بیماری التور چیست؟

به گزارش صدای ایران، بیماری النور(وبا) یک بیماری واگیر عفونی است که فقط در انسان ایجاد بیماری میکند. این بیماری معموالً از طریق آب یاغذای آلوده به مدفوع منتقل می شود. عامل ایجاد بیماری وبا یک باکتری به نام ویبریوکلرا است که بیشتر درآبهای راکد ساحلی و آبهای شور یافت می شود.

این باکتری در آب، محیط های مرطوب، میوه، سبزی، صدف دریایی و گوشت زنده باقی میماندبطور کلی چهار فاکتور آب )آب آلوده به مدفوع انسان(، غذا، دستهای آلوده و مدفوع در انتقال بیماری وبا نقش دارند. بررسی های انجام شده در مورد همه گیری هایی که تا کنون در کشور اتفاق افتاده است نشان می دهد که منشا تمامی این اپیدمی ها آلودگی منابع آب آشامیدنی بوسیله فاضالب بوده است. به عبارت دیگر اپیدمی ها در مناطقی اتفاق میافتد که از نظر بهداشت آب و فاضالب ضعیف ترند.

عالیم بیماری یک تا سه روز بعد از ورود میکروب به ) دوره نهفتگی یا کمون( ظاهر میشود. به علت از دست دادن آب بدن، فرد دچار شوک و در صورت عدم درمان سریع، منجر به مرگ می شود.

2 -عالیم بالینی بیمار مشکوک به التور
شخصی اسهال خفیف داشته باشد و یا اصال عالمتی نداشته باشد. گاه بصورت اسهال شـدیـد هـمـراه یـا بـدون
اسـتفراغ بروز کرده و گاهی نمای آب برنج، بدون تب و بدون زور و پیچ می باشد. بیمار معموال دچار عطش فراوان
می شود.
از دست رفتن آب و امالح بدن می تواند به سرعت و در ظرف 4-3 ساعت سبب کم آبی شدید بدن و مرگ شود.
بخصوص اگر آب و امالح از دست داده شده جبران نشود. لذا پیشنهاد می شود در صورت بروز عالمت به نزدیکترین
واحد بهداشتی جهت تشخیص) نمونه برداری( و درمان صحیح مراجعه نمایید.
 اسهال آبکی حجیم و سریع السیر و جهنده، با دفعات اجابت مزاج غیرقابل شمارش و بسیار زیاد
 اسهال بدون تب و بدون دل درد و بدون زور و پیچ شکم
 استفراغ بدون حالت تهوع قبلی
 گرفتگی ) اسپاسم ( و درد عضالت پشت ساق پا
 عطش و تشنگی فراوان
 کم شدن یا قطع ادرار

توجه:

در صورت عدم جایگزینی سریع مایعات و الکترولیت های بدن ) سدیم ، کلر ،پتاسیم و ... ( 25 تا 59 درصد ازموارد مبتال به بیماری وبا منجر به مرگ می شوند. حدود 19 ٪بیماران بدون علامت بوده ه و یا اسهال خفیف دارندولی در صورت اسهال آبکی شدید، از اولین مدفوع شل تا شوک 4 تا 92 ساعت و تا مرگ 98 ساعت تا چند روزبیشتر طول نمیکشد. معموال اولین شکایت بیمار ، احساس پری و غرغر شکم است سپس اسهال آبکی شبیه آب برنج و اکثراً بدون بو ایجاد میشود.

