گرداب اوکراینی؛ مه غلیظ سیاسی و تندباد نظامی

به گزارش صدای ایران، سعید شهرابی تحلیلگر مسائل سیاسی و بین المللی در یادداشتی نوشت: برخی به ریشه‌های بحران مانند توسعه‌طلبی ناتو، احساس خطر روسیه یا تحولات سیاسی یک دهه اخیر در داخل اوکراین اشاره می‌کنند. گروهی دیگر هم تمرکز خود را بر اهداف بازیگران مختلف و نتایج احتمالی این مناقشه مهم در سطح منطقه یا جهان، قرار داده‌اند.

اگرچه بارها گفته شده که جنگ و دیپلماسی ابزارهای بازیگران برای نیل به اهداف هستند، ولی تکرار مجدد آن باز هم لازم است. از این لحاظ می‌توان گفت که به‌کارگیری ابزار نظامی توسط روسیه، در بر دارنده سیگنال‌های متعددی است، از جمله نشان‌دهنده اهمیت حیاتی اهداف برای روسیه در جدال با اوکراین و حامیان آن.

ظواهر و ماهیت بحران اوکراین حاکی از آن است دستیابی روسیه به اهداف متراکمی که در کرملین طراحی شده، فقط با تکیه بر جنگ نظامی مقدور نیست و دیر یا زود باید یک توافق سیاسی بر روی کاغذ، سرنوشت بازی و تقسیم امتیازات را مشخص کند. مه آلودگی مسیر دیپلماتیک، گردابی را برای تمامی بازیگران درگیر ساخته است که رهایی از آن، فقط از عهده ترکیب «آهن و خون» برنمی‌آید.

مسلما روس‌ها، آمریکایی‌ها، آلمانی‌ها، فرانسوی‌ها، انگلیسی‌ها و چینی‌ها به نکته بالا واقفند. بعلاوه هیچ طرفی تا مجبور نشود و نباشد از مواضع قبلی خود عقب نمی‌نشیند و امتیازی نخواهد داد. تا زمانی که مورد اوکراین یک بازی حاصل جمع صفر باشد، احتمال رسیدن به راه حل بسیار دشوار خواهد بود و معضل به درازا می‌کشد.

مورد اوکراین از این لحاظ نیز عجیب است که قدرت‌های مدعی را آسان‌تر از آنچه تصور می‌شد در مسیر تقابل و رویارویی با همدیگر قرار داده است، حال آن که تجربیات تاریخی فراوانی وجود داشتند که می‌شد با درس گرفتن از آنها، از پدید آمدن چنین موقعیت بغرنجی جلوگیری کرد.

آیا روس‌ها می‌توانند دستاورد نظامی تعیین کننده بدست آورند؟ آیا دولت اوکراین با کمک‌های نصفه و نیمه آمریکا و اتحادیه اروپا می‌تواند بوسیله یک جریان مقاومت طولانی مدت، روسیه را خسته و مجبور به تجدیدنظر کند؟ آیا روس‌ها موفق می‌شوند قبل از ظاهر شدن اثرات تحریم‌های غرب، اوکراین را ببرند؟ آیا با افزایش فشار روسیه، دولت اوکراین دچار انشعاب خواهد شد؟ آیا حل نهایی ماجرا موکول به اتتخابات ۲۰۲۲ یا ۲۰۲۴ آمریکا خواهد شد؟

پاسخ این سوالات را دیر یا زود خواهیم گرفت. لیکن گرداب اوکراینی نشان داد قدرت‌های مدعی مدیریت نظم جهانی، در حال از دست دادن کنترل بر تحولات و دل بستن به فرصت‌طلبی از اشتباهات رقبا هستند. بر همین اساس و در چنین شرایطی؛ بی گدار به آب زدن شرط عقلانیت و تدبیر سیاسی نیست.

انتهای پیام/