به گزارش صدای ایران تصمیم گیری درباره چگونگی نگهداری از نوزاد می تواند چالش برانگیز باشد. بنابراین ما در این مطلب به شما کمک می کنیم این دوران را با لذت سپری کنید و امیدواریم راهکارهای ما برای شما ثمر بخش باشد.
تغذیه کودک اولین اصول نگهداری از کودکان
تغذیه به موقع کودک بسیار مهم است. یک نوزاد تازه متولد شده باید هر ۲ تا ۳ ساعت یک بار تغذیه شود، به عبارت دیگر در طی ۲۴ ساعت نوزاد به ۸ الی ۱۲ نوبت غذا احتیاج دارد. شش ماه اولیه زندگی نوزاد به شیر مادر وابسته است. شیر مادر حاوی مواد مغذی و آنتی بادی های حیاتی برای رشد کودک است. در هر نوبت حداقل ۱۰ دقیقه به کودک شیر بدهید. چنانچه سینه مادر به درستی در دهان نوزاد قرار گرفته باشد، مادر دردی را در این ناحیه احساس نخواهد کرد و پس از احساس سبکی را در پستان های خود تجربه خواهد کرد. این نشانه ایست برای اینکه کودک شیر کافی دریافت می کند. در صورتی که شیر مادر کافی نیست می توانید کودک را با شیر خشک تغذیه کنید. در هر نوبت بین ۶۰ تا ۹۰ میلی لیتر شیر خشک برای او کافی است.
آروغ زدن
پس از اینکه کودک شیر خورد باید آروغ بزند. نوزادان هنگام مکیدن هوا را می بلعند که این باعث ایجاد گاز و قولنج در شکم می شود. آروغ زدن این هوای اضافی را از معده آن ها خارج کرده و به هضم غذا کمک می کند و از درد شکم و کولیک جلوگیری می کند. کودک را با یک دست به آرامی بغل بگیرید و روی سینه خود قرار دهید به طوریکه چانه او روی شانه شما قرار بگیرد. با دست دیگرتان به آرامی به پشت نوزاد ضربه بزنید تا جایی که آروغ بزند.
نوزاد را درست نگه دارید
هنگام بغل کردن نوزاد مطمئن شوید سر و گردن او را درست نگه داشته اید. زیرا عضلات گردن نوزاد هنوز آن قدر قوی نیستند تا بتوانند سر را به سمت بالا نگه دارند. ستون فقرات نیز هنوز در حال رشد و شکل گیری است. پس از سه ماهگی گردن می تواند سنگینی سر را تحمل کرده تا آن موقع مراقبت از سر و گردن نوزاد از مهمترین اصول نگهداری از کودکان به شمار می رود.
مراقبت از بند ناف
یکی از جنبه های مهم مراقبت از نوزاد تازه متولد شده مراقبت از بند ناف اوست. باید بسیار مواظب باشید تا به آن فشار نیاید و کنده نشود. نوزاد را با آب ولرم شستشو دهید. محل بند ناف را خشک نگه دارید و با یک پارچه تمیز و نخی خشک کنید. قبل از دست زدن به آن دستتان را ضدعفونی کنید. به دنبال نشانه های عفونت باشید، در صورت قرمزی، تورم، ترشحات بد بو یا چرک و خونریزی به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید.
پوشک کردن
تعویض مداوم پوشک یکی از جنبه های مهم دیگر هنگام مراقبت از کودک است. اگر کودک شیرخشک کافی یا شیر مادر دریافت می کند، روزانه ۶ تا ۸ بار پوشک خود را خیس می کند و به طور منظم مدفوع می کند. حتی ممکن است مجبور باشید ۱۰ بار پوشکش را تعویض کنید. برای تعویض پوشک به یک تشکچه نرم و مخصوص، دستمال مرطوب، کرم سوختگی یا پودر بچه و پوشک نیاز دارید. چنانچه کودک شما دختر است بهتر است جهت جلوگیری از عفونت ادراری او را از جلو به سمت عقب پاک کنید تا اینکه عقب به جلو و اجازه بدهید نوزاد ساعاتی را بدون پوشک بماند.