1سیر بیماریزایی باکتری وبا به ترتیب:
9 -انتقال دهانی باکتری و ورود به معده ) اسید معده مانع عبور میکروب و ورود آن به معده می شود اگر
اسید معده کم شود یا تعداد میکروب وارده زیاد باشد، در عبور از سد معده موفق خواهد شد(
2 -تکثیر در روده کوچک
3 -ترشح سم ) سم باعث ترشح آب وامالح فراوان از سلولهای روده به داخل فضای روده میگردد(
4 -بروز اسهال
5 -از دست دادن مقدار فراوان آب وامالح بدن در زمان کم
6 -ایجاد کم آبی در بدن
7 -عدم جبران آب و امالح دفع شده
8 -مرگ زودرس
2-2دوره نهفتگی و دوره واگیری بیماری
 زمان نهفتگی بیماری وبا 9 الی 3 روز است)یعنی بعد از 9 الی 3 روز از ورود میکروب وبا به بدن ، عالیم
بیماری ظاهر می شود(
 بعد از ابتال و شروع عالیم ، در صورت درمان دارویی دوره بیماری 3 الی 6 روز است.
 دوره واگیری مجموع دوره نهفتگی و دوره بیماری است.
آشنایی با التور
4
 علت مرگ بیمار مبتال به وبا میکروب یا حمله آن به بدن فرد نیست بلکه از دست دادن آب و امالح بدن
است که او را از پا در می آورد . در صورت اقدام به موقع و جبران آب و امالح وی ، می توان براحتی او
را نجات داد.
3 -راه های انتقال مستقیم و غیر مستقیم بیماری
راههای انتقال بیماری وبا و منابع شایع این بیماری چیست؟
 3-1الف( راه تماس مستقیم:
بیماری می تواند از طریق دست های آلوده ، تماس با مواد دفعی و استفراغ بیماران و یا وسایل و لوازم آلوده
به مدفوع بیمار منتقل شود.
3-2 ب( راه تماس غیرمستقیم:
9 )مصرف آب آلوده به مدفوع ) آلودگی آب توسط مدفوع به طور ثانوی ، دفع ناصحیح فاضالب و نشت آن
به آب آشامیدنی( منابع آب حفاظت نشده مانند چاهها ، دریاچه ها ، استخرها ، جوی ها و...
2 )استحمام یا شستشوی لوازم آشپزخانه در آب آلوده
3 )شستشوی سبزی و میوه ها با آب آلوده
4 )یخ آلوده که از آب آلوده تهیه شده باشد.  در سفرهای فصل تابستان هنگام خرید قالبهای یخ از یخ فروشی  از سالم بودن آنها باید اطمینان داشت.

5 )غذاهای آلوده که در خارج از یخچال نگهداری شوند و انبار کردن غذاهایی همچون شیر ، برنج پخته ،
تخم مرغ و .... در خارج از یخچال
6 )غذاهای دریایی ناپخته و خام مثل صدف ، ماهی و...
7 )تغذیه کودکان و نوزادان با بطری ) آلوده ( به جای شیرمادر نیز می تواند یک عامل انتقال بیماری باشد.
 3-3عوامل فردی موثر و مساعد کننده بیماری
9 -گروه خونی )احتمال ابتالء در گروه خونی O باال و احتمال ابتالء در گروه خونی AB پایین است
3 - جنسیت درمردان بیشتر است
4 -اسیدیته معده )درافراد با اسیدیته معده کم، بیماری بیشتر است(
5 -عدم رعایت بهداشت فردی )عدم شستشوی دستها با آب وصابون بعد از دستشوئی و قبل از خوردن غذا (
6 -نوزادان و شیرخواران )ایمونیته ازمادر و شیر مادر تا 2 سالگی
3-4عوامل اجتماعی موثر و مساعد کننده بیماری
9 -مسافرت (مسافرت به نقاط آلوده وعدم رعایت بهداشت ومهاجرت به نقاط دیگر منجر به گسترش بیماری می شود)

2 -بیسوادی و فقر )منجر به عدم آگاهی و دانش بهداشتی و عدم رعایت بهداشت فردی و اجتماعی می گردد
3 -عدم رعایت بهداشت عمومی )دفع غیر بهداشتی فاضالب ،زباله و فضوالت انسانی و نبودن سیستم لوله کشی
آب آشامیدنی مطمئن و سالم و وجود کانون های تجمعی ازجمله مدارس و.....

