فمینیست یعنی چه؟

صدای ایران-فمینیسم (به فرانسوی: Féminisme) گستره‌ای از جنبش‌های سیاسی، ایدئولوژی‌ها و جنبش‌های اجتماعی است که به دنبال تعریف، برقراری و دستیابی به حقوق برابر جنسیتی در مسائل سیاسی، اقتصادی، شخصی و اجتماعی است. فمینیست‌ها بر این باورند که جوامع دیدگاه مردان را در اولویت قرار می‌دهند و با زنان در این جوامع به صورت منصفانه‌ای رفتار نمی‌شود. تلاش‌ها برای تغییر این وضعیت شامل مبارزه با کلیشه‌های جنسیتی و تلاش برای فراهم‌آوری موقعیت‌های تحصیلی و شغلی برابر با مردان برای زنان است.

سعی جنبش‌های فمینیستی در مبارزه برای حقوق زنان است

سعی جنبش‌های فمینیستی در مبارزه برای حقوق زنان است؛ از جمله این حقوق حق رای، حق کار، حق کار دولتی، درآمد یکسان، پرداختی برابر میان زنان و مردان و از بین بردن فاصله موجود در این مسئله، حق مالکیت، حق تحصیل، حق امضای قرارداد، حقوق برابر در ازدواج و حق مرخصی زایمان است. فمینیست‌ها همچنین برای یکپارچه‌سازی اجتماعی و تضمین حق سقط‌جنین قانونی برای زنان تلاش کرده‌اند. از دیگر اهداف آنان محافظت از زنان و دختران در برابر تجاوز جنسی، آزار جنسی و خشونت خانگی است.تغییر در نوع پوشش و نوع نگاه جامعه به فعالیت‌های فیزیکی نیز معمولاً بخشی از جنبش‌های فمینیستی بوده‌است.

برخی از محققان فمینیسم را محرک اصلی تغییرات اجتماعی برای حقوق زنان در طول تاریخ می‌دانند؛ این موضوع به خصوص در غرب پررنگ‌تر است؛ جایی که این جنبش را تا حد زیادی زمینه‌ساز دستیابی به حق رای زنان، زبان فراگیر، حقوق باروری (شامل دسترسی به راه‌های پیشگیری از بارداری و سقط جنین قانونی)، حق امضای قرارداد و مالکیت می‌شناسند.با وجود اینکه تمرکز اصلی فمینیسم بر روی حقوق زنان است، برخی فمینیست‌ها مانند بل هوکس محدودیت در آزادی‌های مردان را بخشی از اهداف خود می‌دانند؛ زیرا باور دارند مردان نیز از نقش‌های سنتی جنسیتی آسیب می‌بینند. نظریه فمینیست، که از دل جنبش‌های فمینیستی برخاسته، به دنبال درک ماهیت نابرابری جنسیتی با استفاده از تجزیه و تحلیل نقش اجتماعی زنان و تجربه زندگی آنان است.

تاریخ جنبش‌های برابری‌خواهانه در ایران به اواخر دوره قاجاریه بازمی‌گردد

تاریخ جنبش‌های برابری‌خواهانه در ایران به اواخر دوره قاجاریه بازمی‌گردد. حقوق زنان در ایران با انطباق این کشور با ارزش‌های غربی در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم دستخوش تغییراتی شد و رو به بهبود نهاد. در طول قرن بیستم، جنبش‌های سکولار، لیبرال، ناسیونالیست و چپ‌گرا معمولاً حقوق زنان را به عنوان بخشی از دغدغه‌های خود مطرح می‌کردند، اما واکنشی که بنیادگران و محافظه‌کاران مذهبی از خود نشان دادند تا به امروز مانع اصلی بهبود حقوق زنان در ایران بوده‌است. از زمان انقلاب ۱۳۵۷، فمینیسم در دید نظام حاکم بر ایران برابر با «بی‌عفتی» در نظر گرفته می‌شود. اما سیاست‌های جمهوری اسلامی، به صورت ناخواسته منجر به افزایش آگاهی جنسیتی در میان مردم ایران شده‌است.

فمینیست کیست؟

با توجه به توضیحات بالا شاید این سوال در ذهنتان بروز کرده باشد که خب فمینیست کیست و چرا این اسم را برای خود انتخاب کرده است.