استحمام
حمام کردن نوزاد تازه متولد شده یک کار حساس است. معمولا کودک سالم به وزن ۲۵۰۰ گرم بین۲ تا ۶ ساعت پس از تولد به استحمام نیاز دارد. به دلیل اینکه مادر و نوزاد یک روز پس از زایمان را در بیمارستان سپری می کنند و یا سردی هوا می توانید این کار را به تاخیر بیاندازید. در صورتی که نوزادتان کم وزن است استحمام را تا قطع شدن بند ناف به تاخیر بیاندازید. بعد از خشک شدن و افتادن بند ناف در هفته ۲ تا ۳ بار نوزاد را حمام کنید.
قبل از استحمام نوزاد مطمئن شوید تمام وسایل او آماده است. حمام را گرم کنید و صابون ملایم کودک، حوله نرم، لوسیون یا کرم کودک، پوشک تمیز و لباس کودک را آماده کنید. حمام قبل از خواب کمک می کند تا کودک خواب آرامی داشته باشد. می توانید از همسرتان یا شخص دیگری بخواهید سر و گردن کودک نگه دارد تا بالاتر از بدنش قرار بگیرد و شما به آرامی بدن نوزاد را شست و شو دهید. پس از حمام بدن کودک را با یک حوله نرم خشک کنید، لوسیون بزنید و پوشک تازه و لباس تنش کنید.
ماساژ دادن
ماساژ یک روش عالی برای برقراری ارتباط با کودک است. همچنین به آرامش خواب کودک و هضم غذا کمک می کند. مقداری کمی روغن یا لوسیون را روی دست خود پخش کنید و بدن نوزاد را به آرامی ماساژ دهید. بهترین زمان برای این کار قبل از از استحمام است.
لمس نوزاد
هنگام بازی با کودک هرگز او را تکان ندهید، زیرا اعضای داخلی بدن او حساس هستند و با تکان شدید می توانند آسیب ببینند. او را به هوا پرتاب نکنید زیرا می تواند بسیار خطرناک باشد. همیشه قبل از دست زدن به کودک دستهایتان را ضدعفونی کنید زیرا سیستم ایمنی بدنی آن ها کاملا رشد نکرده و در مقابل ویروس ها و میکروب ها آسیب پذیر هستند. اگر به گردش می روید مطمئن شوید در کالسکه یا صندلی ماشین بدون محافظ یا کمربند قرار نگیرند. او را مجبور کنید هرروز روی شکم خود دراز بکشید زیرا این کار باعث تقویت عضلات گردن و پشت او می شود. همچنین به بهبود بینایی او کمک می کند زیرا مجبور است برای دیدن چشمانش را به سمت بالا و چپ و راست حرکت دهد.
خوابیدن
نوزادان تازه متولد شده باید در ۲ ماه اول زندگی حدود ۱۶ ساعت بخوابند و معمولا بین ۲ تا ۴ ساعت چرت می زنند. اگر خیس و گرسنه باشند بیدار می شوند. چون که کودک باید هر ۳ ساعت یک بار غذا بخورد لازم است که او را برای شیر خوردن بیدار کنید. اگر نوزادتان الگوی خواب ایده آلی ندارد نگران نباشید زیرا چرخه خواب در نوزادان متفاوت است. همچنین مراقب باشید نوزاد به طور مداوم به یک طرف نخوابد و او را بچرخانید تا مانع صاف شدن یک طرف سر او شوید. بسیار مراقب باشید کودک به پهلو بخوابد تا از خفگی احتمالی او جلوگیری کنید.
کوتاه کردن ناخن ها
ناخن های نوزادان بسیار سریع رشد می کنند. ناخن های بلند و حرکات سریع باعث می شود به خودش آسیب بزند. به همین دلیل لازم است به وسیله یک ناخن گیر مخصوص کودکان هنگامی که خواب هستند ناخن نوزاد را کوتاه کنید. حواستان باشد ناخن نوزاد را خیلی کوتاه نکنید زیرا ناخن ها بسیار لطیف هستند و ممکن است برایشان دردناک باشد.
پیشنهاد ما به مادران و پدران تازه اینست که از خانواده، دوستان و همینطور پرستار کودک در منزل خود برای نگهداری از کودک دلبندشان کمک بگیرند.
برای نوزاد تازه متولد شده چه کارهایی باید کرد؟
قسمت اول : اولین سال رشد کودک
مراقبت از نوزاد کار بسیار دشواری است اما تجربه های زیادی نصیب شما می شود.در ادامه می توانید در مراحل رشد نوزاد در سال اول زندگی او سیری داشته باشید.