4 -محل های تجمعی مردمی )مدارس – پادگانها - زیارتگاه ها- مراسم تجمعی مثل مسابقات ورزشی، عروسی ،
عزا و.....
4 -روش های پیشگیری از بیماری وبا
4-1سه قاعده کلی برای پیشگیری از وبا عبارت است از:
 از غذای پخته استفاده کنید.
 آب آشامیدنی خود را در صورت عدم اطمینان بجوشانید یا کلر بزنید.
 دستهای خود را با آب و صابون بشوئید.
در این راستا توصیه میشود:
 از مصرف آب و یخ غیر بهداشتی خودداری فرمائید.
 قبل از مصرف میوه ها و سبزی ها حتماً آنها را ضد عفونی و شستشوی کامل نمایید.
 قبل از غذا و پس از رفتن به دستشویی ، دست های خود را با آب و صابون بخوبی بشوئید.
 از دست فروش ها هیچ نوع خوراکی تهیه نکنید.
 در هنگام مسافرت در صورت عدم اطمینان از سالمت آب چشمه ها و رودخانه ها آنها را جوشانده و سپس
مصرف نمائید.
 مواد غذایی را از دسترس حشرات ، جوندگان و سایر حیوانات دور نگه دارید.
 از آب آشامیدنی سالم استفاده شود.
آشنایی با التور
7
 در مناطقی که دسترسی به آب تصفیه شده و لوله کشی وجود ندارد و از آب چاه، تانکرها، آب چشمه ها
و .... استفاده می گردد ) مثل مواقع حوادث غیرمترقبه از جمله زلزله ، سیل و جنگ و .... (، حتماً قبل
از مصرف، آب جوشانده و یا کلرزنی شود)استفاده از محلول کلر مادر(.
 از سبزیجات و میوه جات شسته شده و ضدعفونی شده استفاده گردد .
 قبل از تهیه غذا و توزیع غذا، قبل از خوردن غذا، قبل از دادن شیر یا غذا به کودک حتماً دستها با آب و
صابون شسته شود.
 باید دستها در موارد زیر با آب و صابون به طور کامل شسته شود:
بعد از اجابت مزاج ) رفتن به مستراح
بعد از شستن و تمیزکردن کودک
بعد از دست زدن به مواد غذایی خام نظیر سبزیجات ، گوشت ، ماهی و مرغ
 از مصرف غذاهای آماده و غیربهداشتی مثل آب میوه ، معجون ، بستنی ، ساندویچ و شیرموز خودداری
گردد.
 از دست فروشها ) آب زرشک فروشی ها ، گردوفروشی ها، بالل فروشی ها و ... ( خرید نکنید.
 در آب رودخانه و جویها یا استخرهای آلوده شنا نکنید.
 دورنگهداشتن مواد غذایی از دسترس مگس و آلودگی های دیگر
4-2کنترل مگس
مگس قادر است حداقل 9259999 میکروب با خود حمل و انتقال دهد.در مدفوع انسان ، اسب و خوک
تخم ریزی می کند. مگس می تواند عامل بیماری را به ظروف ، مواد غذایی و آب انتقال داده و باعث
گسترش بیماری شود. رعایت بهداشت محیط از جمله دفع بهداشتی زباله و فضوالت ، نصب توری به
درب و پنجره و ... باعث کنترل مگس خواهد شد.
آشنایی با التور
7
4-3گندزدایی سرویسهای بهداشتی ، مدفوع و وسایل بیماران بوسیله مواد گندزدا و حرارت
گندردایی سرویسهای بهداشتی و مدفوع با : شیر آهک 29 - % پرکلرین به غلظت 9 میلی گرم در لیتر
– کرئولین یا کروزول 5 % طبق دستورالعمل کارخانه سازنده
طرز تهیه شیر آهک : آهک را با 8 برابر حجم خود و یا 4 برابر وزن خود با آب مخلوط نموده ، به
محلول حاصل شی آهک گویند .
طرز تهیه محلول پرکلرین : یک قاشق چایخوری ) 2 گرم ( پودر پرکلرین را در 99 لیتر آب حل می
کنیم.
ابزار و وسایل و لوزم بیمار را می توان به وسیله حرارت گندزدایی نمود.
4-4تغذیه در بیماران مبتال به وبا
مایعات : سرم ORS - دوغ - آش - سوپ - آب میوه طبیعی ) سیب ، هویج و ... (
غذا : غذای تازه و پرکالری
"ضروری است از مصرف نوشابه های گازدار و آب میوه های صنعتی اکیداً خودداری شود."
O.R.S محلول تهیه طرز- 5
اصلی ترین راه درمان وبا استفاده از مایعات و جبران آب دفع شده است چرا که فرد مبتال در مدت زمان کوتاهی
آب بدن خود را از دست میدهد و جبران آب از دست رفته باید از طریق خوراکی ، استفاده از ORS و سرم های خاص صورت گیرد. از این رو روش تهیه و مصرف ORS در زیر توضیح داده شده است
پس از شستن دستها، تمام پودر محتوی یک بسته ORS را در یک ظرف تمیز بریزید و با اضافه کردن
یک لیتر )4 لیوان( آب آشامیدنی سالم، محلول را خوب به هم بزنید که پودر در داخل آن حل شود.
 این محلول باید همه روزه به صورت تازه فراهم و در مدت 24 ساعت مصرف شود. ضمناً محلول حاصل
نباید جوشانده شود.
 به محلول S.R.O نباید چیزی اضافه نمود.
 پس از هر بار دفع مدفوع و تا برطرف شدن عالیم بیماری از آن استفاده نمائید.
 در مکانهایی که دسترسی به ORS مقدور نیست، مخلوط ساده ای از یک قاشق چایخوری سرپر )5گرم(
نمک طعام و دو قاشق سوپخوری سر پر )49 گرم( شکر را در یک لیتر آب آشامیدنی جوشانده شده حل
نموده و تا بدست آوردن ORS مصرف نمایید.
گفتنی است کشف ORS پیشرفت عمده و علمی در مبارزه با وبا و دیگر بیماریهای اسهالی بوده است.
6 -اقدامات احتیاطی
مهمترین نکته در پیشگیری از وبا سالم سازی آب به روشهای جوشاندن آب، ضد عفونی با محلول یا قرص کلر و
استفاده از نور خورشید است.
منظور از آب سالم آبی است که بو، رنگ و آلودگیهای زیان بخش میکروبی نداشته باشد و در آن مواد سمی نباشد
و در عین حال مواد معدنی و آلی موجود در آن از حد مجاز تجاوز نکند. برای پیشگیری از وبا همیشه باید میوه
های خام و ظروف آشپزی را با آب پاکیزه شست، آبهایی را که از رودخانهها و سدها برداشت میشود هر چندپاک به نظر میرسد، باید ضد عفونی شوند.

