pdw در آزمایش خون چیست؟

به گزارش صدای ایران آزمایش PDW یکی از آزمایش‌های خون CBC است که به ارزیابی پلاکت‌های خون و زمان توزیع آن‌ها می‌پردازد. پلاکت‌ها همان سلول‌های خونی هستند که در انعقاد خون نقش مهمی را ایفاء می‌کنند. وقتی زخمی بر روی بدن ایجاد می‌شود، این پلاکت‌ها هستند که با انعقاد خون باعث توقف خونریزی می‌شوند. مقاله زیر در مورد آزمایش PDW و تفسیر آن اطلاعات مفیدی در اختیار شما قرار می‌دهد.

یکی از تست‌های متداولی که از سوی پزشکان تجویز می‌شود آزمایش PDW است که میزان پلاکت‌های خون را مشخص می‌کند. این آزمایش علت کم یا زیاد بودن پلاکت‌ها را نشان نمی‌دهد و فقط با تعیین میزان آن در جریان خون می‌تواند هشداری به فرد برای پیگیری وضعیت سلامت خود باشد. در این مقاله سعی داریم به سوالاتی در مورد مفهوم آزمایش PDW، تفسیر و شرایط انجام آن پاسخ دهیم. 

این مقاله با هدف آشنایی بیشتر شما با آزمایش PDW تنظیم شده است. لطفا برای بررسی نتیجه آزمایش حتما با پزشک مشورت داشته باشید. می‌توانید برای تفسیر آزمایش خود از خدمات تفسیر آنلاین آزمایش توسط پزشک هومکا استفاده کنید.

آزمایش PDW چیست؟

در صورت بروز خونریزی پلاکت‌ها با انعقاد خون منجر به قطع خونریزی خواهند شد. در چنین مواردی پلاکت‌ها به یکدیگر و رشته‌های فیبرین می‌چسبند و خونریزی را قطع می‌کنند. پلاکت‌ها سلول‌هایی هستند که پس از ساخته شدن در مغز استخوان، وارد جریان خون می‌شوند. این سلول‌ها شکل کروی داشته و کوچکترین سلول‌های خونی به‌شمار می‌روند. 

در آزمایش PDW مدت زمان توزیع پلاکت در جریان خون بررسی می‌شود. کافی نبودن تعداد پلاکت‌ها می‌تواند منجر به بروز ناراحتی‌های قلبی و بیماری‌هایی مانند سرطان شود.  

شاید برای شما هم این سوال ایجاد شده باشد که با مشاهده چه علائمی باید در مورد تعداد پلاکت‌های خون خود مشکوک شوید و به پزشک مراجعه کنید؟ در پاسخ به این سوال باید گفت کم یا زیاد شدن پلاکت‌های خون با علائمی مانند خونریزی غیر طبیعی، مشاهده خون در دستگاه گوارش و خون دماغ همراه است. با بروز چنین علائمی باید به پزشک برای بررسی دقیق مشکل مراجعه کنید.

در سایت University of Rochester Medical Center اطلاعات بیشتری در مورد پلاکت بدست خواهید آورد: 

پلاکت‌ها سلول‌های خونی کوچکی هستند که با ایجاد لخته، خونریزی را متوقف خواهند کرد. وقتی یکی از رگ‌های خونی آسیب می‌بیند، سیگنال‌هایی به پلاکت‌ها ارسال خواهد شد. پلاکت‌ها خود را به محل آسیب‌دیدگی می‌رسانند و یک پلاگ (لخته) تشکیل می‌دهند. به این فرآیند در سطح رگ خونی آسیب‌دیده، اصطلاحا چسبندگی می‌گویند. زمانی که پلاکت‌ها به محل آسیب می‌رسند، شاخک‌های چسبناکی شروع به رشد می‌کنند و به این ترتیب آن‌ها به یکدیگر خواهند چسبید. 


