بیماری ویتیلیگو چیست؟

به گزارش صدای ایران،ویتیلیگو یا لک‌وپیس عبارت است از ظهور لکه‌های سفید در اندازه‌های گوناگون و در نقاط مختلف پوست که ناشی از انجام واکنشی خودایمنی به دلیل حمله سیستم ایمنی بدن به سلول‌های سازنده رنگدانه‌های پوست (ملانوسیت‌ها) و تخریب یا متوقف کردن عمکرد آن‌هاست.خبر خوب این است که ویتیلیگو بر خلاف ظاهر ناراحت کننده آن، ضرری برای سلامتی فرد ندارد. ویتیلیگو یک سرطان پوستی یا یک بیماری عفونی نبوده و به دیگران نیز سرایت نمی کند. در واقع، اغلب کودکان مبتلا به آن، از نظر سلامت همچون دیگر کودکان هستند.

عوامل موثر در ایجاد ویتیلیگو

ویتیلیگو دارای ریشه‌های ژنتیکی است و در اثر وارد آمدن استرس زیاد، آفتاب‌ سوختگی شدید، آسیب‌دیدگی‌های پوستی در برخورد با مواد شیمیایی بروز پیدا می‌کند که در حالت کلی هیچ‌گونه تأثیر مخربی بر سایر ارگان‌های بدن ندارد، اما اثرات منفی بسیاری بر جنبه‌های عاطفی و روانی فرد می‌گذارد. مناطق تغییر رنگ داده معمولاً با گذشت زمان بزرگ‌تر می‌شوند. این بیماری بر همه انواع پوست تأثیر می‌گذارد، اما ممکن است در افرادی که پوست تیره‌تری دارند، اثرات آن بیشتر جلب نظر کند.

استرس و فشار عصبی نقش بسزایی در بروز و گسترش ویتیلیگو دارد

استرس و فشار عصبی نقش بسزایی در بروز و گسترش ویتیلیگو دارد، به همین دلیل به مبتلایان و افرادی که احتمال ابتلا به این مشکل پوستی را دارند همواره توصیه می‌شود که به شدت از عوامل بروز استرس‌ دور بمانند، زیرا نه تنها عامل پیدایش لکه‌های پوستی است، بلکه درمان آن را نیز با مشکل مواجه می‌کند. این بیماری می‌تواند روی پوست قسمت‌های مختلف بدن از جمله اطراف دهان و چشم، انگشتان و مچ دست، زیر بغل، کشاله ران، بخش‌های استخوانی هم‌چون آرنج و زانو، دستگاه تناسلی و همچنین مو و قسمت داخلی دهان تأثیر بگذارد.

باور عامیانه در مورد ویتیلیگو

درباره این بیماری و درمان آن، اعتقادات خرافی و باورهای نادرست بسیاری در میان مردم دنیا وجود دارد. اکثر افراد بروز آن را به مشکلات کبدی یا مصرف خوراکی‌های سرد هم‌چون ترشی و ماست نسبت می‌دهند. عده‌ای نیز آن را یک بیماری واگیردار و خورنده پوست می‌دانند. برخی افراد معتقد هستند در صورت اقدام به درمان، بیماری بیشتر گسترش یافته و در سراسر بدن پخش می‌شود.

ویتیلیگو یک بیماری خودایمنی و دارای ریشه‌های ژنتیکی است

با وجود اینکه ویتیلیگو یک بیماری خودایمنی و دارای ریشه‌های ژنتیکی است، برخلاف سایر بیماری‌های خودایمنی هم‌چون آرتریت، تیروئید و لوپوس، تهدیدی برای زندگی افراد مبتلا محسوب نمی‌شود، بلکه تنها بخش‌هایی از پوست و احتمالاً موی آن‌ها را درگیر می‌کند و یک بیماری خطرناک و مسری نیست؛ البته بروز لکه‌های سفید روی نقاط مختلف پوست بدن ممکن است بسیار استرس زا بوده و حتی باعث شود فرد احساس بدی نسبت به خود داشته باشد.

ویتیلیگو قابل انتقال یا سرایت نیست

واکنش‌های ناشایست برخی افراد در اجتماعات نسبت به این بیماری، تمسخر کردن، صحبت‌های درگوشی و رفتارهایی از این قبیل، منجر به گوشه‌گیری و انزوای مبتلایان به ویتیلیگو می‌شود و معمولاً آن‌ها را به سمت خانه‌نشینی و پرهیز از اشتغال و یا تعاملات اجتماعی سوق می‌دهد. علاوه بر این نبود آگاهی درباره آن باعث می‌شود که برخی افراد ناآگاه به دلیل ترس از ابتلا به این بیماری از تعامل با مبتلایان خودداری کنند؛ حال آنکه این بیماری به هیچ وجه قابل سرایت از فردی به فرد دیگری نیست.

درمان ویتیلیگو امکان پذیر است؟

درمان ویتیلیگو غیرممکن نیست، اما نمی‌توان با قطعیت از آن صحبت کرد، چراکه درمان ممکن است بتواند رنگ از دست رفته پوست را بازگرداند، اما از پیشرفت و یا بروز مجدد بیماری جلوگیری نمی‌کند و هر لحظه امکان دارد لک‌های پوستی دوباره در اثر عوامل بیماری‌زا در فرد مستعد ظاهر شود. با این‌حال در سه مرحله می‌توان اقدام به درمان ویتیلیگو کرد که مرحله اول شامل دارو درمانی با انواع کورتون‌ها، مرحله دوم استفاده از نور درمانی با لیزر و تاباندن اشعه ماوارء‌بنفش و مرحله سوم به کارگیری سلول‌درمانی با انتقال سلول‌های سالم به محل آسیب‌دیده می‌شود.