همانطور که قبلا هم در ویکی روان گفته شده است، فمینیسم به برابری حقوق جنسیتی می پردازد و شخص فمنیست کسی است که برای رسیدن به این آرمان تلاش می کند.

یعنی فمینیست کسی است که به برابری حقوق زن و مرد اعتقاد واقعی داشته باشد و برای رسیدن به این خواسته به حق تلاش کند.

این تلاش ها می توانند از طریق:

برگزاری کارگاه ها و سمینارها
برگزاری کلاس ها برای آقایان و خانم ها
انتشار مقالات
مصاحبه های صوتی و تصویری
و انواع دیگر راه ها صورت بگیرد.

در کل جواب به این سوال که فمینیست کیست خیلی مربوط به ساختار ذهنی فرد و نگاه او به برقراری عدالت بین جنسیت های مختلف می شود.

فمنیست چه کسی نیست؟

پاسخ به این سوال حتی مهم تر از این است که بدانیم فمینیست کیست

فمینیسم یا همان همنیسم کسی نیست که سعی دارد زنان را برتر از مردها جلوه دهد.

فمنیسم کسی نیست که نوع لباس پوشیدن و پوشش خاصی داشته باشد.

فمینیسم به زن یا مرد بودن افراد مربوط نمی شود چون هدف نهایی ایجاد عدالت بیم حقوق زن و مرد است نه برتری گزینی هر یک از آنها.

معنی فمینیست این نیست که از مردان متنفر باشید، حتی فمینیسم بودن درباره زن ها نیست، فمینیست مردی است که می خواهد بهتر عمل کند و برای حقوق خانم ها هم ارزش قائل باشد.

این یعنی حتی مردها هم می توانند فمینیست باشند، امیدوارم پاسخ سوال فمینیست کیست را پیدا کرده باشید.

انواع فمینیسم چیست ؟

انواع فمینیسم بسیار زیاد هستند و هر کدام از آنها ویژگی های خاصی دارند.

به همین خاطر در ذهن داشته باشید که همه نوع فمینیسم را مثل هم ندانید.

۱- فمینیسم لیبرال

فمینیسم لیبرال یکی از انواع فمینیسم است که هدف اصلی آن قرار دادن خانم ها در مسیر اصلی جامعه است.

هدف یک فمینیسم لیبرال این است که خانم ها در جامعه قرار بگیرند و به ارزش های خود پی ببرند.

 مهم ترین انواع فمینیسم 

فمینیسم مارکسیستی
فمینیسم افراطی – رادیکالی از بدترین انواع فمینیسم است
فمینیسم فرهنگی
فمینیسم اقتصادی
چرا فمینیسم “فمینیسم” نامگذاری شده و نه “انسان گرایی”؟


در حالی که فمینیسم در مورد دستیابی به حقوق برابر برای مردان و زنان است، ما هنوز باید به خاطر داشته باشیم که زنان با نابرابری بیشتری نسبت به مردان مواجه هستند.

سال‌ها است که زنان کم‌تر یا ضعیف‌تر از مردان دیده می‌شوند

شما حتی ممکن است خودتان این شرایط را دیده باشید که مردان یا پسران به عنوان رهبر انتخاب می شوند و در جامعه، محل کار و حتی در منزل با آنها بهتر رفتار می شود.

همچنین در مورد این واقعیت فکر کنید که زنان و دختران هنگام بیرون رفتن بیشتر از مردان در معرض خطر هستند.

به این خاطر که زنان و دختران در معرض آزار و اذیت، تجاوز و سوء استفاده قرار دارند.

همچنین زنان به دلایل بیولوژیکی مانند داشتن ناحیه سطحی بزرگتر در واژن که انتقال HIV (بیماری ایدز) در آن ممکن است رخ دهد، بیشتر در معرض خطر HIV هستند.

زنان زیر ۲۴ سال بیشتر در معرض خطر ابتلا به HIV هستند زیرا دارای دستگاه تناسلی نابالغی هستند که می تواند به راحتی در طول رابطه جنسی آسیب ببیند.

همچنین تغییرات هورمونی زنان را مستعد ابتلا به عفونت بیماری ایدز می کند.

