذیری، نوسانات خلقی و کاهش تمرکز
• اسهال
• مشکل در تنفس
• خستگی و مشکل در خواب
• ضعف عضلانی
• بیش فعالی
• حساسیت بیش از حد به گرما، تعریق بیش از حد و پوست گرم و مرطوب
• افزایش اشتها
• افزایش حرکات روده و ادرار
• ناباروری و از دست دادن علاقه به رابطه جنسی
• خارش پوست همراه با تورم‌های برجسته و خارش دار که کهیر نامیده می‌شوند
• شل شدن ناخن‌ها
• مشکلات قاعدگی (سبک‌تر شدن دوره پریودی یا عدم پریود شدن)
• آلوپسی یا ریزش موی تکه‌ای
• ضربان قلب سریع‌تر، گاهی اوقات همراه با تپش قلب
• قرمزی در کف دست
• کاهش وزن ناگهانی
• لرزش دست‌ها و سایر اندام بدن

علل بروز پرکاری تیروئید

• بیماری گریوز: در این اختلال، سیستم ایمنی بدن به تیروئید شما حمله می‌کند. این اتفاق باعث می‌شود تیروئید شما بیش از حد هورمون تیروئید تولید کند. بیماری گریوز یک بیماری ارثی است. یعنی اینکه اگر یکی از اعضای خانواده شما مبتلا به بیماری گریوز باشد، این احتمال وجود دارد که سایر اعضای خانواده نیز به آن مبتلا شوند.
• گره‌های تیروئید: ندول تیروئید، یک توده یا رشد سلولی در غده تیروئید شما است. ندول‌های تیروئید می‌توانند بیش از نیاز بدن شما هورمون تولید کنند. این گره‌ها به ندرت سرطانی هستند.
• تیروئیدیت: تیروئیدیت التهاب غده تیروئید شما است که ممکن است دردناک یا بدون درد (خاموش) باشد. این بیماری معمولا در عرض یک سال پس از زایمان ایجاد می‌شود (تیروئیدیت پس از زایمان)، اما  ممکن است در شرایط دیگر نیز به وجود آید. پس از تجربه تیروئیدیت، تیروئید شما ممکن است نتواند بهبود یابد، که منجر به کم کاری تیروئید می‌شود.
• مصرف بیش از حد ید: اگر در معرض خطر پرکاری تیروئید هستید و ید بیش از حد مصرف می‌کنید (از طریق رژیم غذایی یا داروها)، ممکن است تیروئید شما هورمون بیشتری تولید کند. ید یک ماده معدنی است که تیروئید شما از آن برای تولید هورمون تیروئید استفاده می‌کند. دریافت داروهایی نظیر کنتراست یددار داخل وریدی (رنگ ید) و آمیودارون (ارویی که حاوی مقدار زیادی ید است) ممکن است باعث ایجاد پرکاری تیروئید در شما شوند. 

تشخیص پرکاری تیروئید

• معاینه فیزیکی: اگر پرکاری تیروئید شما به دلیل گواتر باشد، پزشک با معاینه فیزیکی می‌تواند آن را تشخیص دهد.
• آزمایش خون: هنگامی که تیروئید پر کار دارید، سطح هورمون‌های T3 و T4 در خون شما بالا خواهد بود.
• تست جذب ید رادیواکتیو (RAIU): برای این آزمایش، یک دوز کوچک و مطمئن از ید رادیواکتیو (که رادیو ردیاب نیز نامیده می‌شود) را از طریق دهان مصرف می‌کنید تا ببینید تیروئید شما چه مقدار از آن را جذب می‌کند. پس از مدت زمان معینی (معمولا 6 تا 24 ساعت بعد) دکتر غدد، گردن شما را با دستگاهی به نام کاوشگر گاما اسکن می‌کند تا ببیند چه مقدار از ید رادیواکتیو تیروئید شما جذب شده است. اگر تیروئید شما مقدار زیادی ید رادیواکتیو جذب کرده است، به این معنی است که غده تیروئید شما بیش از حد تیروکسین (T4) تولید می‌کند. اگر اینطور است، به احتمال زیاد بیماری گریوز یا ندول‌های تیروئید دارید.
  سونوگرافی تیروئید: سونوگرافی از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصاویری از تیروئید شما استفاده می‌کند. این آزمایش، یک روش غیر تهاجمی است که به دکتر شما اجازه می‌دهد تا تیروئید شما را روی یک صفحه نمایش ببیند. پزشک غدد ممکن است از این آزمایش برای جستجوی گره‌های تیروئید شما استفاده کند.

درمان پرکاری تیروئید

• داروهای ضد تیروئید متیمازول (تاپازول) یا پروپیل تیوراسیل: این داروها با مسدودسازی توانایی تیروئید شما در تولید هورمون، عمل می‌کنند. این داروها یکه کنترل سریع بر غده تیروئید را به شما ارائه خواهند کرد.
• ید رادیواکتیو: ید رادیواکتیو یک داروی خوراکی است که سلول‌های تیروئید پرکار آن را جذب می‌کنند. ید رادیواکتیو به این سلول‌ها آسیب می‌زند و باعث می‌شود تیروئید شما کوچک شود و سطح هورمون تیروئید در طی چند هفته کاهش یابد. این درمان معمولا منجر به تخریب دائمی تیروئید می‌شود و از این طریق تیروئید پرکار را درمان می‌کند. اکثر افرادی که این درمان را دریافت می‌کنند مجبورند تا پایان عمر خود از داروهای هورمون تیروئید استفاده کنند تا سطح هورمونی طبیعی خود را حفظ کنند.
• جراحی‌: دکتر غدد شما ممکن است غده تیروئید شما را از طریق جراحی ( تیروئیدکتومی ) خارج کند. این کار پرکاری تیروئید شما را اصلاح می‌کند، اما معمولاً باعث کم‌کاری تیروئید می‌شود.در صورت دریافت این درمان، به مکمل‌های تیروئید مادام‌العمر نیاز خواهید داشت تا سطح هورمون‌ها را در حد طبیعی نگه دارید.
• مسدود کننده‌های بتا: این داروها از عملکرد هورمون‌های تیروئید در بدن جلوگیری می‌کنند. آنها سطح هورمون‌ها را در خون شما تغییر نمی‌دهند، اما می‌توانند به مدیریت علائمی مانند ضربان قلب سریع، عصبی بودن و لرزش ناشی از پرکاری تیروئید کمک کنند. این درمان به تنهایی استفاده نمی‌شود و معمولاً با گزینه دیگری برای درمان پرکاری تیروئید در طولانی مدت همراه است.