نگاهی به اجاره ورزشگاه‌های فوتبال ایران

باشگاه‌های فوتبال در ایران به خاطر دولتی‌بودن اکثر آنها، زیان‌ده هستند و پول بسیار کمی از هزینه‌های سرسام‌آور اداره یک تیم فوتبال قابل بازگشت است. باشگاه‌های فوتبال ایران علاوه بر هزینه‌کردن در مواردی مانند جذب بازیکن و بستن قراردادهای هنگفت با بازیکنان موردعلاقه خود در امور دیگر هم هزینه‌های زیادی می‌کنند؛ هزینه‌هایی که کمتر به چشم می‌آید، اما 30درصد بودجه یک تیم لیگ برتری را می‌بلعد؛ هزینه‌هایی مانند برگزاری هرجلسه تمرین، تجهیزکردن کادر پزشکی، تهیه البسه که در موارد کمی اسپانسر هزینه آن را می‌دهد، هزینه برای اردوی یک‌روزه قبل از هربازی و اجاره‌کردن زمین تمرین و مسابقات که تیم‌های دولتی مجبور به پرداخت آن هستند.

در لیگ برتر فوتبال ایران از 16تیم حاضر در این مسابقات در فصل‌چهاردهم، تنها دوتیم هستند که از ورزشگاه اختصاصی خود استفاده می‌کنند، اما 14تیم دیگر موظف به پرداخت اجاره‌بها برای هربازی که میزبان هستند، به اداره کل ورزش استان‌ها یا شهرهای خود هستند که متولی اصلی این ورزشگاه‌ها در سراسر کشور هستند.

تیم‌فوتبال ذوب‌آهن سال‌های زیادی است که دارای ورزشگاه اختصاصی است. ورزشگاه فولادشهر چندین‌سال است که به‌عنوان یکی از ورزشگاه‌های شناخته‌شده‌ ایران تبدیل شده. برگزاری مسابقات لیگ برتر و لیگ قهرمانان آسیا طی سالیان گذشته در این ورزشگاه باعث شده حتی نام فولادشهر در آسیا نیز مطرح باشد.

اما همه این معروف‌‌بودن به خاطر بازی‌کردن ذوب‌آهن در این ورزشگاه نیست. سپاهان که سال‌ها در ورزشگاه تختی، 22بهمن و نقش‌جهان اصفهان بازی می‌کرد، به خاطر مشکلاتی که برای این ورزشگاه‌ها به وجود آمد، مجبور شد دست نیاز به سوی رقیب دیرینه خود دراز کند و ورزشگاه فولادشهر را برای بازی‌های خانگی انتخاب کند. سپاهان به خاطر سال‌ها حضور در لیگ قهرمانان آسیا، به‌طورقطع نقش عمده‌ای در معروف‌شدن این ورزشگاه دارد. زردپوشان اصفهانی برای استفاده از این ورزشگاه برای هربازی حدود 30میلیون‌تومان به رقیب دیرینه خود پرداخت می‌کنند که به قول مسوولان سپاهان این پول بلافاصله برای هربازی به حساب ذوب‌آهن ریخته می‌شود. بارها به خاطر اختلاف موجود بین مسوولان ذوب‌آهن و سپاهان، سبزپوشان اصفهانی تهدید کرده‌اند اجازه استفاده از زمین فولادشهر را به سپاهانی‌ها نمی‌دهند. سپاهانی‌ها برای یک‌فصل 450میلیون‌تومان پرداخت می‌کنند.

اما تیم دیگری که ورزشگاه اختصاصی دارد، فولادگستر تبریز است که اکثر بازی‌های خود به غیر از بازی با استقلال، پرسپولیس و تراکتورسازی را در زمین خود انجام می‌دهد. شورای تامین استان به خاطر حضور پرتعداد تماشاگران، اجازه برگزاری این سه‌بازی را در ورزشگاه اختصاصی فولادگستر به این تیم نمی‌دهد و آنها باید در ورزشگاه یادگارامام این سه‌بازی را انجام دهند، اما پولی از آنها گرفته نمی‌شود.

این قضیه برای دیگر تیم تبریز یعنی تراکتورسازی نیز صدق می‌کند. هرچند این تیم با اداره کل ورزش تبریز قرارداد می‌بندد و مبلغی نیز در این قرارداد ذکر می‌شود، اما هیچ پولی در این میان ردوبدل نمی‌شود تا تیم‌های تبریزی حداقل در این مورد پولی پرداخت نکنند.

در شهر مشهد هم تیم تازه لیگ برتری‌شده پدیده برای استفاده از ورزشگاه ثامن‌مشهد، هیچ پولی به اداره کل ورزش استان نمی‌پردازد. پدیده طی قراردادی موظف شده همان اول فصل ورزشگاه ثامن که سال‌ها بدون استفاده مانده بود را تجهیز کند. آنها ورزشگاه را رنگ‌آمیزی، تیر دروازه‌های جدید نصب، تاسیسات زیربنایی آن را بهسازی و منبع آب جدید برای ورزشگاه نصب کردند.

اما اوضاع برای سایر شهرها اینگونه نیست. پرسپولیس و استقلال برای هر بازی 50میلیون‌تومان به مجموعه ورزشگاه آزادی پرداخت می‌کنند. این مبلغ در اول فصل 270میلیون بود که بعد مشخص شد با پول تبلیغات دور زمین این مبلغ حساب شده و همان 50میلیون‌تومان، رقم واقعی است. تیم‌های سرخابی برای یک فصل و 15بازی، 750میلیون‌تومان به حساب مجموعه ورزشگاه آزادی واریز می‌کنند که بالاترین رقم در بین تیم‌های لیگ برتری است.

در شهر اهواز، فولاد خوزستان و استقلال خوزستان برای هر بازی در ورزشگاه تختی بین 10 تا 15میلیون پرداخت می‌کنند. اگر کارهای اجرایی ورزشگاه مانند تهیه برانکارد، خط‌کشی زمین، تعویض تورهای دروازه و تهیه آب را باشگاه فولاد و استقلال انجام دهند، این رقم 10میلیون‌تومان است، اما اگر تمام این کارها توسط هیات فوتبال استان انجام شود، 15میلیون‌تومان است.

برای ورزشگاه غدیر اهواز هم این رقم بین 15 تا 20میلیون‌تومان است. اما فولاد و استقلال برای استفاده از این ورزشگاه به‌عنوان زمین تمرین قبل از مسابقات هیچ پولی پرداخت نمی‌کنند.

از آنجایی که اکثر بازی‌های فولاد در غدیر برگزار می‌شود، این تیم برای یک فصل بین 225 تا 300‌میلیون‌تومان هزینه می‌کند. اما استقلال خوزستان که اکثر بازی‌های او در ورزشگاه تختی است بین 150 تا 225‌میلیون‌تومان هزینه می‌کند.

ورزشگاه تختی که دو فصلی است برگزار‌کننده بازی‌های تیم‌های تهرانی به غیر از سرخابی‌هاست، برای هر بازی از سه تیم راه‌آهن، نفت‌تهران و پیکان 35میلیون‌تومان دریافت می‌کند که اگر با دو جلسه تمرین اضافه باشد به 40میلیون‌تومان می‌رسد. این سه تیم به طور متوسط 525میلیون‌تومان هزینه می‌کنند. این رقم برای ورزشگاه اکباتان برای هر بازی 20میلیون‌تومان است.  رقم قرارداد برای ورزشگاه سایر شهرها که در لیگ برتر نماینده دارند، بسیار کمتر از 10میلیون‌تومان برای هر بازی است و بعضی‌ها هم مجانی است.