آمپول دگرامتازون برای چیست؟
صدای ایران-دگزامتازون دارویی از خانواده کورتیکواستروئیدها (کورتون‌ها) می‌باشد که برای درمان بیماری‌هایی مانند آرتروز، اختلالات خون یا هورمونی، واکنش‌های آلرژیک، بیماری‌های پوستی، مشکلات چشمی، مشکلات تنفسی، اختلالات روده، سرطان و اختلالات سیستم ایمنی بدن استفاده می‌شود. این دارو علاوه بر کاربرد درمانی، در برخی موارد کاربرد تشخیصی نیز دارد. به طور مثال در تشخیص بیماری کوشینگ (نوعی اختلال غدد فوق کلیوی) از این دارو استفاده می‌شود.
این دارو پاسخ سیستم ایمنی بدن را به بیماری‌های مختلف کاهش می‌دهد تا علائمی مانند تورم و واکنش‌های آلرژیک را کاهش دهد.
آمپول دگزامتازون نوعی داروی كورتنی است. كورتن ها به شمشیرهای دولبه ای معروفند كه یك لبه اش درمان است ولبه دیگرش عارضه.
دگزامتازون دارویی از دسته کورتیکواستروئیدها است و در بازار دارویی ایران به شکل قرص، آمپول و قطره عرضه می‌شود. کورتیکواستروئیدهایی مثل دگزامتازون، پردینوزولون و بتامتازون داروهایی هستند که مثل هورمون‌های غده فوق کلیه عمل می‌کنند. دگزامتازون و به طور کلی خانواده کورتیکواستروئیدها برای درمان بیماری‌های مختلفی تجویز می‌شوند که التهاب (تورم، قرمزی، درد)، بیماری‌های پوستی، بیماری‌های خونی، بیماری‌های چشمی، بیماری‌های تیروئید، آلرژی و آسم، بیماری‌های خود ایمنی مثل لوپوس و پمفیگوس، بیماری‌های غده فوق کلیوی، شوک آنافیلاکتیک (شوک ناشی از حساسیت)، روماتیسم مفصلی و بعضی از انواع سرطان‌ها از آن جمله است.
از دیگر موارد سوءمصرف داروی دگزامتازون می‌توان به استفاده از آن برای رفع علائم سرماخوردگی و حساسیت‌های ساده و کاهش دردهای عضلانی اشاره کرد که تاثیری موقت در درمان آنها دارد
در سال‌های اخیر مصرف دگزامتازون به طور بی‌رویه در ایران افزایش داشته است. براساس آمارهای ارائه شده در سال گذشته دگزامتازون درصدر داروهـــای تجــــویز شده در کشور قرار داشته است. شاید دلیل پرطرفدار بودن این دارو این باشد که در سال‌های گذشته، دگزامتازون به یکی از انواع داروهای دوپینگ رایج در باشگاه‌های بدنسازی تبدیل شده است و باعث افزایش وزن کاذب می‌شود، هر چند این افزایش وزن ایجاد شده حاصل از تجمع آب و مایعات در بدن است و هیچ تاثیری در افزایش حجم عضلات و توان ورزشکار ندارد و حتی مصرف منظم آن به کاهش توده عضلانی شخص منجر می‌شود. از دیگر موارد سوءمصرف داروی دگزامتازون می‌توان به استفاده از آن برای رفع علائم سرماخوردگی و حساسیت‌های ساده و کاهش دردهای عضلانی اشاره کرد که تاثیری موقت در درمان آنها دارد. توصیه می‌شود برای رفع علائم سرماخوردگی از دگزامتازون استفاده نکنید، چراکه این دارو با تضعیف سیستم ایمنی بدن زمینه را برای تشدید بیماری‌های عفونی فراهم کرده و طول مدت بیماری را افزایش می‌دهد.
هر دارو به موازات اثرات درمانی مفیدی که دارد ممکن است باعث بروز بعضی عوارض ناخواسته نیز شود. اگرچه همه این عوارض در یک فرد دیده نمی شود
در صورت بروز عوارض ذیل و یا هر عارضه دیگر با پزشک یا داروساز خود مشورت نمایید:
سرکوب محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال، سرکوب رشد در نوزادی، کودکی و نوجوانی، بی نظمی قاعدگی و آمنوره، چهره کوشینگوئید، هیرسوتیسم، افزایش وزن،افزایش اشتها، افزایش حساسیت و شدت عفونت با سرکوب علائم و نشانه های بالینی،کاهش پاسخ ایمنی، عود سل نهفته، پوکی استخوان، پارگی تاندون، اختلال مایع و الکترولیت ،احتباس آب و سدیم ، فشار خون بالا، از دست دادن پتاسیم، اختلالات عاطفی (مانند تحریک پذیری، سرخوشی، افسردگی و خلق ناپایدار، و افکار خودکشی)، واکنش های روانی، اختلالات رفتاری، اضطراب، اختلالات خواب، و اختلال در عملکرد شناختی از جمله گیجی و فراموشی ،افزایش فشار داخل چشم، گلوکوم، پاپیلوادما، نازک شدن قرنیه و یا صلبیه، تشدید بیماری های ویروسی یا قارچی چشم، سوء هاضمه، زخم معده همراه با سوراخ شدن و خونریزی، پانکراتیت حاد، کاندیدیازیس، اختلال دربهبودی زخم ، آتروفی پوست، کبودی، تلانژکتازی، استریا، افزایش تعریق ، آکنه، حساسیت( شامل آنافیلاکسی) - لکوسیتوز - ترومبوآمبولی.
