هشدار عابدی نسبت به تهدیدات فناوری های جذاب جدید در حوزه سایبر

حمید سعادتی/ دکتر سجاد عابدی کارشناس ارشد حوزه امنیت سایبری و مشاور عالی مرکز مطالعات امنیت سایبری ایران طی یادداشتی که در اختیار صدای ایران قرار داده است نوشت: فضای سایبر با فناوری های جذاب و فریبنده خود بدون هیچ مقاومتی در بین نخبگان اجرایی و آحاد مردم در حال نفوذ به همه ارکان جامعه است. به علت توانمندسازی و قدرت سازی فضای سایبر تمام زیرساخت های حیاتی کشور با سرعت بالایی در حال سایبری شدن در ماده، صورت و غایت است. این سرعت بالا و بی مهابا بودن در استخدام فناوری های سایبری منجر به شکل گیری چالش ها و موانعی در استحکام درون زای حکمرانی شده است.
علاوه بر فضای جغرافیایی که دربرگیرنده ساختارهای عینی و قابل درک است، فضایی مجازی هم می تواندبه موازات فضای جغرافیایی مطرح ودارای الزامهای خاص خود باشد. فضای مجازی، روزنه هایی نو را برای ملت های جهان و نیز ساختارهای حاکمیتی گشوده است. این فضا، همانند فضای جغرافیایی، تهدید ها،چالش هاوفرصت هایی را فراهم آورده که حاصل ظهور و کنش بازیگران در این حوزه است و خصوصا می تواندبازخوردی گسترده تر از ابعاد محلی یامنطقه ای داشته باشد. کسب، انتقال و استفاده از اطلاعات نیاز به در اختیار داشتن فنآوری اطلاعات و نیز روزآمدساختن و تأمین امنیت در آن است. اگر چه این فن آوری در میان همه کشورها به طوری یکسان وجود ندارد اما اگر عناصر قدرتبخش جغرافیایی را با نمونه های مشابه در بخش سایبر بسنجیم، درمی یابیم که قدرتهای بزرگ، راهبردهای سایبری خود را همسو با راهبردهای سرزمینی و جغرافیایی تقویت میکنند.

هژمونی آمریکایی در مدیریت و کنترل فضای سایبر، شناسایی و نظارت فراحاکمیتی بر توانمندی های اقتدارافزای جامعه، تهدیدات و تهاجمات سایبری، پذیرش الگوی رفتاری و سبک زندگی فراملی و فرافرهنگی و مهندسی و مدیریت فرهنگی فراملی و فرهنگ منحط و اباحه گر چالش های راهبردی حکمرانی عرصه جهانی سازی سایبری است. فهم صحیح گسترش سلطه افکنی غرب با فضای سایبر مبنایی کلیدی برای جهت دهی سیاست های گسترش فضای سایبر خواهد بود.
در شرایط کنونی که امنیت فضای سایبر برای کشورهای مختلف از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است، برای دریافتن فرصت‏ها و دفع تهدیدهای آن، باید راهبرد جامع، به‏روز و پویایی داشت. داشتن راهبردی این‌چنینی نیز مستلزم شناخت فضای سایبر و آسیب‏ پذیری‏های اصلی کشور در این فضاست. بر این اساس، راهبردی می‏تواند موفق باشد که طراحان آن حداقل بر سه حوزه تسلط داشته باشند: ۱. شناخت عمیق، ماهیت‏ محور، روندمحور و دوراندیش از فضای سایبر؛ ۲. آگاهی از آسیب‏پذیری‏های اصلی کشور در حوزه سایبری و تلاش برای پوشش و تقویت ‏آن‌ها؛ ۳. آشنایی با انواع تهدیدهای سایبری و چگونگی ترکیب تهدید با آسیب ‏پذیری و تلاش برای شناخت و اجرای راه‏کارهای مقابله‏ای با آنها. با وجود اهمیت این موضوع، سؤال اصلی این است که مهم‏ترین آسیب‏ پذیری جمهوری اسلامی ایران در حوزه سایبر کدام است؟ معتقد هستم با توجه به روندها و رویدادهای گذشته و تجربه سایر کشورها، پیچیدگی و مشکل‏ بودن شناخت فضای سایبر، کاربربودن در تمامی عرصه ‏ها، ضعف در اعتماد عمومی نسبت به دولت در حوزه سایبری، نداشتن راهبرد جامع و کارآمد سایبری و جزیره‏ای عمل‏کردن و همگام‏نبودن با فضای انقلاب سایبری از جمله مهم‏ترین آسیب ‏پذیری‏ ها و چالش‏های کشور در حوزه سایبر هستند.