پشت پرده بازار نشر کتاب چه خبر است؟

به گزارش صدای ایران ، یاسر نوروزی نویسنده و روزنامه‌نگار با انتشار پستی در صفحه شخصی خود در اینستاگرام در مورد پشت پرده بازار نشر کتاب حرف های قابل تأملی مطرح کرده است که بازتاب فراوانی در شبکه های اجتماعی و سایت ها و خبرگزاری های معتبر داشته است.
نوروزی نوشته است: «چند سال است گروهی مشکوک، بازار کتاب ایران را به چرک‌ترین شکل ممکن، قبضه کرده‌اند. اما ماجرا از کجا شروع شد؟ از ترفندی زیرکانه اما غیرانسانی که گروهی ناشر به کار بستند. در واقع چند نفری دور هم جمع شدند و مجوز نشر گرفتند. یعنی فرض کنید طرف یک نفر است اما 20 تا 30 مجوز نشر گرفته. چه می‌کند؟ به محض اینکه می‌بیند کتابی در بازار پرفروش شده، کتاب مربوطه را برمی‌دارد، برای اینکه هیچ‌کس نتواند از او شکایت کند، جمله‌ها را عوض می‌کند، اصطلاحات را تغییر می‌دهد و همان کتاب را با مجوز نشر خودش و به اسم مترجمی که اصلاً وجود خارجی ندارد، به بازار می‌فرستد.

به این اسم‌ها نگاه کنید: منیژه ژیان، گندم نسرکانی، هنا پژمان، آرش هوشنگی‌فر و... هیچ‌کدام‌شان را می‌شناسید؟ حق دارید. چون مترجمانی هستند که هیچ ردپایی از آن‌ها بین اهالی کتاب و حتی فضای مجازی پیدا نمی‌کنید. چرا؟ چون یا با خودشان‌اند یا وجود ندارند! این ناشران مشکوک، بدون اینکه بابت حق‌الترجمه، ویراستاری، طراحی جلد، گرافیک و غیره، هیچ هزینه‌ای بکنند، کتاب‌های پرفروش بازار را برداشته‌اند، جمله‌های مترجمان اصلی را جابه‌جا کرده‌اند و عملا به لحاظ قانونی، راه شکایت را بسته‌اند. بعد هم با یک اسم کاملا فیک، آن را به عنوان ترجمه‌ای جدید راهی بازار کرده‌اند.

رفقا، چیزی که دارم درباره آن می‌نویسم این‌قدر مهم است که پایه‌های ترجمه در ایران را نابود می‌کند. چون دیگر هیچ مترجم برجسته و حتی تازه‌کار و خلاقی، انگیزه برای ترجمه نخواهد داشت. چراکه به محض پرفروش شدن کتابش، همین گروه، کتابش را کپی‌کاری قانونی(!) کرده و به اسم خودشان چاپ می‌کنند. در حال حاضر کتاب‌فروشی‌های مترو، دیجی‌کالا و فرودگاه‌ها، بستر رشد قارچ‌گونه این جلبک‌های عرصه فرهنگ شده.

پس به هیچ وجه فریب تخفیف‌های آن‌ها را نخورید و از این مکان‌ها کتاب نخرید. اما آیا می‌شود با این فاجعه مبارزه کرد؟ بله. اگر عزم راسخی در قوه قضائیه باشد، دادستان می‌تواند به عنوان مدعی‌العموم علیه این‌ها وارد عمل شود، چون ناشران و مترجمان فراوانی علیه‌شان مدرک دارند. اما فعلا اسامی بعضی از آن‌ها را برای‌ شما در تصاویر گذاشته‌ام، بخشی دیگر را هم همین‌جا می‌نویسم. پس وقتی می‌خواهید کتابی تهیه کنید، داخل آن را باز کنید و اگر اسم این ناشران را دیدید، به هیچ وجه کتاب را نخرید. اجازه ندهید به ریش من و شما بخندند!»

نوروزی در این پست خود اعلام کرده است که ناشرانی چون ( اسم چندین ناشر ) از جمله ناشران کتاب‌ساز هستند که آثار ناشران دیگر را کپی‌ می‌کنند. گویا این موضوع با اعتراض برخی از این ناشران مواجه شده است.
این پست که ظاهراً توجه بسیاری را به خود جلب کرده است واکنش هایی را در پی داشته و نگرانی‌هایی را برای گروهی از کتابخوانان ایجاد کرده است.
معضل کپی رایت و زیر پا گذاشته شدن حق مولف و مترجم از دیر باز مورد انتقاد اهالی فرهنگ است که می طلبد مسیولین سازوکار موثری برای رفع این معضل به کار گیرند .
اما تأمل در مطلب یاسر نوروزی در این زمینه سوال ها و شبهاتی را پیش می آورد که نیازمند شفاف سازی است.

- ترجمه خوب و ترجمه بد چگونه مشخص می شود و مخاطب که به زبان اصلی اثر آشنا نیست چگونه از میان ترجمه های متنوع بهترین را انتخاب کند؟
-ناشر معتبر و نامعتبر را چگونه میتوان از هم بازشناخت در صورتی که هر دو مجوز دارند؟

و چندین سوال دیگر که نیازمند واکاوی است.