به گزارش صدای ایران،الهیات موضوعی چند رشته است و به مطالعه زبان ها، مذاهب جهانی، الهیات در رابطه با علم، ادبیات، سیاست، روانشناسی و اخلاق می پردازد. مهارت هایی که هنگام تحصیل در این زمینه به دست می آورند ، همراه با مهارت هایی که با سایر فارغ التحصیلان علوم هنری و علوم انسانی به دست می آورند ، متفاوت است. اغلب کارفرمایان دراین حوزه می گویند ما دنبال افرادی هستیم که مهارت های زیر را داشته باشد:
تمایل به یادگیری
خود انگیزه و تمایل به رسیدن به هدف
روحیه کار گروهی
مهارت های ارتباطی (شفاهی و کتبی)
شناسایی سریع موضوعات کلیدی
حل مسئله
ابتکار عمل و خلاقیت
مدیریت زمان
توانایی تحقیق و تحقیق
همچنین شما با مطالعه الهیات و مطالعات دینی، می توانید مهارت های زیر را کسب کنید:
اطلاعات پیچیده را جذب و حفظ کرده و موضوعات کلیدی را مشخص کنید.
غربال کردن ، اطلاعات مربوطه را انتخاب کرده و منطقی فکر کنید.
ایده ها را به روش واضح از طریق نوشتن مقاله و بحث بیان کنید.
از ابتدا با زبان های جدید مقابله کنید.
از تخیل و خلاقیت استفاده کنید.
رویکرد انتقادی نسبت به موضوعات معاصر ایجاد کنید.
برای حل مسئله یک رویکرد منضبط ایجاد کنید.
مهارت های ارزیابی ، تحلیلی و انتقادی را توسعه دهید.
فرهنگ ها و عقاید مختلف را درک کرده و از یک رویکرد حساس استفاده کنید.
کنجکاوی واقعی را در مردم و فرهنگهای جهانی نشان دهید.
گرایش‌های مجموعه مدرسی معارف اسلامی
۱- مبانی نظری اسلامی
۲- اخلاق اسلامی
۳- تاریخ و تمدن اسلامی
۴- انقلاب اسلامی
۵- آشنایی با منابع اسلامی
(برای دریافت سرفصل های آزمون دکتری رشته مدرسی معارف اسلامی کلیک کنید)
فارغ التحصیلان این رشته در صورت تسلط کامل به مفاهیم و تبحر کافی می‌توانند در زمینه های زیر فعالیت کنند:
– در سمت استاد جهت تدریس در دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی
– مدرس جهت تدریس در دبیرستانها
– به عنوان محقق و پژوهشگر در زمینه مسائل فرهنگ و معارف اسلامی
– کارشناس مورد نیاز در دستگاههای قضایی و قوه قضائیه نظیر کارشناس فقهی و حقوقی، مشاور حقوقی و…
و همچنین در سازمانهای فرهنگی مثل صدا و سیما ، وزارت ارشاد، سازمان تبلیغات اسلامی و …
– تبلیغ معارف اسلامی در سطح عمومی
– گسترش و نشر فرهنگ و معارف اسلامی در کشورهای مختلف جهان به عنوان مثال: در قالب رایزنی¬های فرهنگی و وزارتخانه های ارشاد و خارجه
معرفت به معنای شناخت است و شناخت اولین مرحله از آشنایی و قدم گذاشتن در مسیر قرب‌الهی است و معرفت بیشتر باعث آشنایی و قرب کاملتر میشود تا جایی که پیوسته قلب انسان وابسته به خدای متعال میشود و در همه حال متوجه او خواهد بود و میتواند راهنمای رحمت و نماینده مهربانی و بخشش الهی شود. هدف از رشته الهیات و معارف اسلامی قدم گذاشتن در این وادی است که به کمک مطالعه، تحقیق، پژوهش و تلاش و توکل می‌توان به شناخت خود و خداوند برسد. این رشته دارای شش گرایش علوم قرآن و حدیث، فقه و مبانی حقوق اسلامی، فقه شافعی، تاریخ فرهنگ و تمدن ملل اسلامی، فلسفه و حکمت اسلامی و ادیان و عرفان است.
گرایش علوم قرآن و حدیث
در گرایش علوم قرآن و حدیث دانشجویان 12 واحد تفسیر قرآن کریم می‌گذرانند که در این 12 واحد با شأن نزول، مفهوم آیات و تفسیرهای مهم قرآن کریم آشنا می‌شوند. همچنین دانشجویان 12 واحد درسی در زمینه علوم قرآنی مطالعه میکنند که در این 12 واحد با علوم خاصی که هر پژوهشگر قرآن باید با آنها آشنا باشد مثل مبحث مجمل و مبین، منطوق و مفهوم، آشنا می‌شوند که لازمه فهم و درک قرآن و تفسیر و تبیین آن است.
