معصومه ابتکار کیست؟ / بیوگرافی

صدای ایران-در 30 شهریور ماه سال 1339 نیلوفر ابتکار معروف به معصومه ابتکار در تهران به دنیا آمد، پدرش دکتر تقی ابتکار دومین رئیس سازمان محیط زیست ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی، و مادرش خانم فاطمه برزگر بود. او  به مدت 6 سال تا سن 9 سالگی به دلیل ادامه تحصیل پدرش در رشته دکترای مکانیک در شهرهای فیلادلفیا و ماساچوست آمریکا زندگی کرده است. 

ابتکار در سال 1395 از سوی دانشگاه مطالعات خارجی هانکوک کره جنوبی برای دریافت دکترای افتخاری علوم سیاسی دعوت شد

ابتکار پس از بازگشت به ایران تحصیلاتش را در مدرسه بین المللی ایران زمین ادامه داد، و در سال 1356 در رشته مهندسی پتروشیمی به دانشکده پلیتکنیک رفت، و در سال 1360 پس از تغییر رشته در رشته تکنولوژی پزشکی از دانشگاه شهید بهشتی فارغ التحصیل شد، او فوق لیسانس و دکترایش را نیز در رشته ایمونولوژی (ایمنی شناسی) از دانشگاه تربیت مدرس اخذ کرد. ابتکار در سال 1395 از سوی دانشگاه مطالعات خارجی هانکوک کره جنوبی برای دریافت دکترای افتخاری علوم سیاسی دعوت شد.

در دوران دانشجویی ایشان به عنوان سخنگوی دانشجویان مسلمان پیرو خط امام شناخته می شد، یکی از دلایل اختصاص این عنوان تسلط او به زبان انگلیسی بود، و بعدها نیز همین تخصص او موجب سپرده شدن مسئولیت سردبیری روزنامه کیهان انگلیسی در دوران مدیرمسئولی سیدمحمد خاتمی  به مدت 2 سال به او شد. 

در جریان ماجراهای تسخیر لانه جاسوسی معصومه ابتکار با مهندس سیدمحمد هاشمی از دانشجویان پیرو خط امام و فعالین سیاسی سابق  ازدواج کرده است و حاصل ازدواجشان دو فرزند پسر به نام های طاها و عیسی است. 

در سال 1372 توانست با همراهی جمعی از بانوان مرکز مطالعات و تحقیقات مسایل زنان را تاسیس کرد

ابتکار بعد از نمایندگی دولت جمهوری اسلامی ایران در سومین کنفرانس جهانی زن در نایروبی تصمیم گرفت نشریه ای تخصصی برای زنان راه اندازی کند و در سال 1372 توانست با همراهی جمعی از بانوان مرکز مطالعات و تحقیقات مسایل زنان را تاسیس کرد و اولین نشریه مطالعات و تحقیقات مسایل زنان به نام فصلنامه "فرزانه" را به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر کرد.

 او در سال 1375 نیز پس از تشکیل شبکه سازمان های غیردولتی زنان در ایران به عنوان رئیس این شبکه برگزیده شد

او در سال 1374 در آستانه برگزاری چهارمین کنفرانس جهانی زن مسئول دفتر هماهنگی سازمان های غیردولتی زنان را برعهده داشت و نایب رئیس کمیته ملی این کنفرانس بود. او در سال 1375 نیز پس از تشکیل شبکه سازمان های غیردولتی زنان در ایران به عنوان رئیس این شبکه برگزیده شد. 

او هم اکنون دانشیار گروه ایمونولوژی دانشکده علوم پزشکی این دانشگاه است

در سال های 1376 تا 1384 معصومه ابتکار به عنوان اولین بانوی راه یافته به هیئت دولت در جمهوری اسلامی معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست بود، و در همان زمان در دانشگاه تربیت مدرس نیز به تدریس می پرداخت او هم اکنون دانشیار گروه ایمونولوژی دانشکده علوم پزشکی این دانشگاه است.

