درمان خانگی آرتروز زانو: برای کاهش درد چه کار کنیم؟

به گزارش صدای ایران، روش‌های درمانی خانگی یا بدون نسخه بسیاری برای درمان آرتروز زانو وجود دارند که بعضی از آنها بعد از تنها یک جلسه درمان و برخی دیگر به مداومت و ادامه درمان نیاز دارند. از جمله روش‌های درمان خانگی کاهش درد ناشی از استئوآرتریت زانو عبارتند از:

گرما و سرمادرمانی می تواند کاهش درد فوری و موقتی درد آرتروز زانو را به همراه بیاورد. با استفاده از گرما درمانی می توان علاوه بر کاهش درد، گردش خون در اطراف مفصل زانو را نیز بهبود بخشید. اعمال کمپرس گرم بر روی زانو می تواند خشکی عضله و مفصل را نیز کمتر کرده و به گرم کردن زانو قبل از فعالیت های مختلف کمک کند. برای گرم کردن زانو می توان از بطری آب گرم، بسته ها یا پد گرمایشی، حوله داغ یا پد حرارتی الکتریکی استفاده کرد.

از سرمادرمانی برای کاهش درد و تورم ناشی از آب آوردن زانو و رسانایی عصبی و احتمالا کاهش سرعت امواج درد ارسالی به مغز استفاده می‌شود. می توان بسته های سرد را بعد از فعالیت به صورت دوره ای بر روی مفصل درگیر آرتروز قرار داد. پانسمان سرد، یک بسته ژل سرد، یک کیسه یخ و یا یک بسته سبزیجات منجمد (مثل نخود) را می توان به عنوان بسته سرد بر روی مفصل قرار داد.

توجه: برای پیشگیری از آسیب پوستی یا عصبی، نباید بسته گرم یا سرد را بیش از 15 الی 20 دقیقه (در هر نوبت) بر روی مفصل قرار دهید. بعلاوه استفاده همزمان بسته های گرم و سرد به همراه پمادهای موضعی هم به هیچ وجه توصیه نمی شود، چون احتمال آسیب دیدگی پوست و اختلال در اثرگذاری دارو را افزایش می دهد. در استفاده از سرما/گرما درمانی در افراد مبتلا به دیابت هم باید اقدامات احتیاطی خاصی به کار بست، چرا که احتمال آسیب دیدگی پوستی در این افراد به دلیل حساسیت پوستی بسیار بالاتر ضروری است.

درد آرتریت زانو بعد از افزایش فعالیت ها یا ورزش سنگین، تشدید می‌شود. بهترین روش کنترل دردهای ناگهانی با چند ساعت، یا حتی چند روز استراحت است. (به طور کلی اگر هنوز عامل ایجاد دردتان را نمی دانید و دردتان بیش از چند هفته باقی ماند، توصیه می‌شود که نزد یک پزشک بروید.)

شاید دلتان بخواهد به جای مصرف داروهای بدون نسخه خوراکی مثل آستامینوفن و ایبوپروفن، از نسخه های مالیدنی آن استفاده کنید. این ژل و کرم ها حاوی آسپیرین یا مسکن های دیگری برای بی حسی درد بیمار است. می توانید آن را مستقیما بر روی مفاصل آسیب دیده بمالید و اثرگذاری آنها بر روی نقاط آسیب دیده در نزدیکی سطح پوست، مثل زانوها، بیشتر است.

مثالی از این داروهای مالیدنی، دیکلوفناک (ولتارن)، یک پماد غیراستروئیدی ضدالتهاب است که اثر مسکن دارد. یک ماده بدون نسخه دیگه، کاپسایسین است که از فلفل قرمز تند ساخته می شود. برای دستیابی به بهترین نتایج، بهتر است کاپسایسین را سه تا چهار مرتبه در روز بر روی مفصل آسیب دیده بمالید؛ برای جلوگیری از مالیدن پماد به چشمانتان، حتما دستانتان را بعد از مصرف پماد بشویید.

بعضی از افراد با مصرف روزانه بعضی مواد غذایی به کاهش درد مزمن آرتروز زانو دست پیدا کردند، اما این کاهش درد ممکن است چند هفته تا چند ماه طول بکشد. کاهش درد معمولا خیلی قابل توجه نیست، اما به خصوص اگر با ورزش و یک رژیم حاوی مواد ضدالتهاب همراه شود، می تواند مفید باشد. پرمصرف ترین ماده استفاده شده برای کمک به رفع درد آرتروز زانو در زیر آورده شده اند:

کندروئیتین سولفات که در غضروف وجود دارد و به آب نگهداری و سلامت هر چه بیشتر مفاصل کمک می کند. پژوهش های اندکی به تاثیر مصرف مکمل های کندروئیتین در کاهش درد در مقیاس 8 از 100 اشاره کرده اند.گلوکوزامین هم مانند کندروئیتی سولفات، یکی از عناصر طبیعی موجود در غضروف است. اگرچه گلوکوزامین ماده محبوب و شناخته شده ای محسوب می شود، اما محققان نتوانستند به شواهد کافی از وجود ارتباط میان مصرف گلوکوزامین و کاهش نشانه های آرتروز زانو دست پیدا کنند؛ برخی شواهد از تاثیر احتمالی مصرف همزمان گلوکوزامین و کندروئیتین بر روی بهبود عملکرد زانو صحبت کرده اند. مصرف این مکمل ها توسط کسی که به صدف حساسیت دارد، به هیچ وجه توصیه نمی شود.زردچوبه: ماده رنگی زردچوبه یا کورکومین دارای خواص آنتی اکسیدانی است که قدرت کاهش التهاب و پیشگیری از درد آرتروز را دارد.

