به گزارش صدای ایران دكتر محمد مهدی ناصح در آذر ماه ۱۳۱۸ هجری شمسی در بخش زهان از توابع شهرستان قاينات استان خراسان جنوبی پا به عرصه وجود نهاد. وی دارای مدرک دكترای رشته زبان و ادبيات فارسی از دانشگاه فردوسی مشهد در سال ۱۳۶۱ است. وی پس از طی مراتب و مدارج علمي استادياري، دانشياري از سال ۱۳۷۴ تا ۱۳۸۲ به درجه استادي دانشگاه فردوسي مشهد نائل آمد .دكتر ناصح پس از ۴۴ سال خدمت آموزشي به افتخار بازنشستگي نايل گشت.

گروه : علوم انساني رشته : زبان و ادبيات فارسي گرايش : ادبيات فارسي

همه نسل هاي گذشته دكتر ناصح (10 الي 12 نسل) همگي اهل علم بودند

والدين و انساب: محمد مهدي ناصح فرزند شيخ محمد حسين چهكندوكي است كه پدرش به شغل معلمي اشتغال داشت.همه نسل هاي گذشته دكتر ناصح (10 الي 12 نسل) همگي اهل علم بودند.اجداد قديمي او از كرمانشاه بودند كه در عهد صفوي به ناطق خراسان آمدند.خاندان ناصح در منطقه بيرجند ،خاندان بزرگي بود كه به تحصيل و علم آموزي معروف بودند.

خاطرات کودکي: محمد مهدي ناصح از مدتها پيش براي نوشتن شرح حال خود به نظم ونثر اقدام كرده كه بخشي از آن با عنوان “فرشتة ياد” در كتاب پاژ 15 به چاپ رسانيده است.دكتر ناصح اين دوران را به بازي كودكانه و بازيگوشي گذراند و همين امر باعث مي شد كه از طرف پدر مورد تنبيه قرار گيرد.تحصيلات ابتدايي را در روستاهاي مختلف بيرجند به تحصيل پرداخت.با گويشهاي محلي آن مناطق آشنا شد او از اول دبيرستان يادداشتهايي در اين زمينه دارد كه بعد آنها را بصورت آثاري درآورده و به چاپ رسانيد. در اين آثار مي توان دوبيتي هاي عاميانه مردم خراسان جنوبي و شعر غم شامل رباعيهاي بيرجندي و پاره اي از امثال و حكم بود (كه در حال تدوين است) اشاره كرد.

اوضاع اجتماعي و شرايط زندگي

 محمد مهدي ناصح در خانواده اي فرهنگي و مذهبي بدنيا آمد. از لحاظ اقتصادي در شرايط متوسطي بودند. ولي در سالهاي 1324 كه سالهاي قحطي بود و مادر دكتر ناصح مجبور بود كه غذاي خانواده را جيره بندي كند.دكتر ناصح از آن دوران چنين به خاطر مي آورد:" در عين كودكي به اين امر واقف بوديم كه راه زندگي قناعت است. به ما گفته بودند كه هركس بخواهد داراي عقل و هوش باشد بايد به اندازه گوشش نان بخورد و من سعي مي كردم در همين حد به نان ساده قناعت كنم."

تحصيلات رسمي و حرفه اي

 محمد مهدي ناصح دوران مدرسه را از سال 1324 دريكي از روستاي بيرجند آغاز كرد. پس از آن دوران تحصيل در دبستان را در روستاي بورنگ و بجد ادامه داد وسرانجام در دبستان شوكتية بيرجند به پايان برد. دوران دبيرستان را در بيرجند بين سالهاي 1331تا 1335 ادامه داد. در اين سال بود كه در آزمون دانشسراي مقدماتي بيرجند پذيرفته شد و دوسال بعد از مهرماه 1337 به خدمت درادارة فرهنگ( آموزش وپرورش) بيرجند درآمد و دوران معلمي را آغاز كرد. وي در سال 1344در دورةكارشناسي زبان وادبيات فارسي دانشگاه مشهد پذيرفته شد و اين دوره را در سال 1349 به پايان برد و همان سال بلافاصله در دورة كارشناسي ارشد همان دانشگاه كه به تازگي آغاز شده بود، به تحصيل پرداخت و دوسال بعد به عنوان اولين فارغ التحصيل دورة كارشناسي ارشد زبان وادبيات فارسي دانشگاه فردوسي مشهد اين دوره را با رتبة ممتاز به پايان رسانيد. در سال 1353 به پيشنهاد زنده ياد دكتر يوسفي به دانشگاه فردوسي مشهد منتقل شد و به عنوان مربي كار آموزشي خود را در دانشگاه آغاز كرد. در سال 1355 كه دورة دكتري دراين دانشگاه تأسيس شد به عنوان نخستين داو طلب براي تحصيل دراين دوره پذيرفته شد. 6 سال بعد كه وي به سال 1361 از پايان نامة دكتري خود با رتبة ممتاز دراين دانشگاه دفاع كرد، در واقع او نخستين فارغ التحصيل اين دوره از دانشگاه فردوسي مشهد نيز به شمار مي آمد.