چرا وجود تفکرات فمینیسم واقعی در جامعه اهمیت دارد؟ تفکرات فمینیسم چیست

دختران نوجوان در مقابل بارداری آسیب پذیر هستند و همینموضوع اغلب منجر به ترک تحصیل می شود و بر آینده آنها تأثیر می گذارد.

مسئله دیگری نیز وجود دارد و آن هم شوگر ددی (مردان با سن بالا و وضعیت مالی خوب که با دخترهای جوان وارد رابطه می شوند) است.

زنان و دخترانی که با مردان بسیار مسن در ازای هدیه، پول یا موقعیت، رابطه جنسی دارند و نمی توانند برای خودشان تصمیمی بگیرند.

همچنین آن‌ها در معرض خطر ابتلا به ویروس HIV قرار دارند چون این ددی‌ها اغلب دارای چندین شریک جنسی هستند.

بنابراین برای دستیابی به برابری بین زنان و مردان، زنان بیشتر باید قدرت بگیرند و حمایت شوند.

زنان و دختران باید به جایی برسند که مانند مردان آزاد باشند و با آنها منصفانه رفتار شود.

پیشنهاد می کنیم مقاله تعریف خیانت چیست را در ویکی روان مطالعه کنید.

چرا فمینیسم مهم است؟

همانطور که بالاتر درباره سوال فمینیست کیست توضیح دادیم یک تفکر فمینیسم حقیقی فرصت های برابر را برای هر دو جنس فراهم می کند.

نقش‌های جنسیتی (مجموعه‌ای از قوانین منطبق بر جنسیت که می‌گویند فرد باید براساس جنسیت شان رفتار کند) می‌تواند هم برای مردان و هم برای زنان مضر باشد.

عقیده عمومی این است که زنان و دختران باید از خانه مراقبت کنند در حالی که پسران و مردان بیرون بروند و خانواده را تأمین کنند.

می‌توانید تصور کنید که حق ندارید به مدرسه بروید چون یک دختر هستید؟

یا مجبور به ماندن در خانه و مراقبت از خانه باشید، فقط به خاطر این که شما یک زن هستید؟

این واقعیتی است که بسیاری از دختران در سراسر جهان، حتی در آفریقای جنوبی، با آن رو به رو هستند.

آن‌ها صرفا براساس جنسیت شان محدود شده‌اند.

همچنین بر اساس عقاید فمنیستی ناعادلانه است که بر روی پسرها فشار وارد کنید تا نقش‌هایی را که براساس جنسیت آن‌ها است، برآورده کنند

معنی فمینیسم این است که به دختران و پسران این امکان را بدهد هر کاری که می خواهند را انجام دهند و اطمینان حاصل کنند که افراد با نقش و جنسیت و توقعات جنسی که در خانه و مدرسه و محل کار دارند، عقب نمانند.

مبارزه فمینیسم با فرهنگ تجاوز

زنان و دختران در مورد تجاوز جنسی آسیب پذیر ترین هستند.

حتی انتظار می رود زنی که شبانه به تنهایی راه می رود مورد تجاوز قرار بگیرد و در بسیاری از نقاط جهان تجاوز حتی به عنوان یک جرم جدی تلقی نشود.

بارها شنیده اید که در بعضی کشورها هنگامی یک زن مورد تجاوز قرار گرفته، به علت پوششی که داشته مقصر است و نه مجرم؟

از زنان پرسیده می‌شود که چه ‌پوشیده بودند و آیا در زمان تجاوز مشروب خورده‌اند؟

هرگز نباید قربانی تجاوز را مقصر دانست

تعاریف فمینیسم واقعی و بدون جانب داری مبنی بر حمایت از حق هر فرد برای عدم نقض حقوق خود است

فمینیسم به این معناست که به دیگران تجاوزی نشود و مردم را به دلیل تجاوز جنسی سرزنش نکنند.

فمینیسم در مورد پایان دادن به فرهنگ تجاوز و تلاش برای دنیایی است که در آن هیچ‌کس نباید از تجاوز جنسی هراس داشته باشد.

چه کسی فمینیست است؟ تعریف فمینیست چیست (فمنیست کیست)

معنی فمینیست بودن به این معنا نیست که شما باید هویت خود را تغییر دهید.