لبخند ها
در دو ماه بی خوابی های شبانه و آرام کردن های شبانه روزی، گریه های زیادی از نوزاد خود دیده اید. شاید در این مدت لبخندی زودگذر دیده باشید اما این لبخند بلافاصله محو می شود. حالا دیگر نوبت پاداش است. بعد از سن ۲ ماهگی، کودک در پاسخ به شما لبخند می زند. صدا یا چهره شما موجب خنده کودک می شود.
خنده
اگر گریه های متوالی کودکتان شما را عاصی کرده، صبور باشید. بعد از ۴ ماهگی می توانید منتظر شنیدن صدای دیگری باشید. این صدا شیرین ترین صدایی است که تا به حال شنیده اید.فرزند شما می خندد.جالب ترین قسمت آن است که نوزاد شما به راحتی می خندد. ادا در آوردن،قلقلک دادن و بازی دالی به راحتی موجب خنده کودک شما می شود.
خواب شبانه
داشتن یک خواب شبانه کامل برای کسانی که تازه پدر و مادر شده اند بسیار دشوار است. انتظار خواب شبانه کامل برای نوزادان، غیرواقع بینانه و برای کودکان مضر است. بعد از سن ۲ تا ۴ ماهگی کودکان می توانند سرتاسر شب را بخوابند.
وقتی بلند می شوید و می نشینید دنیا چه قدر متفاوت است. در سن ۵ تا ۶ ماهگی، بیشتر نوزادان می توانند به کمک پشتیبان بنشینند. نوزادان با گذاشتن دست ها در جلوی خود یا با تکیه دادن به یک بالشت یا مبل می توانند بنشینند. کودکان در سن ۷ تا ۹ ماهگی معمولاً می توانند بدون کمک بنشینند.
چهاردست و پا راه رفتن
اگر یک نوزاد ۸ ماهه دارید نیازی به رفتن به باشگاه ورزشی ندارید. شما باید پیوسته در جاهای مختلف خانه دنبال کودک خود باشید . بعد از ۹ ماهگی بیشتر بچه ها چهار دست و پا حرکت می کنند و بعضی از آن ها ترجیح می دهند بخزند و روی شکم حرکت کنند. چهاردست و پا راه رفتن یکی از مراحل اصلی رشد نوزاد نیست و نوزادانی که می خزند نیز سایر مراحل رشد را طی می کنند.
دست تکان دادن
دست تکان دادن بچه ها نه تنها شیرین است، یک علامت زبان بدن است. در سن ۹ ماهگی کودکان شروع به ارتباط برقرار کردن بین صداها،ژست ها و معنا ها می کنند. آنها می دانند که دست تکان دادن به معنای خداحافظی است.
غذا خوردن با انگشتان
وقتی که غذا خوردن با قاشق جذابیت خود را برای کودکان از دست داد، کودکان آماده این هستند که خودشان غذا بخورند. بین سن ۹ تا ۱۲ ماهگی کودکان کنترل بهتری روی دست ها و انگشتان خود پیدا می کنند و میتوانند چیزهای کوچک مانند غذاهای انگشتی را راحت تر در دست بگیرند. متاسفانه در این سن کودکان دوست دارند همه چیز را مزه کنند و غذا تنها چیزی نیست که وارد دهان خود می کنند. در این سن والدین باید محیط ایمنی را برای کودکان خود فراهم کنند.
ایستادن
درسن دوازده ماهگی بیشتر کودکان می توانند مدت کمی بدون کمک بایستند. آن ها می توانند با کمک از مبل و چیزهای دیگر قدم های کوچک بردارند. در ماه ها و هفته های قبل از راه رفتن مستقل و کامل کودکان با کمک گرفتن از اشیاء راه می روند.
راه رفتن
این مرحله مهمترین مرحله رشد کودک است. شاید هیچ لحظه ای مانند اولین قدم های یک کودک شایسته عکس یا فیلم گرفتن نباشد. اما همه کودکان بعد از یک سال راه نمی افتند. بازه معمول راه رفتن بین ۹ تا ۱۷ ماهگی است و بیشتر کودکان حدود ۱۳ ماهگی اولین قدم های خود را برمی دارند.
