عدم توافق يا توافق بد؟
احسان کياني در سرمقاله مردم سالاری نوشت:
اين روزها که به تدريج به پايان مهلت تمديدشده براي پيگيري مذاکرات هسته‌اي نزديک مي‌شويم، تلاش‌هاي موافقان و مخالفان توافق براي انعقاد يا عدم انعقاد توافق نيز بيشتر از پيش مي‌شود. در اين سو، وزارت امور خارجه از جمعي از کارگردانان مشهور کشورمان دعوت مي‌کند تا پوستري را امضا کنند که يکي از عبارات آن اين است:«هر توافقي بهتر از عدم توافق است» و در آن‌سو نتانياهو(نخست‌وزير رژيم صهيونيستي) در سخنانش در مجمع عمومي سازمان ملل بيان مي‌دارد که شعار اعتدال روحاني فريبي بيش نيست و ايران هرگز نمي‌تواند و نمي‌خواهد با غرب به توافق برسد. در اين ميان منتقدان داخلي دولت که مخالف پيگيري اين توافق هستند با اشاره به جمله ذکر شده از آن پوستر، اشاره مي‌کنند که هرگز نبايد براي جلوگيري از عدم توافق به يک توافق بد تن داد و مرتب با يادآوري معاهده ترکمانچاي قصد مشابهت‌سازي اين دو توافق را دارند تا بدين‌وسيله تيم ديپلماسي را هم‌چون حاکمان قاجار به وطن‌فروشي و غرب‌زدگي متهم نمايند. اما آيا اين عزيزان همه واقعيت درباره ترکمانچاي را بيان مي‌کنند؟
قرارداد ترکمانچاي پس از پايان دومين دوره نبردهاي ايران و روسيه منعقد گرديد و طبق آن ايران علاوه بر واگذاري حق کشتيراني درياي خزر و مناطق ايروان و نخجوان به روسيه، متعهد به پرداخت غرامت و اعطاي حق قضاوت کنسولي به روسيه گرديد. در مقابل روسيه متعهد به حمايت از وليعهدان قاجار شد. شايد در نگاه اول بگوييم که قرارداد بسيار ننگيني امضا شده و حاکمان قاجار نه فقط ميهن که استقلال خود را نيز فروخته‌اند! اما اگر از تبليغات مسموم رژيم پهلوي در تيره ساختن چهره شاهان قاجار و تلاش براي ارائه تصويري خائن و بي‌لياقت از آنان عبور کنيم و منصفانه و واقع‌بينانه به تحليل تاريخ بپردازيم مي‌بينيم که در آن شرايط، ايران اگر آن را رد مي‌کرد لشگر مجهز روس تا تهران پيش مي‌رفت و ديگر معلوم نبود چيزي از ايران و ايراني باقي بماند! براي بررسي منصفانه ترکمانچاي بايد به پيش‌زمينه‌هاي تاريخي اين قرارداد بنگريم. اگر فتحعلي‌شاه در دوره اول نبرد، توان خود را براي تجهيز عباس‌ميرزا به کار مي‌بست، اگر ايران با رصد صحيح فضاي جهاني و موقعيت خطير خويش در منطقه و به تبع برقراري رابطه‌اي متقابل و مبتني بر حفظ منافع ملي با يکي از کشورهاي قدرتمند اروپايي به تجهيز نيروهاي نظامي خود مي‌پرداخت، اگر برخي افراطيون در داخل با تحريک احساسات مردم به نبرد دوباره با روسيه، جنگ ديگري را به کشور تحميل نمي‌کردند، آيا ترکمانچايي منعقد مي‌شد؟! بنابراين با نگاهي منصفانه مي‌بينيم که قرارداد ترکمانچاي در آن شرايط توافقي بود که ايران را از اضمحلال و استعمار کامل نجات مي‌داد.
پس در مشابهت‌سازي‌هاي تاريخي دقت بيشتري کنيم. بي‌شک موقعيت امروز ايران در منطقه و سطح جهان بسيار مقتدرتر از دويست سال پيش است. آن چنان‌که توان نظامي و دفاعي ما خيال تجاوز به اين آب و خاک را از هر دولتي سلب کرده و ديپلماسي هوشمندانه رهبران جمهوري اسلامي از ابتدا تاکنون نشان داده که ايران همواره حاضر است در راستاي منافع ملي خود بدون پيش‌شرط حتي با دشمنان اصلي خود به گفت‌وگو بنشيند. پس بدون شک توافق ژنو و يا توافق احتمالي آينده، ترکمانچاي نيست ولي اين سطور را نوشتيم که بگوييم حتي ترکمانچاي را نيز بايد در زمينه و زمانه خود سنجيد. بنابراين واژه «توافق بد» که تندروهاي داخلي و خارجي براي ابراز مخالفت با مذاکرات به کار مي‌بندند، واژه‌اي مبهم و بي‌معنا است. مردم ايران به هوشمندي و خيرخواهي مذاکره‌کنندگان خويش که به تعبير مقام معظم رهبري «فرزندان انقلاب» هستند؛ اطمينان دارند. اندکي صبر کنيم و بدانيم که بالاتر از وزير امور خارجه و معاونانش، رييس‌جمهوري و از ايشان مهمتر رهبر معظم انقلاب حضور دارند که بر روند مذاکرات نظارت مي‌کنند.