زمانی که یک فمینیست هستید می‌توانید از زنانگی خود لذت ببرید، در ضمن بر خلاف باور عموم فمینیسم هیچ ارتباطی با نحوه لباس پوشیدن یا آرایش شما ندارد.

این همه تلاش برای این است که زنان نیز از حقوق مردان برخوردار باشند.

شما می توانید یک مرد باشید و یک فمینیست نیز باشید

فمینیسم نباید مردان را تخریب یا نادیده بگیرد. اگر یک جنسیت مورد توجه قرار نگیرد، این فمینیسم نیست.

تا زمانی که شما باور دارید که هم به مردان و هم زنان باید فرصت‌های برابر داده شوند، پس به فمینیسم اعتقاد دارید.

یادتان باشد اگر شما مردی هستید که معتقد است دختر شما باید از همان فرصت ها و حقوق پسرتان برخوردار باشد، پس فمینیست هستید و اگر ما به دختران اجازه می دهیم احساسات و آسیب پذیری خود را نشان دهند، باید به پسران نیز اجازه دهیم

آشنایی با اصول یک فمینیست حقیقی

ما نمی توانیم خودمان را فمینیست بنامیم، اما پسران را از حق نشان دادن احساساتشان محروم می کنیم.

هر کاری که ما به دختران جوان یاد می‌دهیم، باید به پسرهای جوان همان چیزها را یاد بدهیم.

باید به دختران و پسران وظایف یکسانی داده شود و یاد بگیرند که با چالشهای برابر روبرو شوند، به طوری که هر دو بدانند قادر به دستیابی به هر آنچه می خواهند هستند.

نباید بگوییم که شغل‌‌ های زنانه و مردانه جدا هستند.

ما دیده ایم که چگونه مردان توانمند می توانند از فرزندان مراقبت کنند، دقیقا به همان اندازه که زنان بسیار جذاب می توانند به عنوان مدیر عامل یک شرکت باشند و در مسیر رسیدن به موفقیت در زندگی قدم بر میدارند.

هر فرصتی که برای مردان وجود دارد، باید همان فرصت‌ها برای زنان نیز وجود داشته باشد

فمینیسم نباید به عنوان یک کلمه ترسناک تصور شود.

هرچه زودتر مفهوم آن را درک کنیم، تلاش‌های ما برای ایجاد فرصت‌های برابر برای مردان و زنان سریع‌تر نتیجه خواهد داد.

پیشنهاد ویکی روان : شوگر ددی چیست؟

به گفته مگی هوم و ربکا واکر، تاریخ فمینیسم را می توان به سه موج تقسیم کرد.

اولین موج فمینیستی در قرن‌های نوزدهم و اوایل قرن بیستم بود، دومی در دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ بود و سومی از دهه ۱۹۹۰ تا حالا در حال گسترش است.

نظریه فمینیستی از این جنبش های فمینیستی پدید آمد.

این موضوع در بسیاری از رشته‌ها مانند جغرافیای فمینیستی، تاریخ فمینیستی و نقد ادبی فمینیستی آشکار است.

فمینیسم دیدگاه‌های غالب در گستره وسیعی از زمینه‌ها در جامعه غربی، از فرهنگ گرفته تا قانون، را تغییر داده‌ است.

نقش فعالان فمینیستی از گذشته تا الان

فعالان فمینیستی برای حقوق قانونی زنان (حقوق پیمانکاری ، حقوق مالکیت ،حق رأی) اقدام به کمپین سازی کرده اند، برای حق زنان در تمامیت بدنی و خودمختاری، برای حقوق سقط جنین و حقوق باروری (از جمله دسترسی به پیشگیری از بارداری و کیفیت مراقبت از دوران بارداری) برای حمایت از زنان و دختران در برابر خشونت خانگی، آزار جنسی و تجاوز جنسی، برای حقوق در محل کار، از جمله مرخصی زایمان و حقوق برابر، در برابر سوء استفاده و در برابر انواع دیگر تبعیض جنسیتی علیه زنان.

در طول تاریخ خود، رهبران اغلب جنبش‌های فمینیستی و تئوری‌های فمینیستی، عمدتا زنان سفیدپوست از طبقه متوسط اروپای غربی و آمریکای شمالی بودند.

