
به گزارش صدای ایران،یوم الترویهبه، «یوم الترویه» در لغت به معنای سیراب کردن و سیراب گردانیدن است، اما در اصطلاح هشتم ذیالحجه است که در این روز مناسک اصلی حج شروع شده و حجاج محرم میشوند.
در اینکه چرا این روز را «یوم الترویه» نامیدهاند روایات زیادی است که یکی از این روایت به نقل از کتاب «عللالشرایع» این است که از امام صادق(ع) در مورد نامگذاری این روز سؤال شد؛ حضرت فرمود: «زیرا در عرفات آب نبود و حاجیها روز هشتم ذیالحجه از مکه آب برمیداشتند و به عرفات میبردند و برخی از ایشان به بعضی دیگر میگفتند: تروّیتم، تروّیتم (سیراب شدید، سیراب شدید)؛ لذا به این خاطر، روز هشتم را روز ترویه نامیدند».
همچنین آمده است زمانی که حضرت ابراهیم(ع) مأمور شد خانه کعبه را بسازد مکان آن را نمیدانست در نتیجه خداوند جبرئیل(س) را نازل کرد تا مکان خانه را برای ابراهیم مشخص کند و خداوند تعالی پایههای کعبه را از بهشت نازل فرمود و حجرالاسود نیز نازل شد. سپس نبیالله ابراهیم برای کعبه ۲ در قرار داد، دری در سمت مشرق و دری در سمت مغرب که مستجار نامیده میشود. وقتی ساخت کعبه به اتمام رسید ابراهیم و اسماعیل حج بجا آوردند و جبرئیل در روز هشتم ذیالحجه (روز ترویه) بر آن دو نازل شد و گفت برخیزید و آب جمعآوری کنید، چون در زمین عرفات آبی وجود ندارد. به همین دلیل این روز، روز ترویه (یعنی ذخیره کردن آب) نامیده شد.
منزلت روز ترویه
روز ترویه یکی از ارزشمندترین روزها برشمرده شده است که خود آداب و اعمال مخصوصی دارد. رسول خدا(ص) فرمود: «خدای تبارک و تعالی از هر چند، چهار شماره برگزید، از فرشتگان: جبرئیل و میکائیل و اسرافیل و عزرائیل و از پیغمبران چهار نفر برای مبارزه بوسیله شمشیر: ابراهیم و داوود و موسی و من و از خاندانها چهار خاندان که فرمود: خاندان آدم و نوح و ابراهیم و عمران را بر جهانیان برگزید و از شهرها چهار شهر برگزید و فرمود: سوگند به تین و زیتون و طور سینین و این بلد امین پس مقصود از تین مدینه است و از زیتون بیتالمقدس و از طور سینین کوفه و از بلد امین مکه و از زنها چهار زن برگزید: مریم و آسیه و خدیجه و فاطمه(س) و از اعمال حج چهار عمل را برگزید: قربانی کردن و صدا به لبیک بلند کردن و احرام و طواف و از ماهها چهار ماه که ماههای حرامند برگزید: رجب و شوال و ذیالقعده و ذیالحجه و از روزها چهار روز برگزید: روز جمعه و روز ترویه (هشتم ذی حجه) و روز عرفه و روز عید قربان».
احکام و مستحبات روز ترویه
غسل کردن و روزه گرفتن در روز ترویه مستحب است و در این زمینه روایت از امام جعفر صادق(ع) داریم که میفرماید: «یوم الترویه، کفاره گناهان یک سال و روزه عرفه کفاره گناهان دو سال است».
حاجی پس از فراغ از اعمال عمره تمتع هر زمان که بخواهد میتواند برای حج احرام ببندد؛ لیکن بنابر مشهور، افضل احرام بستن در روز ترویه است. برخی آن را واجب دانستهاند؛ بدین معنا که تأخیر احرام را از روز ترویه جایز ندانستهاند.
مستحب است حاجی روز ترویه ابتدا به منا برود و شب نهم تا طلوع فجر در منا بیتوته کند و سپس عازم عرفات گردد. بر ناتوانِ از قربانی در حج، واجب است ۱۰ روز روزه بگیرد که ۳ روز آن باید پی درپی و در ماه ذیالحجه باشد. مستحب است ۳ روز یاد شده، روز ترویه و روزهای قبل و بعد آن باشد. اگر کسی روز ترویه و عرفه را روزه بگیرد و عید قربان و بعد آن تا پایان ایام تشریق را افطار کند، زیانی به پی درپی بودن روزه او وارد نمیشود و میتواند روزه یک روز باقی مانده را پس از پایان ایام تشریق بگیرد.
کسی که در ماههای حج (شوال، ذیقعده و ذیحجه) عمره مفرده گذارده، چنانچه تا حلول ماه ذیحجه، به ویژه تا روز ترویه در مکه بماند، بنابر مشهور مستحب است حج تمتع به جا آورد. برخی قدما حج تمتع را بر کسی که تا روز ترویه در مکه مانده است، واجب دانستهاند.