صدای ایران-"منطق الطیر" یا "مقامات الطیور" اثر "شیخ فرید الدین عطار نیشابوری" منظومهای فارسی است که در آن، گروهی از پرندگان جهان گرد هم میآیند تا به دنبال پادشاهی که تا به حال نداشتهاند، بگردند. هدهد که از همه داناتر است به آنها پیشنهاد میکند که سیمرغ افسانهای را پیدا کنند. هر یک از پرندگان نشاندهنده یکی از ضعفهای شخصیتی انسان است که مانع از رسیدن نوع بشر به روشنایی و آگاهی میشود. هدهد این پرندگان را هدایت میکند و به آنها میگوید که باید از هفت وادی عبور کنند تا به محل زندگی سیمرغ برسند.
هر کدام از این هفت وادی، همچون یک ماموریت بزرگ بر سر راه پرندگان قرار دارد. وادی طلب، با کنار گذاشتن همه تعصبات، باورها و بیایمانیها آغاز میشود و وادی عشق، جایی است که عقل به خاطر عشق رها شده است. در وادی معرفت، دانش دنیوی به کلی بیهوده میشود و وادی استغنا جایی است که تمام خواستهها و دلبستگیهای دنیوی کنار گذاشته میشود. وادی توحید، به پرندگان میفهماند که معشوق فراتر از همه چیز اعم از هماهنگی و کثرت و ابدیت است و وادی حیرت جایی است که رهرو از زیبایی معشوق، متحیر میشود و غرق در هیبت، میبیند که هرگز چیزی ندانسته و نفهمیده است. آخرین وادی "منطق الطیر" از "شیخ فرید الدین عطار نیشابوری"، فقر است که به فنا منجر میشود.
وقتی پرندگان وصف این هفت منزل را میشنوند، با ناراحتی سر خم میکنند و حتی برخی از ترس، همان لحظه جان میدهند. اما بقیه با وجود ترس و وحشت، سفر بزرگ را آغاز میکنند. در راه، بسیاری از تشنگی، گرما یا بیماری جان خود را از دست می دهند، در حالی که برخی دیگر طعمه حیوانات وحشی، ترس و خشونت می شوند. نهایتا تنها سی پرنده به سیمرغ میرسند و حقیقتی بزرگ برای آنها آشکار میشود. آنها سرانجام میفهمند که عظمت معشوق مانند خورشیدی است که در آینه منعکس شده است و با این حال، هر کس به آن آینه نگاه کند، تصویر خود را نیز در آن خواهد دید.
منطِقُالطَّیِّر یا مقاماتالطیور نام منظومهای از عطار نیشابوری است که به زبان فارسی و در قالب مثنوی در بحر رمل مسدس مقصور (محذوف) سروده شده و از مشهورترین منظومهای ادبی ایرانی است. کار سرودن این مثنوی عرفانی در قرن ششم هجری قمری معادل با ۱۱۷۷ میلادی انجام شده است.
منطقالطیر از مثنویهای تمثیلی عرفان اسلامی بهشمار میآید
تعداد بیتهای این مثنوی را معمولاً بین ۴٬۳۰۰ تا ۴٬۶۰۰ بیت دانستهاند. منطقالطیر از مثنویهای تمثیلی عرفان اسلامی بهشمار میآید. مراحل هفتگانه ذکر شده در منطقالطیر در راه کمال و یافتن عرفان رازهای هستی را عطار در منطقالطّیر هفت وادی یا هفت شهر عشق نامیده است.