حرف زدن
مامان! بابا! هیچ چیز از شنیدن صدای نوزادی که شما را صدا می کند شیرین تر نیست و این اتفاق در حدود ۱ سالگی رخ می دهد. در این سن، بیشتر کودکان می توانند حداقل یک کلمه بگویند و به خوبی صحبت های دیگران را تقلید کنند. زیاد طول نمی کشد که کودک شما می تواند به راحتی صحبت کند.
قسمت دوم : نکات مربوط به تغذیه نوزاد
بطری شیشه ای یا پلاستیکی؟
خود کودک نشان می دهد که کدام را بیشتر می پسندد. چیزهایی که باید به آن ها توجه کرد: بطری های پلاستیکی سبک تر هستند و نمی شکنند. اما به اندازه بطری های شیشه ای ماندگاری ندارند. در گذشته، والدین از بطری شیشه ای استفاده می کردند زیرا ماده شیمیایی به نام بیسفرنول آ (BFA) در ساخت بعضی بطری های پلاستیکی استفاده می شد. امروزه همه بطری های پلاستیکی در آمریکا فاقد این ماده شیمیایی هستند.
بیشتر پستانک ها از سیلیکن یا لاستیک ساخته شده اند و در شکل های مختلف موجود هستند. پستانک ها بر اساس سوراخ سر پستانک میزان جریان مختلفی دارند. شما باید انواع مختلف را امتحان کنید و ببینید کدام را بیشتر دوست دارد و از آن راحت تر شیر می خورد. پستانک ها را بررسی کنید و مطمئن شوید پارگی یا ترک نداشته باشند. پستانک های پاره یا بی رنگ شده را تعویض کنید.
بطری ها و پستانک ها را بشویید
بطری و پستانک را با ماده شوینده و آب داغ با دست یا با ماشین لباس شویی بشویید.ازآنجاییکه مطالعات نشان داده در دمای بالا بعضی مواد شیمیایی از پلاستیک خارج می شوند، بهتر است این بطری ها را با دست بشویید. متخصصین بر این باورند که نیازی به قرار دادن بطری ها در آب جوش نیست.
فقط از شیر مادر و فرمول های شیر مادر استفاده کنید
نوزاد تازه به دنیا آمده را فقط با شیر مادر یا شیرخشک تغذیه کنید و از دادن آب و آبمیوه به او پرهیز کنید. به همان میزانی که روی برچسب شیرخشک آمده، آن را مخلوط کنید. آب زیاد اضافه کردن به فرمول شیر، آن را رقیق کرده و میزان مواد مغذی در آن کمتر می شود. این کار باعت پایین آمدن سطح نمک و احتمالا تشنج می شود. آب کم نیز برای معده و کلیه نوزاد سنگین است.
چگونه فرمول مناسب را انتخاب کنیم؟
بیشتر والدین از فرمول هایی استفاده می کنند که از شیر گاو درست شده اند. شما می توانید از شیر با منبع گیاهی و شیرخشک های مناسب حساسیت استفاده کنید. حتماً از فرمول های تقویت شده با آهن استفاده کنید. می توانید از فرمول های پودری،غلیظ شده یا آماده استفاده کنید. نوزاد پس از ۶ ماه، باید بین ۶ تا ۸ اونس در هر وعده شیر بخورد.
استفاده از بطری شیر خنک یا هم دمای اتاق خوب است. اما اگر نوزاد شما فرمول های گرم را دوست دارد، بطری شیر را داخل آب گرم قرار دهید یا به مدت ۱ تا ۲ دقیقه زیر آب داغ بگیرید. از گرم کننده بطری نیز می توانید استفاده کنید. از مایکروویو استفاده نکنید. این کار باعث ایجاد نقطه های داغی روی بطری می شود که ممکن است دهان نوزاد را بسوزاند. فرمول را به هم بزنید و یک قطره از شیر را روی دست خود بچکانید تا از دمای مناسب آن مطمئن شوید.
بطری را محکم بگیرید
وقتی خسته هستید شاید وسوسه شوید بطری شیر را به جایی تکیه دهید و بگذارید خود نوزاد شیر بخورد. اما مزایای زیادی در اینکه خودتان بطری شیر را به دست بگیرید وجود دارد. این کار پیوند عمیقی بین شماایجاد می کند و ایمن تر است. رهاکردن کودک احتمال خفگی و خرابی دندان و عفونت را بالا می برد. از زمان های شیر دادن خود لذت ببرید!