با این حال، حداقل از زمان سخنرانی سوژورنر تراست در سال ۱۸۵۱ به فمینیست های آمریکایی، زنان نژادهای دیگر پیشنهادهای فمینیسم دیگری را ارائه داده اند.

این روند در دهه ۱۹۶۰ با جنبش حقوق مدنی در ایالات متحده و فروپاشی استعمار اروپا در آفریقا ، کارائیب ، بخش هایی از آمریکای لاتین و آسیای جنوب شرقی شتاب گرفت.

موج اول در تاریخچه فمینیسم 

فمینیسم موج اول به دوره طولانی فعالیت فمینیستی در قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم در انگلستان و ایالات متحده اشاره دارد.

در اصل بر ترویج قرارداد مساوی و حقوق مالکیت برای زنان و مخالفت با ازدواج مجادلانه و مالکیت زنان متاهل (و فرزندان آن‌ها) توسط شوهرانشان متمرکز بود.

با این حال، در اواخر قرن نوزدهم، فعالیت در درجه اول به دست آوردن قدرت سیاسی، به ویژه حق رأی زنان متمرکز شد.

با این حال، فمینیست هایی مانند Voltairine de Cleyre و Margaret Sanger در این زمان هنوز در زمینه فعالیت های جنسی، تولید مثل و اقتصاد زنان فعال بودند.

در سال ۱۸۵۴، فلورانس نایتینگل پرستاران زن را به ارتش اضافه کرد.

اصطلاح اولین موج پس از اصطلاح فمینیسم موج دوم به منظور توصیف جنبش‌های فمینیستی جدید مورد استفاده قرار گرفت که همانقدر که بر مبارزه با نابرابری‌های اجتماعی و فرهنگی تمرکز داشت بر نابرابری‌های سیاسی نیز تمرکز داشت.

موج دوم

فمینیسم موج دوم اشاره به دوره فعالیت در اوایل دهه ۱۹۶۰ دارد و تا اواخر دهه ۱۹۸۰ دوام آورد.

ایملدا ویلهان اظهار داشت که موج دوم و تداوم مرحله اول فمینیسم مربوط به حق رأی و انتخاب زنان در انگلیس و ایالات متحده بود.

فمینیسم موج دوم از آن زمان وجود داشته و با آنچه فمینیسم موج سوم خوانده می شود، همگام می شود.

Estelle Freedman، فمینیسم موج اول و دوم را با یکدیگر مقایسه می کند و می گوید موج اول به حقوقی مانند حق رأی متمرکز شده است.

در حالی که موج دوم بیشتر مربوط به سایر مساوات ، مانند پایان دادن به تبعیض بود.

موج سوم

فمینیسم موج سوم در اوایل دهه ۱۹۹۰ شروع شد، که به عنوان پاسخی برای شکست‌های موج دوم و همچنین واکنش متقابل در برابر ابتکارات و جنبش‌های ایجاد شده توسط موج دوم بوجود آمد.

فمینیسم موج سوم به  دنبال به چالش کشیدن یا اجتناب از تعریف زنانه موج دوم بودند، که (طبق گفته های آنها) بر تجربیات زنان سفید پوست طبقه متوسط بالا تأکید می کند.

تفسیر پس ساختارگرایانه از جنسیت و تمایلات جنسی مرکز بسیاری از ایدئولوژی‌های موج سوم است.

فمینیست های موج سوم اغلب روی “سیاست خرد” متمرکز می شوند و الگوی موج دوم را در مورد آنچه که  برای زنان خوب نیست را به چالش می کشند.

موج سوم ریشه در اواسط دهه ۱۹۸۰ دارد

رهبران فمینیستی که ریشه در موج دوم دارند مثل Gloria Anzaldua, bell hooks, Chela Sandoval, Cherrie Moraga, Audre Lorde, Maxine Hong Kingston و بسیاری از فمینیست های سیاه دیگر به دنبال مذاکره در مورد فضایی در چارچوب تفکر فمینیستی بودند که به بحث نژاد می‌پرداختند.

همانطور که مشاهده کردید فمینیسم به معنی مبارزه با آقایان و تلاش برای حذف آنها نیست.