تاثیرات مکمل ها و مواد غذایی بر روی درد ناشی از آرتروز زانو، یکی از موارد مورد بحث جامعه پزشکی به شمار می رود. این موارد به تایید هیچ سازمان بهداشت و درمانی نرسیده و استانداردهای سفت و سختی مثل داروها را نیز ندارند. بیماران می توانند نظرات متخصصین دارو و پزشکشان در رابطه با باکیفیت ترین محصولات و داروها را جویا شوند.

تغییر سبک زندگی، یک روش موثر برای دستیابی به کاهش درد پایدار است. با انجام مرتب تمرینات ورزشی، داشتن یک رژیم غذایی سالم و حفظ وزن در سطح ایده آل به بهبود سلامت و عملکرد مفاصل، و در طول زمان به تقویت مفاصل در مقابل آسیب دیدگی ها کمک می کنید.

شاید انجام ورزش در صورت مواجهه با درد مفاصل دشوار باشد، اما ادامه فعالیت در طولانی مدت به کاهش درد، تقویت عضلات و پیشگیری از آسیب دیدگی های بیشتر مفاصل کمک می کند. در واقع فعالیت و ورزش را می توان موثرترین روش درمانی بدون نیاز به دارو برای کاهش درد و بهبود عملکرد بیماران مبتلا به استئوآرتریت زانو دانست. بهترین ورزش های برای استئوآرتریت زانو از مقاومت کمی برای تقویت عضلات و مفاصل استفاده می کند، انعطاف پذیری مفاصل را افزایش می دهد و تماس پایین است. از جمله این موارد می توان به موارد زیر اشاره کرد:

قبل از شروع هر ورزشی، به خصوص اگر قبل از آن فعالیت خاصی نداشته اید، باید حتما با پزشکتان صحبت کنید. توصیه اکثر کارشناسان به داشتن 150 دقیقه ورزش ائروبیک یا 75 دقیقه ورزش سنگین در هر هفته است. می توانید ابتدای ورزشتان را با جلسات کوتاه تر ورزش شروع کنید و بعد از تقویت عضلات و مفاصلتان، آن را افزایش دهید.

برای مثال می توانید کارتان را با پیاده روی های ده دقیقه ای آغاز کنید و به تدریج به سرعت و مدت زمان پیاده روی بیافزایید. اگر تازه ورزش را شروع کرده اید، احتمالا بعد از ورزش با کمی درد در عضلاتتان مواجه خواهید شد. در این حالت می توانید یک یا دو روز استراحت کنید و سپس برنامه ورزشی خود را ادامه دهید؛ اما ورزش را به طور کلی کنار نگذارید.

غذاهایی بخورید که به آرتروز زانو کمک کند.

داشتن یک رژیم غذایی مناسب می تواند به داشتن احساس بهتر و کاهش وزن کمک کند. مطالعات نشان داده که خوردن بعضی غذاها به کنترل و مدیریت استئوآرتریت کمک می کند. به طور خاص، رژیم غذایی مدیترانه ای می تواند به مصرف مقدار مناسب مواد مغذی و پیشگیری از بدتر شدن نشانه ها کمک کند.

سبزیجاتی مثل بروکلی، اسفناج، کاهو، کلم پیچ و کلم سرشار از ویتامین کا هستند و خواص ضدالتهابی بسیار خوبی دارند.اگرچه شاید شواهد کافی برای اثبات این ادعا وجود نداشته باشد، اما مصرف محصولات لبنی حاوی کلسیم و ویتامین دی می تواند سلامت استخوان و زانو را بهبود دهد. البته ماده دیگری که در لبنیات وجود دارد، کازئین است که بعضی نفرات باید از مصرف آن خودداری کنند. 

بعلاوه از مواد غذایی دیگری که برای بیماران مبتلا به آرتروز زانو می تواند مفید باشد، آجیل و روغن های گیاهی، مثل روغن زیتون است. همچنین ماهی هایی مانند ماهی تن، سالمون و مکرل که سرشار اسیدهای چرب امگا-3 هستند، منابع بسیار مناسب دیگری برای این افراد محسوب می‌شود. در سوی مقابل مصرف بعضی غذاها با افزایش التهاب بدن، به بدتر شدن نشانه های استئوآرتریت منجر می‌شود، که عبارتند از:

کاهش وزن یکی از پارامترهای بسیار موثر در کاهش درد مفصلی و پیشگیری از استئوآرتریت زانو ایفا می کند. حفظ وزن در حد ایده آل به شما در پیشگیری از اعمال فشار اضافه بر مقاصل و کمک به کاهش درد و التهاب کمک می کند. این موضوع به خصوص برای افراد مبتلا به استئوآرتریت زانو، یک عامل قابل توجه به شمار می رود.

استئوآرتریت زانو یک مشکل مزمن، ماندگار و بدون درمان است که با مدیریت و کنترل عامل و نشانه های آن می‌توان گام بزرگی در پیشگیری از آسیب های بیشتر به مفاصل برداشت. تغییر سبک زندگی و درمان های طبیعی و خانگی نقش مکمل برای درمان بیمار را ایفا می کنند، اما نمی‌توان گفت که اثرگذاری روش‌های خانگی در کاهش درد به اندازه درمان های پزشکی مانند داروهای تجویزی، تزریق استروئید، فیزیوتراپی، پی آر پی زانو و جراحی موثر نیستند.