از آنجایی‌که درمان بیماری مذکور به خودی خود طولانی‌مدت و زمان‌بر است، مشکلات عصبی و روانی باعث وخیم‌تر شدن شرایط روحی روانی و عاطفی فرد مبتلا می‌شود. با این وجود استفاده از داروهای موضعی، لیزر درمانی، نورتراپی و انواع جراحی‌های پوستی، در کنار حفظ آرامش و پذیرفتن این مشکل به عنوان یک بیماری قابل درمان، امکان بهبودی بخش قابل‌توجهی از مبتلایان را فراهم می‌کند.

ویتیلیگو در ناحیه تناسلی

ممکن است هر بخشی از بدن تحت تأثیر این بیماری قرار بگیرد. معمولاً هر دو طرف بدن به طور مشابه تحت تأثیر لکه های سفید-شیری رنگ قرار می گیرند.

نواحی پوستی که معمولاً درگیر این بیماری می شوند:

صورت
لب ها
دست ها
بازوها
پاها
دستگاه تناسلی

بارداری زنان مبتلا به ویتیلیگو

به دلیل این که ویتیلیگو وراثتی محسوب می شود، طبیعی ست که افرادی که می خواهند بچه دار شوند، در مورد ویتیلیگو و بارداری نگران باشند. فرزندانِ افراد مبتلا به ویتیلیگو ، بیشتر در معرض ابتلا به این اختلال پوستی قرار دارند. گرچه، بیشتر این کودکان، در صورت مبتلا بودن والدین خود، خود دچار این اختلال پوستی نمی شوند.

همچنین اکثر افراد مبتلا به ویتیلیگو، سابقه خانوادگی این بیماری را ندارند. تعداد زیادی از اختلالات ارثی مرتبط با ویتیلیگو می باشند که عبارتند از:

آلبینیسم چشمی
سندرم پلی اندوکرینوپاتی خودایمن
ناشنوایی مادرزادی با ویتیلیگو و آشالازی
دیسکراتوز مادرزادی

زنان مبتلا به ویتیلیگو سؤالاتی در مورد بیماری خود دارند مبنی بر اینکه آیا مشابه سایر مشکلات، مانند سیفلیس در بارداری، آیا می توانند درمان ویتیلگو را انجام دهند یا خیر؟

گفته می شود داروهایی برای درمان ویتیلیگو وجود دارند که می توانند از طریق جفت به جنین منتقل شوند، بنابراین این مسئله نگران کننده می باشد. از آنجایی که این داروها خطر زیادی برای جنین دارند، مصرف آنها پس از مشورت با پزشک باید متوقف شود. زنان باردار باید با متخصص پوست و با متخصص زنان و زایمان در مورد این موضوع مشورت کنند.

 استفاده از کرم های موضعی قوی، به ویژه در دوران شیر دهی باید خودداری کرد. از آنجایی که این بیماری، بسته به شدت و نیز نوع لکه های پوستی در افراد مختلف متفاوت است، هیچ توصیه ی کلی را نمی توان ارائه کرد. هر بیمار باید دغدغه ها و سؤالات خود را با پزشک خود درمیان بگذارد و برنامه ای مناسب با شرایط او طرح ریزی شود.

دو نوع ویتیلیگوی اصلی وجود دارد:

ویتیلیگوی غیرسگمنتال
ویتلیگوی سگمنتال (موضعی)

ویتیلیگوی غیر سگمنتال

در موارد نادر، این احتمال وجود دارد که ویتیلیگو تمام بدن را درگیر کند. این نوع ویتیلیگو به ویتیلیگوی کامل یا سراسری شناخته می شود. در ویتیلیگوی غیر سگمنتال که ویتیلیگوی دوطرفه یا عمومی نامیده می شود، علائم اغلب در هر دو طرف بدن به صورت لکه های سفید متقارن ظاهر می شوند.

لکه های متقارن ممکن است روی نقاط زیر ظاهر شوند:

پشت دست ها
بازوها
پوست اطراف نواحی باز بدن مانند چشم ها
زانوها
آرنج ها
پاها

ویتیلیگوی غیرسگمنتال، شایع ترین نوع ویتیلیگو است که از هر ۱۰ فرد مبتلا به این شرایط، ۹ نفر به آن دچار هستند.

ویتیلیگوی سگمنتال

در ویتیلیگوی سگمنتال که ویتیلیگوی غیرمتقارن یا موضعی نیز نامیده می شود، لکه های سفید فقط در یک ناحیه از بدن ایجاد می شوند. ویتیلیگوی سگمنتال نسبت به ویتیلیگوی غیرسگمنتال شیوع کمتری دارد، اما در کودکان شایع تر است. این نوع ویتیلیگو معمولاً در سنین پایین تر شروع می شود و از هر ۱۰ کودک مبتلا به ویتیلیگو، ۳ نفر به این نوع ویتیلیگو دچار هستند.