بازخوانی گفتگوی میان ریگان و گورباچوف درباره تهدیدات زمین
به گزارش صدای ایران ماس فریدمن؛ ستون نویس روزنامه نیویورک تایمز- "راب لیتواک" کارشناس کنترل تسلیحات در مرکز ویلسون در مقالهای که به تازگی نوشته درباره رقابت قدرتهای بزرگ و تغییرات اقلیمی پرسشی را یادآوری کرده که "رونالد ریگان" رئیس جمهوری وقت ایالات متحده امریکا از "میخائیل گورباچف" رهبر اتحاد جماهیر شوروی پس از پیاده روی آن دو در امتداد دریاچه در سال ۱۹۸۵ میلادی پرسیده بود.
گورباچف بعدا در این باره گفته بود: "پرزیدنت ریگان ناگهان به من گفت: "اگر ایالات متحده به طور ناگهانی توسط موجودات فضایی مورد حمله قرار گیرد چه خواهی کرد؟ آیا به ما کمک خواهید کرد"؟ و من گفتم: "بدون تردید کمک میکنیم". پرزیدنت ریگان پاسخ داد: "ما نیز در قبال شما چنین خواهیم کرد". گورباچف در پایان گفت: "پس این جالب است". با این وجود، با افزایش رقابت اخیر میان قدرتهای بزرگ اصلا مشخص نیست که روسیه، چین یا امریکا در مواجهه با تهاجم موجودات بیگانه فضایی که تهدیدی علیه همه ما هستند به یکدیگر کمک کنند. البته هدف "لیتواک" در بازگویی این روایت بر آن است که اشاره کند امروز ما با تهدیدی مشابه در عرصه جهانی مواجه هستیم نه از سوی موجودات بیگانه فضایی بلکه از جانب نیرویی بسیار آشناتر و به ظاهر خوش خیم: اقلیم و آب و هوا.
گرم شدن سیاره زمین هر کشوری را با آتش سوزیهای جنگلی و افزایش سطح آب دریاها و طوفانهایی که در هر قرن تنها یکبار رخ میدهند به چالش کشیده است. با این وجود، برخلاف موجودات فضایی امکان مذاکره با مادر طبیعت صفر است. مادر طبیعت هر کاری را که شیمی، زیست شناسی و فیزیک به آن دیکته میکند، انجام میدهد و توجهی به این موضوع ندارد که مرزهای جغرافیایی روسیه، امریکا یا چین از کجا آغاز شده و کجا به پایان میرسند. مادر طبیعت تمامی گستره گیتی را در دستان خود دارد همان گونه که با شیوع کرونا این موضوع را به خوبی نشان داد.
علیرغم این موارد، "شی جین پینگ" رئیس جمهوری چین و "ولادیمیر پوتین" رئیس جمهوری روسیه در نشست پیرامون آب و هوا در گلاسکو که با حضور بایدن رئیس جمهوری امریکا و بسیاری دیگر از رهبران جهان برگزار شد شرکت نکردند. مهمتر از آن گزارشی است که "واشنگتن پست" منتشر کرده و خبر میدهد برخی از مقامهای چینی قصد دارند در برابر هرگونه همکاری اساسی با امریکا در زمینه مسائل آب و هوایی مقاومت کنند مگر آن که امریکا از فشار خود بر چین در زمینه حقوق بشر، هنگ کنگ تایوان و مسائل تجاری بکاهد. ما چنین تاکتیکی را پیشتر از پکن ندیده بودیم: هوای خود را پاک میکنیم به شرطی که اجازه دهید حریم هوایی تایوان را کنترل کنیم و هوای آزادی در هنگ کنگ را خفه کنیم. قطعا مقامهای چینی دیگری نیز وجود دارند که قصد همکاری با واشنگتن در مورد تغییرات اقلیمی را دارند و درک میکنند که در صورت بدتر شدن وضعیت آب و هوا ما همه با هم غرق خواهیم شد. با این وجود، حتی اشاره به استراتژی گروگان گیری سیاره زمین توسط برخی از مقامهای چینی بسیار نگران کننده است و باید به آن توجه شود.
چین، امریکا و روسیه به ترتیب اولین، دومین و چهارمین انتشار دهندگان کربن در جهان هستند. با این وجود، در مقطع تاریخی فعلی که نیاز به همکاری جهانی برای جلوگیری از فاجعه ضروری است جهان در آستانه رقابت ژئواستراتژیک نامحدودی قرار دارد. اکنون روابط میان ایالات متحده با روسیه و چین در بدترین مرحله خود از زمان پایان جنگ سرد به این سو قرار گرفته است.
اکنون هرگز زمان خوبی برای درگیری میان قدرتهای بزرگ نیست. ما پیشتر فقدان همکاری جهانی در مواجهه با ویروس کرونا و پیامدهای مرگبار آن را مشاهده کرده ایم. اکنون وضعیت خطرناکتر است، درگیری میان امریکا و چین بر سر تایوان یا نزاع بین ناتو و روسیه بر سر اوکراین و تکرار آن در مورد تغییرات اقلیمی دیوانه وار خواهد بود.
اکنون به جای رقابت تسلیحاتی و فضایی به رقابت برای تبدیل دنیا به جایی با انتشار کربن صفر نیاز داریم. من دوست دارم ببینم که بایدن در سخنرانی خود در گلاسکو برای این رقابت از شی و پوتین انتقاد کند.
بایدن میتواند بگوید ما (امریکا) از موضوع تغییرات آب و هوایی به عنوان بهانه و اهرم فشار استفاده نمیکنیم و شما (چین و روسیه) نیز نباید چنین کاری را انجام دهید. از آنجایی که امروز ۷.۹ میلیارد نفر روی سیاره زمین زندگی میکنند و تا سال ۲۰۳۰ میلادی ۶۰۰ میلیون نفر به این تعداد جمعیت افزوده خواهند شد، میتوان درک کرد که تغییرات اقلیمی و آب و هوایی اهمیت بسیاری دارند و در صورت عدم توجه به آن همه ما در آلودگی خفه خواهیم شد. امریکا هدف کاملا روشنی را برای جهان عاری از انتشار کربن مشخص کرده است: سال ۲۰۵۰ میلادی و بایدن اکنون در تلاش برای برنامه ریزی درباره جزئیات آن است. افسوس که حتی یک رای نیز از سوی جمهوری خواه در حمایت از برنامه او ارائه نشده است. در مقابل، شی در چین بر روی حفظ رشد اقتصاد آن کشور تمرکز کرده است و قصد دارد قدرت خود را تحکیم کند. در نتیجه، چین برای مدت زمانی به سوزاندن زغال سنگ ادامه خواهد داد. اما نباید فریب خورد. پکن در بهره برداری از انرژی بادی، خورشیدی، آبی و هستهای نیز فعال بوده است. بازی در جریان است. تا زمانی که امریکا و چین هر دو روی مسابقه زمینی تمرکز کنند تفاوتی نمیکند، کدام یک برنده باشند چرا که همه با هم باعث کاهش انرژی پاک خواهند شد. اگر چنین روندی ادامه پیدا کند ممکن است به روزی برسیم که بخواهیم برخی از موجودات بیگانه فضایی ما را از روی سیاره زمین با خود به فضا ببرند!