با انواع نوین پروتز پا در دنیا آشنا شوید
پروتز پا فقط یک پا نیست، پروتز پا بنیان بدن است که بدن روی آن استوار می‌شود.
به گزارش صدای ایران، پروتز پا همه چیز را ممکن می‌کند. چه نقص عضو بالای زانو باشد، چه زیر زانو، کیفیت و عملکرد کل پروتز تحت‌تأثیر کیفیت و عملکرد ارتز پا خواهد بود.
علاوه بر این پروتزها خاصیت ضربه‌گیری و چرخش چندمحوری دارند و ارتفاع پاشنه آنها قابل تنظیم است. با توجه به طیف وسیع پروتزهای موجود در بازار باید پس از مشورت با پزشک، پروتزی را انتخاب کنید که متناسب با نیازهای فردی‌تان باشد. تمام پروتزهای پا، چه پروتزهای ساخته شده از مواد کربنی، چه پروتزهای ساخته‌شده از مواد دیگر مبتنی بر یک ایده، یعنی ایجاد یک پایه و بنیان محکم تهیه می‌شوند.
اطلاعات کلی درباره پروتز پا
طراحی سیستم پروتز پا دشوار و چالش‌برانگیز است. تولید عملکردهای پیچیده مچ و پای انسان بسیار سخت است. پا در حالت ایده‌آل سبک است، چون وزنش به بقیه پروتز پا اضافه می‌شود. اگر پا بیش از حد سنگین باشد و تعلیق پا مناسب نباشد، اتصال به حفره و باقی‌مانده پا و همچنین عملکرد کلی پروتز مختل می‌شود.
یک پروتز خوب پا باید محکم و قوی باشد، چون گشتاور و نیروهای بزرگی هنگام راه رفتن و دویدن به آن تحمیل می‌شود. پا باید آن‌قدر کوچک باشد تا در پوسته پا، یا همان روکش زیبایی پروتز پا جای بگیرد و در نتیجه پا به خوبی داخل کفش قرار بگیرد. جمع کردن ویژگی‌های سبک، قوی و کوچک بودن در عین بادوام و عملکردی بودن در یک پروتز دشوار است.
طرح‌های اولیه پروتز پا غالباً از یک تکه چوب تشکیل می‌شد. طرح مشابه یکپارچه‌ای که از مچ و بخش محافظت‌شده پاشنه (solid-ankle-cushioned-heel) تشکیل می‌شود، به دلیل استحکام و عملکرد مناسبش هنوز کاربرد دارد و برای افرادی با سطح فعالیت پایین مفید است. این نوع پروتز عموماً ساختار داخلی سختی، از جنس چوب یا پلاستیک دارد که یک پوسته زیبایی از جنس فوم فشرده آن را دربرمی‌گیرد. پروتزهای پیچیده‌تر و ظریف‌تر امروزی عملکردهای بیشتری دارند و محکم درون پوسته جای می‌گیرند. اکثر افراد هرگز پروتز پا را بدون پوسته خارجی‌اش نمی‌بینند.
انواع پروتز پا
آن‌چه درون پوسته پروتز پا قرار می‌گیرد، می‌تواند بسیار متنوع و متغیر باشد. پروتز پا انواع بسیاری دارد و به گونه‌ای طراحی می‌شود که متناسب با نیازهای سبک زندگی و میزان فعالیت بیمار باشد. پروتزهای پا برحسب عامل‌های زیر به انواع گوناگون تقسیم‌بندی می‌شوند:
- مواد مورداستفاده برای ساخت پروتز: مواد پروتز پا با توجه به میزان فعالیت بیمار انتخاب می‌شود. چوب، پلاستیک و فوم معمولاً در پروتز پای افرادی وجود دارد که فعالیتشان کم است و به پایداری نیاز دارند. پروتز پای فیبر کربنی نیازهای عملکردی ضربه‌گیری و بازدهی انرژی را فراهم می‌کند و وزن کمی هم دارد.
- راحتی: پروتز پا باید راحت باشد و بیمار به راحتی از آن برای رسیدن به اهداف فعالیتی‌اش استفاده کند. راحتی پروتز موجب می‌شود که بیمار فعال‌تر باشد، عملکرد پروتز پا مستقیماً بر راحتی بیمار اثر می‌گذارد.
- عملکرد: پروتز پا شبیه به پای انسان با در نظر گرفتن سطح خاصی از فعالیت طراحی می‌شود. عملکرد پروتز پا برای افرادی که نمی‌توانند راه بروند، عمدتاً زیبایی است. اما پروتز پای افرادی که بیشترین فعالیت را دارند، عملکردی شبیه به عملکرد پای واقعی هنگام راه رفتن دارد. این نوع پروتز پا باید هنگام برخورد پاشنه به زمین مانند ضربه‌گیر عمل کند، خود را با سطوح ناهموار سازگار کند، غلت روان از پاشنه به پنجه را انجام بدهد و اهرم محکمی را برای رانش رو به جلو در زمان اتمام راه رفتن (متوقف شدن با پنجه) در اختیار بگذارد. ارتزها و پروتزهای دیگری برای کاربردهای مختلف تولید می‌شوند که از آن جمله می‌توان به بریس‌های کربنی برای بیمارانی اشاره کرد که به دلیل آسیب‌دیدگی یا سکته مغزی فلج شده‌اند. علاوه بر این بریس های بلند پا (KAFO) برای افرادی که دچار ام اس یا ضعف عضلانی و بی ثباتی زانو هستند نیز مناسب می باشد.
