نقدی بر آخرین ساخته نیکی کریمی/ کارگردان آتابای به دنبال چیست؟

به گزارش صدای ایران، از سایت حرف تازه، فیلم "آتابای"، به کارگردانی نیکی کریمی و محصول سال ۱۳۹۷ می باشد. این فیلم توانست به عنوان پنجمین اثر بلند نیکی کریمی در سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر راه پیدا کند و حواشی جنجالی را هم به خاطر ترکی زبان بودنش به راه انداخت. طرح فیلمنامه آتابای پیشنهاد خود نیکی کریمی است اما فیلمنامه به قلم هادی حجازی‌فر است و نیکی کریمی علاوه بر کارگردانی، تهیه کنندگی این فیلم را نیز برعهده داشته است. با ما همراه باشید تا در ادامه مطلب به معرفی کامل این فیلم و بازیگرانش و همچنین نقد آن بپردازیم.

خلاصه داستان آتابای

در خلاصه داستان فیلم آمده است: آتابای ۴۰ساله به همراه پدر و خواهرزاده‌اش در روستای پیرکندی(خوی) زندگی می‌کنند. او سال‌ها پیش، دانشجوی معماری در دانشگاه هنرهای زیبای تهران بوده و یک سال مانده به فارغ‌التحصیلی، به علت مشکلات روحی ناشی از عشق نافرجام به هم دانشگاهی‌اش، ترک تحصیل کرده و به زادگاه خود بازگشته است…
فیلمی عاشقانه و تلخ. نه از آن نوع تلخی که در سینمای معاصر ایران می‌بینیم. یک تلخی خاص و قدیمی. جا افتاده و مردافکن. آتابای فیلمی برای بزرگسالان است. برای جان‌های پخته، برای تماشاگرانی که از سن نوجوانی عبور کرده‌اند و حالا دنبال یک معجون مردافکن هستند.
نیکی کریمی کارگردان و فیلمنامه نویسش هادی‌حجازی‌فر این معجون را برای شما در نظر گرفته‌اند. برای اینکه در حس خودویرانگری مردان بالغ غرق بشوید. برای اینکه نفسی تازه کنید و به ضرباهنگ شگفت‌انگیز طبیعت، ماه و آب و باد و آتش دل بسپرید. برای اینکه در حسرت‌ها و افسوس‌هایتان غوطه بخورید و سپس با خودتان آشتی کنید.
آتابای فیلم چشم‌نوازی است و از معدود فیلم‌های جشنواره که برای دیدنش لازم نیست کوتاه بیایی. لازم نیست به فیلم ارفاق کنی و یا نوجوان درونت را فعال کنی. فیلم روایت آتابای است. مردی که از دنیا و تقدیر زخم خورده و حالا در بازیگوشی سرنوشت در سر راه کنار آمدن و سازش قرار گرفته است. می‌اندیشد که بالاخره زندگی به او لبخند زده. اما …

کارگردانی نیکی کریمی پر از جزئیات شگفت‌انگیز است. از میان کار‌های قبلی نیکی کریمی یک شب را دوست داشتم، اما حالا آتابای نشان می‌دهد که سبک شاعرانه و پرجزئیات و سختگیرانه او به چه نوع متنی احتیاج داشته است. فیلمی که گاه کیارستمی را به یاد می‌آورد و باد ما را خواهد برد، گاه درخت گلابی مهرجویی و گاه کار‌های نوری بیلگه جیلان.
در نهایت فیلم روی پای خود می‌ایستد. فیلمی که حساسیت‌ها و نگاه بصری نیکی کریمی را با خود به همراه دارد. در واقع اگر آتابای فیلم موثری است بخش بزرگی ازآن به دلیل شیوه کارگردانی نیکی کریمی است. او با حساسیتی قابل توجه همه نگاه‌ها و واکنش‌ها را به تماشاگر عرضه می‌کند.
وسواس او در انتقال واکنش‌ها، شیمی قدرتمندی را بین بازیگر‌ها شکل می‌دهد. چه بین دو رفیق قدیمی (آتابای و یحیی) و چه بین آتابای و پدرش و خواهرزاده‌اش و چه بین او و سیما. متن شاعرانه و همزمان ویرانگرانه هادی حجازی‌فر این سبک بصری فیلم را تکمیل می‌کند. فیلم پر است از این دوتایی‌های زیبا. وقتی که رابطه آتابای و پدرش با یک پاکت سیگار بهمن شکل می‌گیرد.
تمهیدی موثر که انگار از وسط یک شاهکار ادبی به پرده سینما منتقل شده است. یا در جایی دیگر وقتی زن که در صندلی عقب ماشین نشسته است با چشمانی نیمه باز ازآینه راننده به آتابای نگاه می‌کند. آتابای چشمش به او می‌افتد و سپس نگاهش را می‌دزدد. باردیگر به آینه نگاه می‌کند و می‌بیند نگاه زن همچنان خیره و سمج و خسته به او دوخته شده است. باز هم نگاهش را می‌دزدد. برای بارسوم نگاه می‌کند و این بار نگاهش را از نگاه خیره زن نمی‌دزدد. موسیقی اوج می‌گیرد.
دوربین کریمی با ذکاوت و دقت به فیلم هارمونی می‌بخشد و در انتهای فیلم آن را در ذهن تماشاگر مانند یک متن پیوسته و پیراسته شکل می‌دهد. آتابای فیلم بی‌نقصی نیست. شاید برخی صحنه‌ها را بشود کوتاه کرد تا ضربه صحنه‌های مهم‌تر از بین نروند، اما آتابای از کم نقص‌ترین فیلم‌های جشنواره امسال است.
شاید تنها فیلمی که دوست دارم یک بار دیگر در سالنی تاریک به دور از چشم کنجکاو دیگران بنشینم و در تم عاشقانه و شاعرانه و به غایت بدبینانه‌اش غرق بشوم. با آتابای حالا یک مدعی جدی برای کسب جوایز اصلی جشنواره پا پیش گذاشته است. نیکی کریمی، هادی حجازی‌فر، جواد عزتی و سحر دولتشاهی که به رغم نقش کوتاهش درجه یک و فوق‌العاده است.

بازیگران فیلم آتابای

 بازیگران فیلم آتابای
هادی حجازی فر ( کاظم- آتابای )
سحر دولتشاهی (سیما)
جواد عزتی (یحی- دوست کاظم)
مه لقا می نوش (سیمین- خواهر سیما)
دانیال نوروش (آیدین)
یوسفعلی دریادل
کارگردان فیلم آتابای

دیگر عوامل فیلم آتابای

مجری طرح : سعید پاکستانی ،مدیر تولید : حسن مصطفوی ،مدیر فیلمبرداری : سامان لطفیان ،طراح چهره‌پردازی : ایمان امیدواری ،دستیار کارگردان و برنامه ریز : ایمان توکلی ،طراح صحنه و لباس : اصغر نژاد ایمانی ،مدیر صدابرداری : کامران کیان ارثی ،تدوین : حسین جمشیدی گوهری ،‏‎جانشین مدیرتولید : محمدرضا دلنوازی ،تدارکات : مهران مداحیان ،منشی صحنه : غزل رشیدی