داستان خاطرهگویی دو آیتالله
خاطره، واژهای است که سالهاست وارد ادبیات سیاسی کشور شده است و هر ازگاهی زمینه ساز جنجالهای اساسی در کشور میشود. بازیگران اصلی این خاطره بازی نیز کسانی نیستند، جز بزرگان و یاران اصلی انقلاب اسلامی. اختلاف نظرهای سیاسی میان این حضرات زمینه ساز یادآوریهای روزگاری میشود که این افراد درحال مبارزه با رژیم شاه بودند یا در حال نهاد سازی برای انقلاب نوپای مردم ایران.
در این میان دو آیتالله یکی در تهران و دیگری در قم سردمدار این روایتها شدهاند.هاشمی رفسنجانی و مصباح یزدی هر از چندگاهی با تورق تاریخ زمینه ساز جنجالی تازه در کشور میشوند. رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام اعتقاد دارد که مصباح قبل از انقلاب چندان فعالیت انقلابی نداشته است و حتی در برخی مواقع نظری برخلاف نظر امام و انقلابیون داشته است و رئیس موسسه امام خمینی نیز اعتقاد دارد که هاشمی رفسنجانی در شناخت جریانهای سیاسی دچار مشکل بوده و هست.
این درگیریهای تاریخی حتی به کنایه هم میکشید و این دو آیتالله در دیدارهای خود با گروهها و افراد مختلف با کنایهها آشکار و نهان از رفتارهای سیاسی طرف مقابل انتقاد میکنند. میتوان گفت که داستان سیاسی این دو روحانی تاثیرگذار ایران در سالهای آغازین دهه 90 و در عصر تازهای که حسن روحانی آن را رقم زده است، وارد فضایی تازه شده است. به جز دهه 60، که مصباح یزدی نقش تاثیرگذاری در فضای سیاسی ایران نداشت و برعکس هاشمی رفسنجانی، ریاست مجلس و فرماندهی جنگ و ریاست جمهوری را برعهده داشت، این دو همیشه در تقابل قرار داشتند.
همین تقابل باعث شد برای مرور رابطه این دو آیتالله به خاطرات هاشمی رفسنجانی مراجعه کنیم تا ببینم رابطه او و رئیس موسسه امام خمینی در دهه 60 و قبل از انقلاب چگونه بوده است. با بررسی کتابهای خاطرات هاشمی تنها 5 بار نام مصباح یزدی را مشاهده میکنید.
هاشمی در کتاب خاطرات خود 5 بار از مصباح نام برده است، آنهم به مذاکرات این دو بر سر مسائل علمی و حوزوی اختصاص دارد. به نظر میرسد این دو آیتالله در این سالها بحثهای سیاسی با یکدیگر نداشتهاند و اگر هم مذاکراتی هم بوده است هاشمی رفسنجانی در کتاب خود به آن اشاره نکرده است.
در جدول زیر میتوانید تعداد تکرار نام مصباح یزدی در کتاب خاطرات هاشمی رفسنجانی را مشاهده کنید.
سال | نام کتاب | تعداد | موضوع | متن خاطره | صفحه |
قبل از انقلاب(42) | دوران مبارزه | 1 | فعالیتهای قبل از انقلاب | از اساسی ترین کارهای ما ایجاد تشکیلاتی بود که مرکزیت آن از یازده نفر تشکیل میشد. آقایان خامنهای، منتظری، ربانی شیرازی، قدوسی، مصباح یزدی، امینی، محمد خامنهای، آذری، مشکینی، حائری تهرانی و من. نشریههای این تشکل بعثت و انتقام بود. بعثت را من اداره میکردم و انتقام را آقای مصباح یزدی | 195 |
1360 | عبور از بحران | - | - | - | - |
1361 | پس از بحران | - | - | - | - |
1362 | آرامش و چالش | - | - | - | - |
1363 | به سوی سرنوشت | - | - | - | - |
1364 | امید و لواپسی | - | - | - | - |
1365 | اوج دفاع | 1 | گفتوگو در مورد حوزه علمیه | تا ساعت ده و نیم صبح برای خطبههای نماز جمعه مطالعه میکردم. در دانشگاه تهران نماز جمعه را اقامه نمودم. قبل از شروع خطبهها با اقای مصباح یزدی درباره وضع درسها و حوزه صحبت کردیم. معتقد است استعدادهای نیرومندی جذب حوزه شدهاند، ولی مدیریت درسها در حد لازم نیست | 213 |
1366 | دفاع و سیاست | - | - | - | - |
1367 | پایان دفاع، آغاز بازسازی | - | - | - | - |
1368 | بازسازی و سازندگی | - | - | - | - |
1369 | اعتدال و پیروزی | 2 | گزارش سفر به آمریکا و کانادا | آقایان مصباح یزدی و محمودی عراقی آمدند. گزارش سفر به آمریکا و کانادا برای شرکت در سمینار فلسفه را دادند؛ اظهار رضایت و توفیق نمودند و کمک بیشتری خواستند. | 495 |
نامه آیتالله مصباح در خصوص تتمه ارزی هزینه سفر به نیویورک | عکس نامه آیتالله مصباح به رئیس جمهور وقت | 496 | |||
1370 | سازندگی و شکوفایی | 1 | درخواست برای اعزام طلاب به خارج | آقای مصباح یزدی و همکارانش در بنیاد امام باقر آمدند. برای اعزام طلاب به خارج، ساخت مدرسه و رسمیت یافتن موسسه استمداد کردند. قول کمک و حواله مصالح دولتی برای ساختمان دادم. | 298 |