خاطرات و وقايع تحصيل

 محمد مهدي ناصح در دوران تحصيل به دروس بحث و كلام بيش از همه چيز اهميت مي داد. دكتر ناصح در اين باره مي گويد: "قلم و كاغذ در زمان ما كمتر بود و بيشتر نوشته هايم روي لوح انجام مي گرفت،لوح چوبي كه بعد آن را مي شستيم و خشك مي كرديم و بار ديگر از آن استفاده مي كرديم."

فعاليتهاي ضمن تحصيل

محمد مهدي ناصح در حين تحصيل به جزء مطالعه كتاب و تهيه يادداشت و همچنين تهيه مقالات و رساله به كار ديگري اشتغال نداشتند.

استادان و مربيان

 مرحوم احمد احمدي (از استادان در بيرجند) ، مرحوم يوسفي ،دكتر فاضل ،دكتر مقيني ،دكتر شهابي و غيره (از دوره دانشكده) از اساتيد محمد مهدي ناصح بودند.

هم دوره اي ها و همکاران

دكتر محمد رضا راشد ،دكتر محمد تقي راشد ، مرتضي ناصح (برادرش) ،دكتر سليمي ، دكتر رفيعي و آقاي باقرپور و جمعي ديگر از همدوره ايهاي دكتر محمد مهدي ماصح بودند.

همسر و فرزندان

محمد مهدي ناصح متاهل و داراي همسر بنام سركار خانم آيت اللهي ،دبير بازنشسته آموزش و پرورش در رشته جغرافيا است. ايشان داراي يك فرزند پسر بنام علي ناصح و دو فرزند دختر بنام هاي الهه ناصح و ديگري هايده ناصح.خانم الهه ناصح داراي مدرك پزشكي بود كه بر اثر يك بيماري ناشناخته اي درگذشت و دومي خانه دار است.

•  

• مشاغل و سمتهاي مورد تصدي

•  
• 1353 تا 1361 مربي دانشگاه فردوسي مشهد - 1361 تا 1367 استاد يار دانشگاه فردوسي مشهد - 1367 تا 1374 دانشيار دانشگاه فردوسي مشهد - 1374 تا مهر 1382 استاد دانشگاه فردوسي مشهد
•  
• فعاليتهاي آموزشي
  
  محمد مهدي ناصح در دوره هاي كارداني ،كارشناسي ،كارشناسي ارشد و دكتري در دانشگاه فردوسي مشهد به امر تدريس مي پرداختند. مراکزي که فرد از بانيان آن به شمار مي آيد : محمد مهدي ناصح باني يك مدرسه و همچنين دوره تحصيلات تكميلي چند دانشگاه بوده است.
  

  ساير فعاليتها و برنامه هاي روزمره

   محمد مهدي ناصح در كنار تدريس به كارهاي تحقيقاتي و پژوهشي و همچنين به راهنمايي رساله هاي دانشجويي مي پردازد جوائز و نشانها : محمد مهدي ناصح يك جايزه مشترك با همكاري ديگر همكاران در باب تصحيح تفسير ابوالفتوح رازي دريافت كرده است.

  چگونگي عرضه آثار

  
   محمد مهدي ناصح بيشتر از 70 مقاله در نشريات علمي كشور بچاپ رسانيده است. او همچنين در 33 كنگره، كنفرانس ونشست علمي در داخل وخارج از كشور با ارائة مقاله شركت داشته است.ايشان همچنين بيش از 100 رساله در دوره هاي كارداني ،كارشناسي ،كارشناسي ارشد و دكتري را راهنمايي كرده است.
  
  

  آثار

  1 راهنماي نگارش و ويرايش ويژگي اثر:انتشارات آستان قدس رضوي، چاپ اول، سال 1363، با همكاري آقاي دكتر محمدجعفر ياحقي. چاپ شانزدهم، بهنشر مشهد، سال 1379.
  
   2 روض‌الجنان و روح‌الجنان ويژگي اثر : مشهور به تفسير ابوالفتحوح رازي، انتشارات بنياد پژوهشهاي اسلامي آستان قدس رضوي، در 20 جلد، ؟ آقاي دكتر ياحقي جلداول و دوم سال 1371، جلد سوم سال 1370، جلد چهارم و پنجم سال 1372، جلد ششم سال 1374، جلد هفتم سال 1375، جلد هشتم و جلد نهم سال 1366، جلد دهم سال 1368، جلد يازدهم و دوازدهم سال 1367، جلد سيزدهم سال 1368، جلد چهاردهم و پانزدهم سال 1369، جلد شانزدهم سال 1365، جلد هفدهم سال 1366، جلد هيجدهم، نوزدهم و بيستم يال 1375.
  
   3 شعر دلبر، دوبيتي‌هاي عاميانة بيرجندي دفتر اول ويژگي اثر : انتشارات محقق، مشهد، سال 1373.
  
  4 شعر دلدار ويژگي اثر : در دست چاپ
  
   5 شعر غم ويژگي اثر : انتشارات مركز خراسان‌شناسي، مشهد سال 1379 شامل 292 صفحه
  
   6 شعر نگار، دوبيتي‌هاي عاميانة بيرجندي ويژگي اثر : دفتر دوم انتشارات محق، مشهد سال 1377.
  
  7 گزيدة «مرصادالعباد» ويژگي اثر : انتشارات جامي، تهران سال 1373 8 گنج شايگاهان ويژگي اثر : انتشارات شوراي گسترش زبان وادبيات فارسي، تهران سال 1374.