علاوه بر مباحث قرآنی دانشجویان این گرایش در بخش حدیث، با علم‌الحدیث، درایـ¹الحدیث، فقه‌الحدیث، مجامع حدیثی شیعه و اهل تسنن و اصطلاحات حدیث آشنا می‌شوند؛ یعنی دانشجویان به طور اجمالی تاریخ تطور، تحول و پیدایش علم حدیث از دیدگاه اهل تشیع و تسنن، معنا و مفهوم اصطلاحات علم حدیث و مفهوم و محتوای احادیث را مطالعه میکنند.
گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی
گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی، وظایف و حقوق انسان را از دیدگاه تشریعات الهی بیان می‌کند، حقوقی که از روی حکمت و بر روی محور مصالح خردمندانه است و در زمینه رابطه میان انسان و خدا، رابطه انسان‌ها با یکدیگر یا وظایف انسان نسبت به خود و طبیعت میباشد. از همین جا می‌توان متوجه تفاوت میان رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی و رشته حقوق در مفهوم عام آن شد. زیرا رشته حقوق، اصولی را بیان می‌کند که از نظر عقل و عرف بشری، رعایت آنها در زندگی برای ایجاد نظم و امنیت لازم است. اصولی که امکان دارد طبق تشخیص عقل، مصلحت موقت اما فوری داشته باشد. اما فقه بیانگر مصالحی است که در تکامل انسان تأثیر دارد. بنابراین از نظر حقوق اسلامی، اصول و قوانین نباید تنها عامل نظم و امنیت باشد، بلکه باید انسان را نیز به کمال برساند. از این بابت احکام فقهی ممکن است که اعتبار جاودانه داشته باشند.
گرایش فقه شافعی
بسیاری از دروس این گرایش با گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی یکسان است. در گرایش فقه شافعی احکام عملی اسلام مانند عبادت، معاملات، مناکحات، جزا، قضا و شهادت و همچنین اصول از دیدگاه مذهب شافعی آموزش داده میشود. گفتنی است که گرایش فقه شافعی تنها از بین داوطلبان اهل سنت، دانشجو می‌پذیرد.
گرایش تاریخ فرهنگ و تمدن ملل اسلامی
گرایش تاریخ فرهنگ و تمدن ملل اسلامی، دانشجویان را با تاریخ و جغرافیای ممالک اسلامی آشنا می‌کند؛ یعنی دانشجویان با فرهنگ، عادات و رسوم مسلمان‌های نقاط مختلف جهان از جمله مسلمان‌های آسیای جنوب شرقی، شمال آفریقا، اروپا و آمریکا آشنا می‌شوند. همچنین با تاریخ اسلام از زمان ظهور پیامبر اکرم تا زمان حال، تاریخ تشکیلات اسلامی (آشنایی با نظام و تشکیلات دولت‌های مسلمان اعم از نظام مالی، نظام اداری، تشکیلات سیاسی و ...) تاریخ علوم (علوم عقلی و نقلی که از اسلام زاده شده است) تاریخ ناحیه‌ای، تاریخ سال شمار، مآخذ شناسی تاریخی (شناخت منابع و مآخذ تاریخی)، تاریخ نگاری (آشنایی با شیوه‌های تاریخ نگاری در اسلام و انواع تاریخ‌نگاری اعم از وقایع نامه، معاجم الرجال، طبقات، احوال بلاد، احوال امم و ...) تاریخ هنر معماری اسلامی و تاریخ آموزش و پرورش اسلامی آشنا می‌گردند.
گرایش فلسفه و حکمت اسلامی
در تاریخ علم و اندیشه، ما برای رسیدن به حقیقت و آگاهی از راز هستی و آفرینش به دو راه اصلی و اساسی بر می‌خوریم، راه عقل و راه عشق. در تاریخ فلسفه و عرفان اسلامی نیز این دو راه وجود دارد و برای کشف حقیقت، هر دو روش کشف و شهود و استدلال و منطق مورد توجه بوده است. در این میان طرفداران اصالت عقل معتقدند که می‌توان با استدلال و برهان به معرفت و شناخت رسید و از راز آفرینش آگاهی یافت. اعتقادی که در گرایش فلسفه و حکمت اسلامی نیز با آن روبرو می‌شویم و در واقع دانشجویان این گرایش به مطالعه و پژوهش در این زمینه می‌پردازند و نظام آموزشی آنها برپایه مطالعه مکاتب فلسفی مثل مشّاء، اشراق یا ملاصدرا استوار است.