در سال 1384 به پیشنهاد و با تلاش خانم ابتکار مرکز صلح و محیط زیست به عنوان سازمانی غیردولتی با هدف ایجاد زمینه تبادل نظر و گفت و گو در خصوص مسایل محیط زیست در سطوح ملی، منطقه ای و بین المللی و برقرار ارتباط با متخصصان و علاقه مندان محیط زیست تاسیس شد، او ریاست هیات مدیره مرکز صلح و محیط زیست را برعهده دارد. 

در همان سال دکتر ابتکار به سبب تلاش در مقام ریاست سازمان حفاظت محیط زیست ایران و نقش موثرش برای بهبود همکاری های منطقه ای و جهانی به عنوان یکی از هفت "قهرمان زمین" در سال 2006 سازمان ملل متحد برگزیده شد.

ایشان در سال 1385 به عنوان عضو سومین دوره شورای اسلامی شهر تهران از سوی مردم برگزیده شد، او کمیته محیط زیست را در این شورا برای نخستین بار با حدود 20 کارگروه تخصصی راه اندازی کرد و مسئولیت این کمیته را برعهده گرفت.

دکتر معصومه ابتکار از سوی بنیاد جهانی انرژی در سال 1392 به عنوان بانوی محیط زیست جهان معرفی شد و جایزه معنوی یک عمر دستاورد را به دلیل "تعهد و مسئولیت در قبال حفظ کره زمین" دریافت کرد. 

او در همان سال از سوی دکتر حسن روحانی به عنوان معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست منصوب شد. 

او در سال 1392 در مراسمی در شهرداری رم، جایزه "مینروا" ایتالیا را به سبب دستاوردهای علمی و به عنوان زنی موفق در عرصه سیاست دریافت کرد، 

او همچنین عضو چندین نهاد علمی و اجتماعی از جمله آکادمی علوم زنان برای جهان سوم، عضو هیات موسس و امنای موسسه مطالعات و تحقیقات زنان، عضو هیات امنای موسسه گفت و گوی تمدن ها، عضو هیات امنای بنیاد زینب کبری، عضو شورای دستور کار جهانی گفت و گوی اسلام و غرب مجمع جهانی اقتصاد است.

تنها کتابی که از وقایع درون سفارت تسخیر شده آمریکا در تهران به زبان انگلیسی نگارش یافته است، کتاب معصومه ابتکار است که توسط انتشارات تالون بوکز در کانادا با عنوان  Takeover in Tehran به چاپ رسیده است. این کتاب به زبان های فارسی و عربی نیز ترجمه شده و با نام های "تسخیر" و "صراع فی طهران" در تهران و بیروت منتشر شده است. 

دومین کتاب وی با نام "خوشه های شهریور" حاوی وقایع و اتفاقات ایران در سالهای 1376 تا 1384 است که با نگاه ویژه به روندهای زیست محیطی و سیاسی آن دوران اشاره می کند.

کتاب "صلح و اخلاقیات طبیعی" او نیز به زبان انگلیسی و با عنوان "Natural Peace& Ethics" در خصوص محیط زیست و صلح انتشار یافته است.

همچنین از دکتر معصومه ابتکار 60 مقاله علمی ISI در سایت Scopus قابل مشاهده است.

خانم ابتکار در دولت دوازدهم نیز از سوی رئیس جمهور به عنوان معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده منصوب شد.

ازدواج و فرزندان

ابتکار با سید محمد هاشمی در جریان ماجراهای لانه جاسوسی آشنا می شود که در نهایت با ابراز علاقه همسرش با یکدیگر ازدواج میکنند، حاصل این ازدواج دو فرزند پسر بنام های عیسی و طه است.

پسران و عروس ها

عیسی فوق لیسانس اقتصاد دارد و با هم شاگردی‌ اش مریم ازدواج کرد و الان در آمریکا تحصیل می‌ کنند طه هم معماری خوانده و الان در کارهای مربوط به صنایع کار می‌ کند، او هم ازدواج کرده است.