PDW نرمال چند است؟

میزان نرمال پلاکت خون در افراد و حتی نژادهای مختلف، متفاوت است اما به طور میانگین تعداد پلاکت‌ها اگر بین ۱۰ تا ۱۷.۹ باشد مقدار آن در  خون، نرمال محسوب می‌شود. مقدار پلاکت در خون اگر کم‌تر از ۱۰ باشد، جای نگرانی نیست. چون این فاکتور در کنار فاکتورهای دیگر مورد بررسی قرار می‌گیرد. به همین دلیل توصیه می‌شود که تحت مراقبت پزشکی باشید؛ زیرا این پزشک است که می‌تواند نتیجه تست را با قرار دادن آن در کنار سایر شرایط جسمانی شما به طور دقیق تفسیر کند. 



مقدار نرمال PDW در بارداری

بازه نرمال PDW برای زنان باردار ۱۴.۸۶-۱۶.۳ و برای سایر زنان ۱۴.۸۰-۱۶.۲۸ است. بالا رفتن بیش از حد سطح PDW از نشانه‌های عارضه پره اکلامپسی و یا دیابت نوع ۲ است که بایستی تحت درمان قرار گیرد. سطح نرمال MPV در زنان غیر باردار ۶.۴-۱۱ fl است در حالیکه در سه ماهه اول بارداری ۷.۷-۱۰.۳ fl در سه ماهه دوم ۷.۸-۱۰.۲ و در سه ماهه سوم ۸.۲-۱۰.۴ fl است.


مقدار PDW و MPV در بارداری

مطالعات علمی نشان می‌دهند که شاخص‌های PDW و MPV پلاکت‌ها در زنان باردار نسبت به سایرین دچار تغییر می‌شوند. شاخص PLT یا تعداد مطلق پلاکت‌ها طی بارداری به میزان ۵.۴۵ درصد کاهش یافته و همچنین فاکتورهای MPV و PCT نیز در دوران بارداری کاهش پیدا می‌کنند. این تغییرات به دلیل افزایش حجم خون زنان باردار نسبت به سایرین است. بر خلاف شاخص‌های مذکور، PDW به میزان ۰.۲۶ در بارداری افزایش می‌یابد. افزایش میزان PDW با افزایش فعال شدن پلاکت‌ها و مکانیسم افزایش انعقاد پذیری در بارداری در ارتباط است. افزایش انعقاد پذیری یا hypercoagulability مکانیسم فیزیولوژیک بدن در دوران بارداری برای جلوگیری از خونریزی پس از زایمان است. با نزدیک شدن به ماه‌های پایانی بارداری، میزان PDW به تدریج و در محدوده نرمال افزایش می‌یابد. این روند در مورد MPV نیز صادق است به طوری که در سه ماهه انتهایی بارداری مقدار MPV روند افزایشی دارد. این روند نشان می‌دهد که در طی دوران بارداری تولید پلاکت در مغز استخوان به تدریج افزایش می‌یابد. بالا رفتن ملایم مقدار PDW در بارداری طبیعی محسوب می‌شود اما بالا رفتن شدید آن می‌تواند منجر به ترومبوز عروقی و لخته‌های خونی در جنین شود. همچنین PDW غیر نرمال می‌تواند با عوارضی همچون فشارخون بالا، پره اکلامپسی و دیابت در ارتباط باشد.

مقایسه PDW و MPV و تاثیر آن‌ها در سلامتی

پهنای توزیع سلول‌های پلاکتی یا PDW یک شاخص خونی برای نشان دادن گستردگی تفاوت در اندازه پلاکت‌های خونی است. در حالیکه MPV بیانگر میانگین حجم پلاکتی بوده و میانگین کلی اندازه پلاکت‌ها را نشان می‌دهد. این فاکتور تفاوت‌ها و گستره تغییر در سایز پلاکت‌های خونی را نشان نمی‌دهد. اگر اندازه و ابعاد پلاکت‌ها در یک محدوده نزدیک به هم باشند مقدار PDW در آزمایش خون پایین خواهد بود اما اگر بخشی از پلاکت‌ها بزرگ و بخشی کوچک باشند مقدار PDW افزایش خواهد یافت. اگر مقدار PDW از حد نرمال بالhتر رود نشان دهنده فعال شدن پلاکت‌ها و ارتباط آن‌ها با بیماری های قلبی و عروقی است. اما بالا بودن MPV به تنهایی بیانگر بیماری خاصی نیست بلکه باید جواب آزمایش MPV در کنار سایر فاکتورهای آزمایش CBC تفسیر شود. سبک زندگی، زندگی در ارتفاعات و سپری کردن تمرینات ورزشی فشرده و سنگین بر جواب آزمایش MPV تاثیر گذار است.