- حرکت چندمحوری: بعضی پروتزهای پا با هدف تقلید از مچ پا طراحی می‌شوند تا پا بتواند در چند صفحه حرکت کند. قابلیت چندمحوری پای مصنوعی حرکات رو به بالا و پایین و رو به چپ و راست جلوی پا را ممکن می‌سازد، همچنین بیمار می‌تواند پا را اندکی به سمت داخل و خارج بچرخاند. حرکت چندمحوری لازم است تا بیمار بتواند به راحتی و با اطمینان روی زمین ناهمواری راه برود که راه رفتن روی آن مستلزم سازگار شدن پا با هر آن چیزی است که در طول مسیر با آن مواجه می‌شود.
- ذخیره انرژی: پروتز پنجه کربنی ذخیره انرژی را به بهترین وجه انجام می‌دهد به طوری که قادر خواهید بود با صرف کمترین میزان انرژی حرکت و کارایی بیشتری داشته باشید. (منبع: کلینیک سلامت امید)
فیبر کربن مانند فنر عمل می‌کند، هنگام تحمل وزن فشرده می‌شود، فرد را در زمان غلتاندن پا به جلو می‌راند و انرژی را در نتیجه آزاد شدن فنر به گام‌های بعدی برمی‌گرداند. بعضی پروتزها یک فنر در پاشنه و یک فنر در جلوی پا دارند: این ساختار دقیقاً همان چیزی است که برای راه رفتن با سرعت‌های مختلف، دویدن، بالا رفتن از سربالایی یا پایین آمدن از پله‌ها با گام‌های محکم و مطمئن به آن نیاز دارید. در پروتز پنجه کربنی هر چه فنر بلندتر باشد، پروتز انرژی بیشتری را می‌تواند ذخیره کند و پا پاسخگوتر می‌شود.
برای یافتن پروتز پایی که متناسب با نیازهای‌تان باشد، باید به عامل های زیر توجه کنید:
نقص عضو
اگر هنوز بخشی از پا وجود داشته باشد، احتمالاً به پروتزی سفارشی نیاز دارید که به گونه‌ای قالب زده شود که درون کفش جای بگیرد. اگر قطع عضو شامل مچ پا نیز باشد، به پروتز خاصی با برجستگی کم نیاز خواهید داشت. اگر قطع عضو بالاتر از مچ پا باشد، پروتز استاندارد برای رفع نیازهای‌تان مناسب خواهد بود. پروتز مناسب باید از قابلیت چندمحوری و ضربه‌گیری برخوردار باشد. اگر قطع عضو بالاتر از زانو باشد، باید به خاطر بسپارید که هرچه قطع عضو بالاتر باشد، کنترل کمتری بر پروتز خواهید داشت و پای مصنوعی نیازمند پایداری خواهد بود.
میزان فعالیت
سازندگان پروتز پا را برحسب میزان فعالیت بیماران طبقه‌بندی می‌کنند. اگر پروتز را متناسب با میزان فعالیتتان انتخاب کنید، توانایی حرکتی و کیفیت زندگی‌تان به حداکثر می‌رسد. انتخاب پروتز اشتباه راه رفتن را سخت‌تر و ناپایدارتر می‌کند.
وزن
پای مصنوعی در بازه وزنی خاصی طراحی می‌شود. برای آن‌که مطمئن شوید پروتز پا عملکرد رضایت‌بخشی دارد، پروتز را با توجه به طبقه وزنی‌تان انتخاب کنید.
طول پروتز
وقتی می‌ایستید، پروتز فضای بین باقی‌مانده پا و کف زمین را پر می‌کند. طول پروتز پا به اندازه‌ای است که هر دو پا هم‌اندازه شود. طول اکثر پروتزهای پا 5 ـ 18 سانتی‌متر است. درنتیجه قطع عضو در نزدیکی مچ پا گزینه‌های‌تان را به پروتزهای با برجستگی کم (low-profile) محدود می‌کند.
قیمت
قیمت پروتز پا معمولاً تابعی از میزان فعالیت است، چون کارآمدی بیشتر به معنای استفاده از مواد گران‌تر و ساختار پیچیده‌تر است. پرداخت خسارت توسط شرکت بیمه یا طرح‌های دولتی به قوانین خاصی بستگی دارد. پیش از انتخاب نهایی مطمئن شوید که پروتز پای انتخابی‌تان تحت پوشش قرار دارد. شرکت‌های بیمه غالباً هزینه پروتزهای گران‌تر را در صورتی پرداخت می‌کنند که پروتز میزان فعالیت بیمار را افزایش دهد تا بیمار بتواند ساعات بیشتری در یک روز کار کند یا روزهای کمتری مرخصی بگیرد.
نظر شما
پربحث ترین عناوین
آخرین اخبار