گرایش ادیان و عرفان
در گرایش ادیان و عرفان دانشجویان با تاریخ ظهور و گسترش ادیان زنده (ادیانی که هنوز پیروان بسیاری دارند) آشنا می‌شوند و سه بخش اساسی احکام و آداب، عقاید و اخلاق را در هر دینی مطالعه میکنند. البته در این مطالعه شخص پژوهشگر در صدد اثبات حقانیت یا بطلان دین خاصی نیست بلکه در صدد شناسایی و درک مواضع مشترک میباشد. ادیان زنده‌ای که دانشجویان مطالعه میکنند، براساس خاستگاه آنها به سه گروه زیر تقسیم میشود:
الف) ادیان خاورمیانه که شامل ادیان سامی؛ یعنی یهودیت، مسیحیت و اسلام میشود که پیامبران آنها نسلشان به حضرت ابراهیم می‌رسد و دین زرتشت که خاستگاه آن ایران است.
ب) ادیان خاور دور که ادیان کشورهای چین و ژاپن است و شامل "کنفوسیوس"، "تائو" و "شین‌تو" می‌گردد.
ج) ادیان شبه جزیره هند که عبارتند از: هندو، بودا و جین. همچنین دانشجویان این گرایش عرفان را به عنوان یکی از مباحث مقایسه‌ای در ادیان مطالعه میکنند و با ادبیات عرفانی اسلام آشنا می‌شوند.
توانایی‌های لازم
هر دانشجوی رشته الهیات و معارف اسلامی باید به زبان و ادبیات عرب مسلط بوده و به آن علاقه‌مند باشد چرا که برای ورود به وادی قرآن و حدیث و مطالعه تاریخ و تمدن کشورهای مسلمان و کتب عرفانی و فلسفی اسلامی یا تحقیق و مطالعه بر روی فقه و مبانی حقوق اسلامی آشنایی با عربی یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است. همچنین دانشجوی این رشته لازم است که با زبان انگلیسی آشنا باشد تا بتواند معارف اسلامی را بسط و گسترش دهد و در این زمینه تبلیغ کند. این آشنایی برای دانشجویان گرایش ادیان و عرفان ضروری‌تر است چون کتب مذهبی ادیان دیگر به زبان عربی نوشته نشده است و برای مطالعه این کتب باید حداقل به زبان انگلیسی به عنوان زبان بین‌المللی مسلط بود. در ضمن دانشجوی این رشته باید مسائل و مباحث یا وقایع تاریخی را به خوبی تجزیه و تحلیل کند نه اینکه تنها به حجم محفوظات خود بیفزاید.
بازار کار، درآمد و حقوق
فارغ‌التحصیل گرایش علوم قرآن و حدیث اصولا با مشکل بازار کار مواجهند و در بهترین حالت میتواند در مراکز پژوهشی مثل دائرالمعارف‌ها و پژوهشگاه علوم انسانی یا مراکز آموزشی فعالیت کند. فارغ‌التحصیل گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی موقعیت کاری بیشتری دارد و میتواند به عنوان وکیل دادگستری، مشاور حقوقی و کارشناس حقوقی فعالیت کند یا دفترخانه اسناد رسمی و دفتر ازدواج و طلاق دایر نماید. فارغ‌التحصیل گرایش تاریخ و تمدن اسلامی میتواند در وزارت امور خارجه و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مشغول به کار شود.
گرایش ادیان و عرفان هم می تواند در وزارت امور خارجه، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان تبلیغات اسلامی و سازمانهای مشابه فعالیت کند اما متأسفانه اکثر مسؤولان با این رشته و توانمندی فارغ‌التحصیلان آن آشنا نیستند و تصور میکنند که نیازی به شناختن ادیان دیگر و گفتگو با آنها نیست و اگر هم در بعضی از مراکز در این زمینه تلاش میشود، این گفتگوها عمیق و بنیادی نیست و در نتیجه اثر بخش نمی‌باشد.