اين روزها که به تدريج به پايان مهلت تمديدشده براي پيگيري مذاکرات هسته‌اي نزديک مي‌شويم، تلاش‌هاي موافقان و مخالفان توافق براي انعقاد يا عدم انعقاد توافق نيز بيشتر از پيش مي‌شود. در اين سو، وزارت امور خارجه از جمعي از کارگردانان مشهور کشورمان دعوت مي‌کند تا پوستري را امضا کنند که يکي از عبارات آن اين است:«هر توافقي بهتر از عدم توافق است» و در آن‌سو نتانياهو(نخست‌وزير رژيم صهيونيستي) در سخنانش در مجمع عمومي سازمان ملل بيان مي‌دارد که شعار اعتدال روحاني فريبي بيش نيست و ايران هرگز نمي‌تواند و نمي‌خواهد با غرب به توافق برسد. در اين ميان منتقدان داخلي دولت که مخالف پيگيري اين توافق هستند با اشاره به جمله ذکر شده از آن پوستر، اشاره مي‌کنند که هرگز نبايد براي جلوگيري از عدم توافق به يک توافق بد تن داد و مرتب با يادآوري معاهده ترکمانچاي قصد مشابهت‌سازي اين دو توافق را دارند تا بدين‌وسيله تيم ديپلماسي را هم‌چون حاکمان قاجار به وطن‌فروشي و غرب‌زدگي متهم نمايند. اما آيا اين عزيزان همه واقعيت درباره ترکمانچاي را بيان مي‌کنند؟
قرارداد ترکمانچاي پس از پايان دومين دوره نبردهاي ايران و روسيه منعقد گرديد و طبق آن ايران علاوه بر واگذاري حق کشتيراني درياي خزر و مناطق ايروان و نخجوان به روسيه، متعهد به پرداخت غرامت و اعطاي حق قضاوت کنسولي به روسيه گرديد. در مقابل روسيه متعهد به حمايت از وليعهدان قاجار شد. شايد در نگاه اول بگوييم که قرارداد بسيار ننگيني امضا شده و حاکمان قاجار نه فقط ميهن که استقلال خود را نيز فروخته‌اند! اما اگر از تبليغات مسموم رژيم پهلوي در تيره ساختن چهره شاهان قاجار و تلاش براي ارائه تصويري خائن و بي‌لياقت از آنان عبور کنيم و منصفانه و واقع‌بينانه به تحليل تاريخ بپردازيم مي‌بينيم که در آن شرايط، ايران اگر آن را رد مي‌کرد لشگر مجهز روس تا تهران پيش مي‌رفت و ديگر معلوم نبود چيزي از ايران و ايراني باقي بماند! براي بررسي منصفانه ترکمانچاي بايد به پيش‌زمينه‌هاي تاريخي اين قرارداد بنگريم. اگر فتحعلي‌شاه در دوره اول نبرد، توان خود را براي تجهيز عباس‌ميرزا به کار مي‌بست، اگر ايران با رصد صحيح فضاي جهاني و موقعيت خطير خويش در منطقه و به تبع برقراري رابطه‌اي متقابل و مبتني بر حفظ منافع ملي با يکي از کشورهاي قدرتمند اروپايي به تجهيز نيروهاي نظامي خود مي‌پرداخت، اگر برخي افراطيون در داخل با تحريک احساسات مردم به نبرد دوباره با روسيه، جنگ ديگري را به کشور تحميل نمي‌کردند، آيا ترکمانچايي منعقد مي‌شد؟! بنابراين با نگاهي منصفانه مي‌بينيم که قرارداد ترکمانچاي در آن شرايط توافقي بود که ايران را از اضمحلال و استعمار کامل نجات مي‌داد.
پس در مشابهت‌سازي‌هاي تاريخي دقت بيشتري کنيم. بي‌شک موقعيت امروز ايران در منطقه و سطح جهان بسيار مقتدرتر از دويست سال پيش است. آن چنان‌که توان نظامي و دفاعي ما خيال تجاوز به اين آب و خاک را از هر دولتي سلب کرده و ديپلماسي هوشمندانه رهبران جمهوري اسلامي از ابتدا تاکنون نشان داده که ايران همواره حاضر است در راستاي منافع ملي خود بدون پيش‌شرط حتي با دشمنان اصلي خود به گفت‌وگو بنشيند. پس بدون شک توافق ژنو و يا توافق احتمالي آينده، ترکمانچاي نيست ولي اين سطور را نوشتيم که بگوييم حتي ترکمانچاي را نيز بايد در زمينه و زمانه خود سنجيد. بنابراين واژه «توافق بد» که تندروهاي داخلي و خارجي براي ابراز مخالفت با مذاکرات به کار مي‌بندند، واژه‌اي مبهم و بي‌معنا است. مردم ايران به هوشمندي و خيرخواهي مذاکره‌کنندگان خويش که به تعبير مقام معظم رهبري «فرزندان انقلاب» هستند؛ اطمينان دارند. اندکي صبر کنيم و بدانيم که بالاتر از وزير امور خارجه و معاونانش، رييس‌جمهوري و از ايشان مهمتر رهبر معظم انقلاب حضور دارند که بر روند مذاکرات نظارت مي‌کنند.
گزارش خطا
نظر شما
آخرین اخبار