شستن دستها قبل از آماده کردن و خوردن غذا، قبل از غذا دادن به بچهها و قبل از دست زدن به آب آشامیدنی
و بعد از استفاده از دستشویی و توالت نباید فراموش شود.
جلوگیری از بازی کودکان در استخر آبهای کثیف یا محل تجمع آبهای راکد و نیز محافظت آب و غذای مصرفی
از آلودگی و تماس حشرات، از دیگر راههای پیشگیری از وباست.

توجه به نکات دیگری همچون استفاده از شیر و فرآورده های لبنی پاستوریزه، استفاده از آب سالم در شستشو وطبخ مواد غذایی، توجه به تابلوهای هشدار دهنده و مشخص کننده آب آشامیدنی در پارکها، دقت در تهیه بهداشتی ساالدهای فصل در ساندویچها و رستورانها و کوتاه و تمیز نمودن ناخنها در پیشگیری از وبا نقش بسیارموثری دارد.

نظر به اینکه طی سالهای گذشته در اکثر کشورها منجمله در نقاط مختلفی از کشورمان مواردی از بیماری وبای التور مشاهده شده است لذا به منظور جلوگیری از ابتالء به این بیماری عموم مردم به ویژه کسانی که قصدمسافرت به دیگر مناطق کشور را دارند و یا در مواقع حوادث غیرمترقبه از جمله زلزله ، سیل و ... می بایستی

اقدامات احتیاطی زیر را انجام دهند:

 فقط از آب های لوله کشی شده بهداشتی و کامالً مطمئن استفاده شود.

به منظور اطمینان بیشتر توصیه میشود سبزیجات به صورت پخته مصرف گردند.

 از مصرف یخ هایی که توسط فروشندگان مختلف عرضه میشوند به شدت خودداری شود.

 غذاهایی میل شوند که تازه پخته شده و هنوز کامالً داغ هستند.

 فقط از میوه هایی استفاده شود که کامالً شسته و ضدعفونی شده و توسط خود شخص پوست کنده شده اند

 از مصرف مواد غذایی نیم پخته یا خام به شدت خودداری شود.  سبزی ها پس از ضدعفونی و شستشوی کامل و صحیح مورد استفاده قرار گیرند.  به منظور اطمینان بیشتر توصیه میشود سبزیجات به صورت پخته مصرف گردند.  در طول سفر از مصرف ساالد خودداری شود.  دفع مناسب فاضالب  خودداری از مصرف سبزی و ساالد در رستورانها  خوداری از شنا دررودخانه ها و آب های راکد  خودداری از نگهداری مواد غذائی خام و پخته در مجاورت هم  کنترل حشرات و جوندگان  جمع آوری و دفع بهداشتی زباله ها  از خرید مواد خوراکی از فروشندگان دوره گرد و فروشگاههای غیرمعتبر و فاقد مدارک بهداشتی خودداری شود.  نکات ضروری رعایت بهداشت فردی خصوصاً شستن دست ها با آب و صابون قبل از مصرف مواد غذایی و پس از اجابت مزاج مورد توجه قرار گیرند.