رشته ی الهیات و معارف اسلامی یکی از رشته های علوم انسانی است که در دانشگاه های کشور ما به دانشجویان علاقه مند به مباحث دینی و معرفتی آموزش داده می شود ، رشته ی الهیات و معارف اسلامی بیشتر از تمامی علوم به زبان و ادبیات عربی وابسته است و دانشجویان این رشته می بایست تسلط کاملی بر این زبان داشته باشند. رشته ی الهیات یعنی پرداختن به معرفتی عظیم و آشنایی با مبانی و قواعد دین مبین اسلام . چنانچه شما احساس می کنید که به این رشته علاقه مند هستید و از همه مهمتر از پس دروس عربی که به صورت تخصصی ارائه می گردد بر می آیید می توانید این رشته را به عنوان رشته ی تحصیلی خود انتخاب نموده و ادامه تحصیل دهید. برای تحصیل در یک رشته آشنایی و تحقیق در زمینه ی آن بسیار مهم می باشد یکی از مطالبی که در همان ابتدا بایستی بدانید موقعیت شغلی و آینده ای است که در این رشته برای خود می سازید ، مرکزمشاوره تحصیلی سبزتدریس در این مقاله قصد دارد شما را با این رشته آشنا نموده و چنانچه شما علاقه به تحصیل در این رشته را دارید برای آگاهی شما قدم کوچکی برداشته باشد. به همین خاطر برای رسیدن به این هدف تا پایان مقاله همراه ما باشید و چنانچه پس از مطالعه ی دقیق آن سوالات بی پاسخی وجود داشت می توانید با مشاوران مرکز سبزتدریس تماس حاصل نموده و از راهنمایی های آنان بهره مند گردید.
گرایش های کارشناسی رشته الهیات و معارف اسلامی
دروس تخصیی گرایش علوم قران و حدیث شامل : تاریخ قرآن، تاریخ تفسیر قرآن کریم ، تاریخ حدیث ، درایـالحدیث ، فقه‌الحدیث، علوم قرآنی ، تفسیر قرآن کریم ، تأثیر قرآن کریم در پیدایش علوم ادبی، مروری بر نهج‌البلاغه، علوم بلاغت می باشد.
دروس تخصصی گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی شامل : فقه ، فقه مقارن ، اصول فقه ، آیات الاحکام ، تاریخ فقه و فقها ، احادیث فقهی ، حقوق جزای خصوصی اسلام، حقوق بین‌الملل اسلام، آیین دادرسی در اسلام ، حقوق جزای عمومی اسلامی، قواعد فقه مدنی، حقوق خانواده، کلیات حقوق، حقوق تطبیقی می باشد.
دروس تخصصی تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی شامل : اسلام در برخورد با غرب و استعمار، اسلام‌شناسی در غرب ، متون جغرافیائی، تاریخ آموزش و پرورش در اسلام ، جغرافیای تاریخی اسلام ، تاریخ علوم در اسلام ، تاریخ تشیع ،وضع کنونی جهان اسلام، تاریخ نگاری در اسلام، تاریخ هنرهای اسلامی، تاریخ اسلام از آغاز خلافت عباسی تا پایان آل بویه، تاریخ اسلام از سلاجقه تا سقوط بغداد، تاریخ اسلام در مصر و شام ، تاریخ اسلام در مغرب و اندلس، کلیات فرهنگ و تمدن اسلامی، تاریخ تشکیلات اسلامی ، متون تاریخی می باشد.
دروس تخصصی گرایش فلسفه و حکمت اسلامی شامل : فلسفه اسلامی ، کلام ، حکمت عملی ، منطق ، تاریخ فلسفه اسلامی ، تاریخ فلسفه غرب ، متون فلسفی به زبان خارجی ، عرفان می باشد.
دروس تخصصی گرایش ادیان و عرفان شامل : متون ادیان و عرفان به زبان خارجی، ادیان ابتدایی و قدیم، ادیان ایران قبل از اسلام، دین یهود و مسیحیت، ادیان هند، دین بودا و خاور دور، روش‌شناسی ادیان ، معارف شیعه، تاریخ فرق اسلامی، تاریخ فلسفه اسلامی، تاریخ فلسفه غرب، کلیات علم کلام، تفسیر عرفانی قرآن، متون عرفانی فارسی، تاریخ تصوف می باشد.
فرصت های شغلی رشته الهیات و معارف اسلامی
رشته الهیات و معارف اسلامی از آن دست رشته هایی است که می بایست فارغ التحصیلان آن برای کسب درآمد و یافتن شغل مناسب مهارت ها و توانمندی های خود را بسیار بالا ببرند زیرا که بازار کار این رشته دارای مشکلاتی است . دانشجویان رشته الهیات پس از پایان تحصیلات خود می توانند در دائرالمعارف ها – پژوهش های علوم انسانی – مراکز آموزش دینی – مراکز پژوهشی و … فعالیت نمایند.
اگر شما جز آن دسته از دانشجویانی هستید که در گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی تحصیل می نمایید زیاد نگران نباشید زیرا که این گرایش نسبت به گرایش های دیگر رشته الهیات بازار کار مناسبتری دارد و شما می توانید پس از اتمام تحصیلاتتان به عنوان وکیل دادگستری ، مشاور حقوقی ، یا در دفترخانه های اسناد رسمی و ازدواج فعالیت نمایید.