علائم بالا بودن PDW در آزمایش خون

بالا بودن PDW درآزمایش خون نشان می‌دهد که اندازه پلاکت‌ها از محدوده نرمال خود خارج شده است و تعدادی بزرگ و تعدادی کوچک هستند. چنین اختلالی در سیستم گردش خون یا می‌تواند ناشی از تومورهای مغز استخوان و یا ناشی از فعال شدن پلاکت‌ها در بیماری‌های التهابی و قلبی و عروقی باشد. بیماری‌هایی مثل روماتیسم مفصلی، بیماری التهابی روده و برخی دیگر از بیماری‌های التهابی، در بالا رفتن سطح PDW نقش دارند.

 
بالا بودن  PDW در خون می‌تواند نشأت گرفته از یکی از موارد زیر باشد:

هرگونه التهاب در بدن می‌تواند افزایش تعداد پلاکت‌ها را به همراه داشته باشد.  آزمایش ESR و آزمایش CRP نیز در تشخیص التهاب مورد استفاده قرار می‌گیرند. 

شاید شنیده باشید که استرس دلیل بسیاری از بیماری‌هاست. در تعادل بین مقدار پلاکت و حجم خون نیز استرس و فشار روانی نقش مهمی ایفا می‌کند.

کم‌خونی نیز یکی از مواردی است که تعداد پلاکت‌ها را در خون افزایش می‌دهد. البته مقادیر زیاد PDW در خون دلیل بر کم‌خونی نیست و راهکارهای تشخیصی دیگری برای احراز آن در کنار تست PDW باید مورد توجه قرار گیرد.

معمولأ پس از جراحی سنگین نیز به دلیل خونریزی زیاد در حین عمل، تعداد پلاکت‌ها افزایش می‌یابند. زیرا بدن به آن‌ها برای منعقد کردن خون در رگ‌های آسیب‌دیده نیاز دارد.

در بیماران مبتلا به سرطان نیز به دلیل کاهش مقدار اسیدوزیدها، تعداد سلول‌های لایه‌ای به شدت کاهش می‌یابد به همین دلیل تعداد پلاکت‌ها در خون افزایش پیدا می‌کنند.

نکته‌ای که در رابطه با تعداد پلاکت‌ها در خون مطرح می‌شود این است که بروز چنین حالتی می‌تواند جنبه موقتی داشته باشد. بنابراین با یک آزمایش PDW نباید بابت سلامت خود نگران شوید.


علائم پایین بودن PDW در آزمایش خون

به دلیل اینکه PDW شاخصی از همسانی و یکنواختی پلاکت‌ها به حساب می‌آید، معمولا مقادیر پایین آن به تنهایی مشکل خاصی را نشان نمی‌دهد. البته در صورت پایین بودن غیر نرمال PDW تفسیر آزمایش در کنار سایر نتایج تست CBC انجام می‌شود.


PDW پایین نشانه چیست؟

پایین بودن PDW در آزمایش می‌تواند با یکی از دلایل زیر در ارتباط باشد:

سرطان خون یا لوسمی: سلول‌های سرطانی در خون باعث آلودگی مغز استخوان می‌شوند و تولید پلاکت‌ها را که در مغز استخوان تشکیل می‌شوند تحت تاثیر قرار می‌دهند.

هپاتیت B مزمن

بیماری رادیواکتیو: اگر شخص در معرض پرتوهای رادیو اکتیو قرار بگیرد، پلاکت‌های خون تا حد زیادی تحت تاثیر این اشعه‌ها قرار گرفته و تعداد آن‌ها کاهش می‌یابد.

سندروم میلوسپلاستی: نوعی بیماری است که مغز استخوان را تحت تاثیر قرار می‌دهد و به تبع آن تعداد پلاکت‌ها کاهش می‌یابد.