اگر داروهای رقیق‌کننده خون مثل آسپرین و وارفارین، داروهای قلبی مثل دیگوگسین، قرص‌های ضدبارداری، ریفامپین، داروهای ضدتشنج مثل فنوباربیتال و فنی‌تویین مصرف می‌کنید، نباید از دگزامتازون استفاده کنید.
دگزامتازون دارویی از دسته کورتیکواستروئیدها است و در بازار دارویی ایران به شکل قرص، آمپول و قطره عرضه می‌شود. کورتیکواستروئیدهایی مثل دگزامتازون، پردینوزولون و بتامتازون داروهایی هستند که مثل هورمون‌های غده فوق کلیه عمل می‌کنند. دگزامتازون و به طور کلی خانواده کورتیکواستروئیدها برای درمان بیماری‌های مختلفی تجویز می‌شوند که التهاب (تورم، قرمزی، درد)، بیماری‌های پوستی، بیماری‌های خونی، بیماری‌های چشمی، بیماری‌های تیروئید، آلرژی و آسم، بیماری‌های خود ایمنی مثل لوپوس و پمفیگوس، بیماری‌های غده فوق کلیوی، شوک آنافیلاکتیک (شوک ناشی از حساسیت)، روماتیسم مفصلی و بعضی از انواع سرطان‌ها از آن جمله است.
دگزامتازون برای چه بیماری هایی استفاده می شود؟
به عنوان یک داروی ضد التهابی: دگزامتازون التهاب را در قسمت های مختلف بدن برطرف می کند. این دارو به طور خاص برای کاهش تورم (ادم) همراه با تومورهای ستون فقرات و مغز و درمان التهاب چشم استفاده می شود.
برای درمان یا جلوگیری از واکنش های آلرژیک: از دگزامتازون برای درمان انواع خاصی از بیماری های خود ایمنی، بیماری های پوستی، آسم و سایر بیماری های ریوی هم استفاده می شود. در این رابطه می توانید با فوق تخصص آسم و آلرژی مشورت کنید.
برای درمان انواع سرطان ها: مانند سرطان خون، لنفوم و ماتیپل میلوم.
برای درمان تهوع و استفراغ: همراه با برخی داروهای شیمی درمانی.
برای تحریک اشتها در بیماران سرطانی که با مشکلات شدید اشتها روبرو هستند.
برای جایگزینی استروئیدها در شرایط نارسایی آدرنال (تولید کم استروئیدهای مورد نیاز تولید شده توسط غدد فوق کلیوی) هم از داروی دگزامتازون استفاده می شود. در رابطه با این مشکل می توانید با متخصص غدد مشورت کنید.
گزامتازون و درمان کرونا
افراد مبتلا به کووید-۱۹ شدید، ممکن است دچار پاسخ التهابی سیستمیک شوند که منجر به آسیب به ریه و چندین اندام دیگر می شود. داروهای کورتیکواستروئیدی با تاثیر ضد التهابی شان می توانند از ایجاد این تاثیرات آسیب زننده، جلوگیری کنند یا آنها را کاهش دهند.
دگزامتازون یک داروی کورتیکواستروئیدی است که از ابتدای شروع همه گیری کرونا، به عنوان دارویی موثر برای این بیماری مطرح شد. این دارو در انگلیس و در بیماران بستری مبتلا به کووید-۱۹ بررسی شد و تاثیرات مثبت آن برای بیماران بدحال مشاهده شد.
این دارو تاثیر مثبتی در کاهش نرخ مرگ و میر در بیماران کرونایی بستری دارد. استفاده از دگزامتازون می تواند نرخ مرگ و میر را در بیمارانی که از دستگاه تهویه مکانیکی استفاده می کنند، را به میزان یک سوم کاهش دهد. این میزان کاهش مرگ و میر در مورد بیماران کرونایی بستری که نیاز به استفاده از اکسیژن دارند، حدود یک پنجم است.
در سپتامبر ۲۰۲۰، سازمان بهداشت جهانی اجازه استفاده از دگزامتازون و دیگر کورتیکواستروئید ها را برای درمان کووید-۱۹ صادر کرد. این دستورالعمل شامل دو توصیه است:
سازمان بهداشت جهانی استفاده از کورتیکواستروئیدها (مثل دگزامتازون، هیدروکورتیزون یا پردنیزون) را به صورت خوراکی یا تزریقی برای موارد ابتلای شدید و بحرانی به کرونا، توصیه می کند.
سازمان بهداشت جهانی استفاده از کورتیکواستروئیدها را برای بیمارانی کرونایی که وضعیت وخیمی ندارند، توصیه نمی کند. مگر اینکه، بیمار برای بیماری دیگری در حال استفاده از دگزامتازون باشد. این دسته شامل بیمارانی خواهند بود که نیازی به بستری در بیمارستان ندارند.
استفاده از دگزامتازون برای بیماران مبتلا به کرونای متوسط (بیمارانی که بستری نیستند) توصیه نمیشود.
