به گزارش صدای ایران، نحله در لغت به معنای بخشش و در اصطلاح حقوقی به معنای مبلغی است که دادگاه بر طبق شرایطی که ذکر می‌گردد، تعیین میکند که زوج به زوجه بپردازد. مستند شرعی آن آیه چهارم سوره نساء میباشد. البته این حق تنها از منظر شرعی معتبر نبوده و قانونگذار نیز آن را معتبر میداند.
نحله در قانون
وکیل خانواده : مطابق بند ب تبصره6 قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق، با توجه به سنوات زندگی مشترک و نوع کارهایی که زوجه در خانه زوج انجام داده است. و وسع مالی زوج، دادگاه مبلغی را از باب بخشش(نحله) برای زوجه تعیین می‌نماید. همچنین نحله در ماده 58 قانون حمایت خانواده نیز مورد اشاره قانونگذار قرار گرفته است.
دادگاه صالح
مطابق قانون حمایت خانواده مصوب1391 از لحاظ صلاحیت ذاتی، دادگاه خانواده صالح به رسیدگی در مورد نحله است. از لحاظ صلاحیت محلی، محل اقامت زوج و یا زوجه مرجع صالح جهت رسیدگی است.
شرایط دریافت نحله
برای دریافت نحله نیاز به وجود شرایطی از قرار ذیل است:
طلاق به درخواست زوجه نباشد.
در طول زندگی مشترک و تا قبل از اقدام به دادخواست طلاق از جانب زوج، امکان مطالبه نحله وجود ندارد.
نحله و اجرت المثل ایام زوجیت
نحله با اجرت المثل ایام زوجیت قابل جمع نیست. بدین صورت که اگر اجرت‌المثل به هر دلیلی به زوجه تعلق بگیرد، دادگاه نمی‌تواند برای زوجه نحله تعیین نماید.
در این خصوص یک رأی اصراری از دادگاه دیوان عالی کشور وجود داشته که اشعار میدارد استحقاق زوجه نسبت به نحله منوط به عدم استحقاق زوجه نسبت به اجرت المثل ایام زندگی مشترک است.
عدم کارشناسی در تعیین نحله
در تعیین نحله برخلاف اجرت المثل، نیازی به تعیین کارشناس نیست. و مبلغ را قاضی دادگاه با توجه به سنوات زندگی مشترک و کارهایی که زوجه انجام داده است. و خصوصاً تمکن و وسع مرد تعیین می‌نماید.
نحله در صورت عدم امکان تعیین اجرت المثل
زمانی که امکان تعیین اجرت‌المثل برای زوجه به دلیلی فراهم نباشد. با توجه به مدت زمان زندگی مشترک و کارهایی که زن در طول زندگی انجام داده است. مبلغی بعنوان نحله برای او در نظر گرفته می‌شود. بعنوان مثال خانمی نتواند اثبات کند کارهای منزل به درخواست شوهر بوده یــا نتواند اثبات کند که تبرعی(مجانی) نبوده است. در اینصورت دادگاه خود مبلغی را بعنوان نحله تعیین میکند اگرچه ماهیت حقوقی نحله بخشش است و این بخشش باید با رضایت شوهر باشد.
شرط بسیار مهم در استحقاق نحله
یکی از شروط بسیار مهمی که در رابطه با استحقاق زن برای دریافت نحله وجود دارد آن است. که باید مرد دادخواست طلاق داده باشد و برای این دادخواست عذر موجهی وجود نداشته باشد. به بیان ساده‌تر، اولاً در زمان زندگی مشترک نحله به زوجه تعلق نمی‌گیرد. و این حق صرفاً مربوط به زمانی است که مرد تقاضای طلاق داده باشد. ثانیاً اگر زن از انجام وظایف زناشویی کوتاهی کرده و هر دلیل دیگری که از منظر دادگاه برای طلاق موجه محسوب شود، دیگر نحله به زن تعلق نمی‌گیرد.
عدم انجام کاری از سوی زوجه
نحله همانطور که آن را تعریف کردیم. در واقع یک بخشش از جانب شوهر بوده و لازم نیست حتماً زن بابت دریافت آن کاری انجام داده باشد.
به نوعی نحله یک بخشش بلاعوض است. برخلاف اجرت المثل ایام زوجیت که چنانچه زوجه کارهایی را که شرعاً بعهده وی نبوده است. و به دستور زوج و با عدم قصد تبرع انجام داده باشد. و برای دادگاه نیز ثابت شود، دادگاه اجرت‌المثل کارهای انجام گرفته را محاسبه و به پرداخت آن حکم می‌نماید.
بطورکلی حقوق مالی زن مشتمل بر چه مواردی است؟
حقوق مالی زن عبارتند از: مهریه (به محض وقوع عقد بر ذمه زوج قرار میگیرد). نفقه(بشرط تمکین)، اجرت‌المثل(بابت خدمات غیرتبرعی زن)، نحله(در صورت عدم اثبات اجرت‌المثل)، تنصیف دارایی و ارث میباشد.
