خطر فرونشست زمین در کشور/ استعلام دولت درباره فرونشست برای طرح مسکن ملی

به گزارش صدای ایران  دکتر معصومه آمیغ‌پی در وبینار مدیریت خطر فرونشست زمین، فرونشست زمین را حرکت سطح زمین به سمت پایین نسبت به دیتوم مانند دریا در اثر عواملی چون فعالیت‌های انسانی مانند تونل سازی، معدنکاری، استخراج آب‌های زیر زمینی و نفت و گاز و فعالیت گسل‌ها تعریف کرد.

وی با بیان اینکه سال۱۹۶۵ آغاز اولین برنامه جهانی یونسکو برای مطالعه چرخه‌های آب شناختی اجرایی شد، اظهار کرد: از سال ۱۹۷۵ گروه کاری فرونشست در پاریس تشکیل شد که اساس فعالیت آن بررسی پدیده فرونشست و آب‌های زیر زمینی بود و از آن سال تاکنون بررسی‌های بیشتری در این زمینه در کشورهای پیشرفته به ویژه در امریکا و ژاپن انجام شده است که نتیجه آن کنترل شدید مصرف آب و تعیین هر الگوی مصرف بوده است.

آمیغ‌پی تاکید کرد: در ایران نیز با توجه به مصرف بی رویه آب در سطح کشور و پایین آمدن سطح آب زیر زمینی در کشور، فرونشست‌ها و پیامدهای حاصل از آن به پدیده‌ای مشکل ساز در کشور تبدیل شده است به گونه‌ای که شاهد بروز پدیده فرونشست در دشت رفسنجان، سیرجان، مشهد، کرمان، شیراز، اردکان، دشت کبودرآهنگ و فامنین در استان همدان و همچنین در جنوب غربی تهران بوده‌ایم.

وی بزرگترین آسیب فرونشست زمین را آسیب به آبخوانها دانست و یادآور شد: تخریب سیستم‌های آبیاری و خاک‌های حاصلخیز کشاورزی، تغییر هیدرولوژی منطقه و ایجاد سیلاب، آسیب به ساختمان‌ها، خیابان‌ها، پل‌ها، بزرگراه‌ها،‌خطوط راه آهن و سدهای خاکی و تصفیه خانه‌ها و اختلال در خطوط آبرسانی و گاز و فاضلاب از دیگر آسیب‌های فرونشست زمین به شمار می‌رود.

رییس اداره ترازیابی دقیق و تداخل‌سنجی راداری سازمان نقشه برداری کاهش کیفیت آب و کاهش میزان نفوذ پذیری سطحی و پیرو آن گسترش پهنه‌های بیابانی و سیلابی شده را از دیگر پیامدهای فرونشست زمین نام برد و یادآور شد: در برخی از مناطق شاهد بروز تخریب در راه آهن بودیم که این امر از خط خارج شدن قطار را در پی دارد که در این زمینه شرکت راه آهن همکاری خوبی با ما دارد.

وی سازمان نقشه برداری را متولی تهیه نقشه‌های پهنه بندی در کشور دانست و گفت: به منظور پایش واندازه گیری سطح زمین از روش‌های تداخل سنجی راداری، GPSو ترازیابی دقیق استفاده می‌ شود که در سری اول مطالعات ما از دهه ۶۰ تا ۷۰ و بعد از آن از دهه ۷۰ تا ۸۰ اقدام به بررسی اندازه گیری سطح زمین کردیم که طی آن ۴۴ منطقه فرونشست را در کشور شناسایی کردیم و در مطالعاتی که در سال‌های ۸۳ و ۸۴ انجام شد، موفق به شناسایی ۱۳۰ منطقه فرونشست در کشور شدیم.

آمیغ‌پی، از تهیه بانک جامع فرونشست در سازمان نقشه براری خبر داد و گفت: بر اساس مطالعات ما کلیه استان‌های کشور درگیر پدیده فرونشست هستند و استان‌های خراسان رضوی، خراسان جنوبی، کرمان، یزد و اصفهان بیشترین نرخ فرونشست را تجربه کردند.

وی با تاکید بر اینکه پدیده فرونشست با کاهش سطح اب‌های زیر زمینی در ارتباط است، یادآور شد: خوشبختانه دولت در طرح مسکن ملی از سازمان نقشه برداری در زمینه مناطق درگیر فرونشست استعلام گرفته است.

آمیغ‌پی ادامه داد: به منظور توقف پدیده مخرب فرونشست پیشنهاد می‌شود گسترش پهنه کشاورزی بدون الگوی کشت متوقف شود و نقشه فرونشست کشور در برنامه ریزی برای گسترش شهرها در نظر گرفته شود.