عکس معصومه ابتکار و پسرانش

ابتکار در مصاحبه ای در پاسخ به اینکه برخی می گویند خانم ابتکار که خیلی از تسخیر سفارت آمریکا دفاع می کند، چه طور فرزند خودش در آمریکا تحصیل می کند، گفت:

« مردم ایران در سال ۵۸ از تسخیر سفارت آمریکا دفاع کردند، یعنی تعبیر نشود به اینکه چند دانشجو این کار را انجام دادند و چند دانشجو دفاع کردند. این خطی است که عامدا دارد از آن طرف القا می شود که یک اتفاقی بود که چند دانشجو این اقدام را کردند. می خواهم بگویم ما درباره واقعه ۱۳ آبان واقعیت ها را بدانیم. واقعیتی بود که اگر مورد حمایت عظیم و گسترده مردم و امام قرار نمی گرفت، اصلا تبدیل به یک انقلاب دوم نمی شد. ۴۰۰ دانشجوی طراز اول دانشگاه های کشور در این واقعه شرکت داشتند که همه آگاهانه مشارکت کردند و از هیچ جایی خط نگرفتند. علت تسخیر سفارت هم بی اعتمادی مکرری بود که بعد از انقلاب درباره آمریکایی ها پیش آمد. مصادیقی از آمریکایی ها به دست آمد که مداخله در امور داخلی ایران بود؛ از همه مهمتر ورود شاه به آمریکا اتفاق افتاد. اینکه بعد از ۳۹ سال هنوز ما متهم می شویم، باید بگویم در این ۳۹ سال تحولات زیادی رخ داده است. همه آنچه ما درباره روابط با آمریکا داریم، صرفا ناشی از آن واقعه نیست. خیلی اتفاقات بعد از آن افتاد. در همین دولت در قالب برجام با آمریکا مذاکره شد که موفق بود و تفاهمی بین المللی هم حاصل شد. برجام در قالب قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل مورد اجماع جهانی قرار گرفت. بنابراین اگر ما بخواهیم تقصیر همه مشکلات {در روابط ایران و آمریکا} را به گردن جریان تسخیرکننده لانه جاسوسی در ۱۳ آبان ۵۸ بیاندازیم، نادیده گرفتن یکسری اصول و واقعیت های تاریخی است.»

ابتکار این سؤال را که آیا به فرزند خود توصیه داشته از آمریکا به ایران برگردد، اینگونه پاسخ داد:

«فرزندم سی و خورده ای سالش بود، اینجا درس خواند و کارشناسی ارشد گرفت. دنبال این بود که بتواند ادامه تحصیل بدهد، در رشته ای که دلش می خواست پذیرش گرفت. انتخاب خودش و خانواده اش بود که برای ادامه تحصیل به آنجا برود. خیلی ها می روند. فکر می کنم قبل از ترامپ سالی ۳-۴ هزار نفر، حتی جایی نوشته بود، یکی دو سال ۱۰-۱۵ هزار نفر برای ادامه تحصیل به خارج کشور می روند.»

وقتی از معصومه ابتکار سؤال شد که آیا پسرش به آمریکا می رود، در جواب گفت:

«بله، آمریکا و جاهای دیگر برای ادامه تحصیل می روند. تحصیل در آمریکا تأیید خوی سلطه گری آمریکا نیست. در آمریکا تحصیل کردن از قدیم بود. خیلی ها رفتند آمریکا تحصیل کردند اما لزوما تحصیل در آنجا به معنای تأیید سیاست های دولت آمریکا نیست. در واقع استفاده از یک فرصتی برای تحصیل است. یک جوانی حق انتخاب دارد و می تواند انتخاب کند. نفاقی هم در آن نمی بینم. ضمن آنکه ممکن است دیدگاه های جوانان صد در صد در راستای والدین شان نباشد. ممکن است اقدامی که انجام می دهند مفهومش نقض یا رودرویی هم نباشد. او حق دارد که برای زندگی خودش تصمیم بگیرد. افرادی که این انتقادها را می کنند، اگر خودشان در موقعیت هایی باشند که بخواهند آزادانه تصمیم بگیرند، حتما از والدین شان می خواهند دخالت نکنند و اجازه دهند حق تصمیم گیری با خود آنها باشد. آن هم کسی که در سن سی و چند سالگی است. فکر می کنم استقلال رأی و استقلال نظر را باید محترم بشماریم.»