از کجا بفهمید چه زمانی شیرش را خورده است؟
نوزاد کوچک شما خواهد گفت چه زمانی دیگر نمی خواهد غذا بخورد. او از مکیدن دست می کشد، رویش را به سمت دیگری می چرخاند و اگر به اندازه کافی بزرگ شده باشد با دستش بطری شیر را هل می دهد. به او این فرصت را بدهید که نظرش را عوض کند اما مجبورش نکنید شیر داخل بطری را تا ته بخورد.اگرنوزاد بیشتر اوقات بعد از شیرخوردن بالا می آورد، باید از این به بعد کمتر به او شیر بدهید.
چگونه کاری کنید آروغ بزند؟
اگر نوزاد در حین یا بعد از شیر خوردن احتیاج به آروغ زدن دارد، او را روی زانو نگه دارید یا روی شانه تکیه دهید. به آرامی به پشت او ضربه بزنید. می توانید نوزاد را از طرف شکم روی زانوی خود بخوابانید و به آرامی پشت او ضربه بزنید. پارچه ای در دسترس داشته باشید تا اگر نوزاد شیر بالا آورد از آن استفاده کنید. اگر نوزاد آروغ نزد ولی به نظر راحت و آسوده می رسید نگران نشوید. بعضی از نوزدان بعد از شیر خوردن آروغ نمی زنند.
کاری کنید نوزاد کمتر شیر بالا بیاورد
اگر نوزاد شما بیش از حد شیر بالا می آورد، هر از چند گاهی در حین شیر دادن کاری کنید آروغ بزند. تا ۴۵ دقیقه بعد از شیر دادن نوزاد، او را نخوابانید و با او بازی نکنید. بعد از هر وعده او را ایستاده نگه دارید یا روی یک صندلی بنشانید و کاری کنید آروغ بزند.وقتی نوزاد صاف می نشیند کمتر شیر بالا می آورد. اگر نگران زیاد بالا آوردن نوزادتان هستید با متخصص اطفال مشورت کنید.
آیا باید فرمول شیر را تغییر دهید؟
اگر نوزاد شما زیاد شیر بالا می آورد یا بهانه گیر شده، شاید مشکل از فرمول شیرباشد. بعضی اوقات حساسیت موجب اسهال،حالت تهوع یا خشکی و قرمزی پوست می شود. اگر این علامت ها را دیدید با پزشک نوزاد خود صحبت کنید. اگر نیازی به تغییر باشد او به شما خواهد گفت. قبل از صحبت با پزشک تغییری در فرمول شیر نوزاد خود ندهید.
چطور نوزاد را نگه دارید؟
از پیشبند بچه استفاده کنید و پارچه ای برای پاک کردن شیرهای اطراف دهان نوزاد آماده داشته باشید. نوزاد را درحالیکه سرش کمی بالاتر ازبقیه بدن است نگه دارید. بطری را نگه دارید و مراقب شیر خوردن او باشید. با نگاه کردن متوجه می شود چه زمانی سیر شده است. بعد از مدتی شیر دادن کاری کنید آروغ بزند تا میزان بالا آوردن های شیر کم شود.
باقیمانده شیر داخل بطری را بیرون بریزید. تا ۴۸ ساعت فرصت دارید از بسته های شیری که باز شده اند استفاده کنید. اگر از شیرخشک استفاده کرده اید، می توانید شیر را ۲۴ ساعت در یخچال نگه دارید. اگر شیر به مدت بیشتر از ۲ ساعت خارج از یخچال بود آن را بیرون بریزید. به اندازه ای که نیاز دارید شیر درست کنید. از درست کردن شیر به مقدار زیاد پرهیز کنید. در صورتی که شیر مادر در یخچال نگه داری شود تا ۷ روز قابل استفاده است. با قرار دادن شیر مادر در دمای خیلی پایین فریزر می توان تا ۳ ماه و بیشتر از آن استفاده کرد.
وقتی بچه ای به دنیا میاد، نگرانی های خیلی زیادی در رابطه با نگهداری این بچه در ذهن پدر و مادر شکل میگیرد. در این مقاله به بخشی از این نگرانی ها که بیشتر والدین است می پردازیم.
