انواع صندوق های قابل معامله در بورس 

به گزارش صدای ایران، صندوق قابل معامله در بورس یا ETF (Exchange-traded fund) یکی از انواع صندوق‌ها و روشی ایمن  برای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازار بورس و اوراق بهادار است. اگر با این صندوق‌ها آشنا نیستید خواندن این مقاله می‌تواند برای شما سودمند باشد. در این مقاله با بررسی انواع صندوق های قابل معامله در بورس قصد داریم شما را بیشتر با این صندو‌ق‌ها و مزایای آن‌ها آشنا کنیم.

صندوق‌ های سرمایه‌گذاری چه فعالیتی انجام می‌دهند؟

صندوق‌های سرمایه‌‌گذاری، نهادها، سازمان یا موسساتی هستند که نقش واسطه‌های مالی را اجرا می‌کنند. این واسطه‌های مالی سبب می‌شوند که سرمایه‌ها با سرعت بیشتر و هزینه کمتر در گردش باشند. در واقع سرمایه افراد را جمع‌آوری می‌کنند و در بازارهای مالی سرمایه‌گذاری می‌کنند و در اصل رابطی هستند بین افرادی که مازاد منابع دارند با افرادی که با کمبود منابع رو به رو هستند.

بر اساس این تعریف یکی از نهادهای مالی نسبتا جدید، صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF) هستند که در این مقاله قرار است با انواع صندوق های قابل معامله در بورس آشنا شویم.  این صندوق‌ها نیز وجوه دریافتی از مشتریان خود را در حوزه‌های مختلف سرمایه‌گذاری می‌کنند که این حوزه‌ها می‌تواند سهام یا حق تقدم سهام، پروژه‌های ساختمانی، طلا، ارز، انواع اوراق بهادار یا هر‌چیزی که مشخصات و شرایط آن در امیدنامه صندوق آمده است، باشند.

گفتنی است که صندوق‌های با درآمد ثابت، صندوق‌های سهامی و صندوق‌های مختلط نمونه‌ای از صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند که بر اساس نوع دارایی دسته‌بندی شده‌اند اما بر اساس روش معامله واحدها همه این انواع می‌توانند صندوق قابل معامله در بورس یا صندوق مبتنی بر صدور و ابطال باشند.

انواع صندوق های قابل معامله در بورس کدامند؟ 

در تعریف، به صندوق‌هایی که واحدهای آن‌ها قابلیت معامله در بورس یا فرابورس را دارند صندوق قابل معامله یا به اختصار (ETF) گفته می‌شود. عملکرد این صندوق‌ها به ‌طور مستقیم بستگی به عملکرد دارایی‌های موجود در صندوق و مدیریت آن دارد. در حال حاضر ۴۳ صندوق سرمایه‌گذاری مختلف در بازار سرمایه ایران وجود دارد که بعضی از آن‌ها در بورس و سایرشان در فرابورس فعال هستند. بیشتر صندوق‌های قابل معامله در بازار بورس ایران از نوع صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت هستند. سود صندوق‌های با درآمد ثابت، سودی ماهانه، ثابت و مطمئن است اما سود صندوق‌های مختلط و سهامی کاملا به عملکرد مدیریت و نوع دارای بستگی دارد و بنا بر این عملکرد بسیار متفاوت است. بهترین صندوق از نظر بازدهی، در میان این 43 صندوق، صندوق سرمایه‌گذاری مشترک آگاه معرفی شده است که توانسته در طی 13 سال 38 هزار درصد بازده را به مشتریان خود ارائه کند.

انواع صندوق های قابل معامله در بورس

در این بخش می‌خواهیم انواع صندوق های قابل معامله در بورس را نام ببریم و مختصری تعریف کنیم. در بازارهای مالی دنیا صندوق‌های قابل معامله متنوعی وجود دارد که برخی از آن‌ها در بازار سرمایه ایران نیز وجود دارند. انتخاب نوع ETF به روحیه و انتظار سرمایه‌گذاران  بستگی دارد.

• صندوق قابل معامله با درآمد ثابت

یکی از انواع صندوق‌ها، صندوق با درآمد ثابت قابل معامله در بورس است که بیشترین نوع صندوق‌های قابل معامله را این نوع صندوق تشکیل می‌دهد. در صندوق درآمد ثابت به دلیل این که دارایی‌ها در اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌شوند، معمولا میزان و مقدار رشد مشخص  است. در صندوق‌ درآمد ثابت حداقل ۷۰ درصد از دارایی‌ها اوراق مشارکت بانکی، سپرده بانکی یا سایر اوراق با درآمد ثابت مانند اوراق خزانه هستند.

یکی از صندوق‌های قابل معامله در بورس با درآمد ثابت، صندوق همای آگاه است. بازدهی این صندوق تقریبا 20 تا 21 درصد و به صورت سالانه است که اگر بخواهیم آن را ماهیانه حساب کنیم به بازدهی 1.6 تا 1.7 درصد در ماه خواهیم رسید.  

• صندوق قابل معامله سهامی

صندوق قابل معامله در بورس از نوع سهامی، صندوقی است که اکثر دارایی آن در سهام شرکت‌های مختلف سرمایه‌گذاری شده باشد. این کار توسط افراد متبحر و متخصصین بازار انجام می‌شود. در این صندوق‌ها شرکت اصل پول شما را تضمین می‌کند. ریسک سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها بیشتر از صندوق‌های درآمد ثابت است اما در مقابل بازده بالاتری را شامل حال مشتری می‌کند.

•صندوق قابل معامله مختلط

صندوق مختلط در واقع ترکیبی از دو صندوق قبل است. یعنی مقداری از دارایی آن در سهام و مقداری دیگر در اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌شود. بازده این صندوق‌ها نیز بستگی به نوع دارایی و عملکرد مدیران صندوق دارد.

•صندوق بازار خارجی

این نوع از ETFها در کشورهای دیگر وجود دارد و افرادی که علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در بورس کشورهای دیگر هستند می‌توانند به صندوق بازار خارجی مراجعه کنند.  به عنوان مثال اگر بخواهید در بازار سوئد سرمایه‌گذاری کنید و از وضعیت بازارش چیزی ندانید، می‌توانید از ETF  بازار خارجی استفاده کنید. و سرمایه‌گذاری خود را انجام دهید.

•صندوق ارز

همان‌طور که از نام آن پیدا است بیشتر دارایی صندوق قابل معامله در صندوق ارز را ارز تشکیل می‌دهد. معاملات این نوع صندوق بیشتر در بازار فارکس مرسوم است.

•صندوق صنعتی

ETF صنعتی، نیز نوعی از انواع صندوق های قابل معامله در بورس است که همه سهم‌های آن از یک صنعت خاص انتخاب می‌شود. ETF صنعت فلزات نمونه‌ای از این صندوق‌ها هستند.

•صندوق کالایی

نوع دیگر صندوق ETF، صندوق کالایی است که دارایی آن به جای سهام و اوراق از کالا تشکیل شده است.به عنوان مثال صندوق طلا، صندوق فلزات گران‌بها، صندوق فلزات غیرگران‌بها در دسته صندوق‌های قابل معامله در بورس از نوع کالایی قرار می‌گیرند.  

نحوه انجام و مزایای معاملات ETF چیست؟ 

نحوه انجام معامله در صندوق‌های قابل معامله بسیار ساده است و همانند خرید و فروش سهام، در بازار بورس است. اولین چیزی که برای خرید واحدهای صندوق‌های قابل معامله نیاز دارید کد بورسی است. با داشتن کد بورسی از طریق سامانه معاملاتی کارگزاری خود، می‌توانید به راحتی و به ‌صورت آنلاین واحدهای این صندوق‌ها را خریداری کنید. مزیت دیگر این نوع معامله و استفاده از این صندوق‌ها این است که شما می‌توانید هر زمان که خواستید بخش یا کلی از سرمایه‌گذاری‌ خود را به فروش برسانید و قابلیت نقدشوندگی خوبی دارند.

مزیت دیگر سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها، با توجه به انواع صندوق های قابل معامله در بورس این است که با انتخاب این صندوق‌ها برای سرمایه‌گذاری، شما زمان کمتری برای انتخاب سهام مناسب، صرف می‌کنید و می‌توانید پرتفویی متنوع در قالب یک سهم داشته باشید. مزیت دیگر این است که هزینه در این صندوق‌ها پایین است. چرا که برای معامله در آن‌ها نیاز به صرف هزینه بابت بازاریابی نیست و تنها هزینه شما، کارمزدی است که هنگام انجام معامله از پول شما کاسته می‌شود. همچنین در این صندوق‌ها بابت نقل و انتقال واحدهای سرمایه‌گذاری صدور و ابطال هیچ‌گونه مالیاتی گرفته نمی‌شود. نکته دیگر این که دوره فعالیت این صندوق‌ها نامحدود است و هیچ محدودیتی بابت خرید تعداد واحدها وجود ندارد. پرداخت وجه بازخرید نیز بین ۳ تا ۴ روز کاری به طول می‌انجامد.

جمع‌بندی

صندوق‌های سرمایه‌گذاری که یکی از ابزارهای نوین مالی به حساب می‌آیند انواع مختلفی دارند که یکی از آن‌ها صندوق قابل معامله در بورس یا ETF است. در این مطلب انواع صندوق های قابل معامله در بورس را بررسی کردیم و گفتیم که سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله می‌تواند در زمان شما صرفه‌جویی کند و منجر به بهینه‌سازی پرتفوی شما شود.