به گزارش صدای ایران از روابط عمومی جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران دکتر محمدرضا مسجدی دبیر کل اسبق اتحادیه جهانی مبارزه با سل و بیماری‌های ریوی، به مناسبت ۱۵ اکتبر (۲۳ مهر) روز جهانی مبارزه با سل، طی مقاله ای در روزنامه اطلاعات نوشت: بیماری سل که قدمت آن را ۷۰ هزار سال قبل می‌دانند برای نخستین‌بار در سال ۱۹۹۳ توسط سازمان جهانی بهداشت به عنوان «اورژانس جهانی سلامت» قلمداد شد. عامل بیماری سل، باسیل است و انتشار و سرایت آن عمدتاً از فرد مبتلا به دیگران و همانند کرونا از طریق تنفسی است؛ اما مرض سل در صورت تشخیص به‌موقع و مصرف صحیح و منظم دارو در مدت ۶ ماه در بیش از ۹۵٪موارد بهبودی می‌یابد. با این حال «اپیدمی خاموش» وبی سروصدای سل همچنان ادامه دارد و سالانه ۱۰ میلیون نفر گرفتار این بیماری مسری می‌شوند و ۱/۵ میلیون نفر نیز هر سال بر اثر آن فوت می‌کنند.
میزان پراکندگی شیوع سل در جهان
هنوز هم بیماری سل مهلک‌ترین بیماری عفونی در سطح جهانی محسوب می‌شود. مهم‌ترین علت مرگ در مبتلایان به HIV است و شاخص‌ترین علت مقاومت در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها به‌شمار می‌رود. اگرچه بیماری سل در همه‌جا و همه افراد دیده می‌شود اما عمده مبتلایان به سل شهروندان کشورهای با درآمد متوسط و پایین هستند. تقریباً بیش از نیمی از موارد سل در ۸ کشور چین، هند، اندونزی، نیجریه، پاکستان، فیلیپین و آفریقای جنوبی هستند و تقریباً ۱/۴ جمعیت کنونی آلوده به میکروب سل هستند. البته ۵ تا ۱۵ درصد این افراد دچار بیماری سل فعال می‌شوند و بقیه به علت دفاع سیستم ایمنی بدن عفونت نزد آنها مهار می‌شود و تا پایان زندگی به حالت خاموش می‌ماند. سل و کرونا علائم مشابه دارند که عمدتاً سرفه، تب و نفس‌تنگی هستند و در هر دو مورد ریه‌ها عضو اصلی گرفتاری و منشأ انتشار هستند.
افزایش مرگ و میر ناشی از سل در سایه کرونا
دکتر مسجدی دبیر کل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران در ادامه می‌نویسد: وحشت بیماران از مراجعه به مراکز بهداشتی درمانی به علت ترس از کرونا و شباهت علائم و توجه بیشتر سیستم و کادرهای تشخیص و درمان به تشخیص کرونا سبب غفلت از فکر بیماری سل شده و درگیر شدن شبکه آزمایشگاهی به موج کرونا، اثرات زیان‌بار بر وضعیت بیماری سل تحمیل می‌کند. در خلال این مدت کمتر از دو سال پس از بروز کرونا نزدیک به ۴۰۰ هزار مورد مرگ اضافی به علت بیماری سل رخ داده است. به‌عبارتی در سال ۲۰۱۸ تعداد موارد مرگ بر اثر بیماری سل ۱ میلیون و ۴۹۰ هزار بوده که در سال ۲۰۲۰ به ۱ میلیون و ۸۷۰ هزار رسیده است. ادامه این روند برنامه‌های کنترل جدی بیماری سل و مهار آن را تا سال ۲۰۳۰ به‌شدت به مخاطره می‌اندازد. به عبارتی هر عاملی که مردم و سیستم‌های بهداشتی درمانی را مشغول به خود کند عواقب جبران‌ناپذیر و خطرساز بر اپیدمی خاموش بیماری سل می‌گذارد.
در اوایل سال ۱۹۹۰ کم‌توجهی به این بیماری منجر به بروز اپیدمی در شهر نیویورک شد به نحوی که بیش از ۱۵ درصد موارد سل در کشور آمریکا مربوط به این شهر بود و علاوه‌بر افزایش قابل‌توجه مرگ‌ومیر، هزینه‌ای بیش از ۱ میلیارد دلار بر بودجه سلامت تحمیل کرد تا شرایط به حالت معمول برگردد. اوضاع کنونی چنین حالتی را برای بیماری سل در اثر شیوع کرونا پدید آورده است که سبب افزایش مرگ‌ومیر به علت کاهش بیمار یابی، کشف و تشخیص و نهایتاً درمان بیماری سل شده است.
کنترل شیوع سل در ایران
بر اساس آمار اداره کل کنترل بیماری سل و جذام وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی تعداد موارد مشکوک سل ریوی در کشورمان از ۲۲۲ هزار و ۲۴ مورد در سال ۱۳۹۷ به ۱۱۴ هزار و ۱۶۶ مورد در سال ۱۳۹۹ کاهش یافته است. همچنین بررسی ۵ سال اخیر نشان می‌دهد که میزان شناسایی موارد سل نسبت به سال‌های قبل از کرونا ۲۸ درصد کاهش یافته است. تأخیر در مراجعه، تشخیص و درمان منجر به افزایش سرایت سل به‌ویژه در داخل خانواده و افزایش موارد مرگ و ازدیاد مقاومت دارویی میکرب سل می‌شود. بدین ترتیب ضمن آگاهی بخشی مردم در مورد کرونا باید علائم بیماری سل را نیز گوشزد کرد و کادرهای بهداشت و درمان را نسبت به بیماری سل مستمر و مؤکد آگاهی رسانی کرد تا زحمات چند دهه در کنترل بیماری سل و موفقیت‌های سالیان اخیر به هدر نرود.
مرگ بیش از ۱۴ میلیون نفر بر اثر مصرف دخانیات و کمتر از ۵ میلیون نفر به علت کرونا در ۲۲ ماه اخیر
دبیر کل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران در ادامه می‌نویسد: طبق آمار سازمان بهداشت جهانی از دسامبر ۲۰۱۹ که اولین مورد کرونا گزارش شد تا به امروز که نزدیک به ۲۲ ماه می‌گذرد در مقابل کمتر از ۵ میلیون مورد مرگ در اثر کرونا، در همین مدت بیش از ۱۴ میلیون نفر به علت عوارض بیماری‌های ناشی از استعمال دخانیات در دنیا فوت کرده‌اند و صنعت دخانیات در کشورمان موفق‌ترین صنعت در دهه اخیر بوده به نحوی که واحدهای صنعتی تولید سیگار از ۸ به بیش از ۲۰ رسیده و بیشترین سوددهی را در میان سایر صنایع داشته‌اند که یا ورشکست شدند یا با کمتر از ۵۰ درصد توان مشغول فعالیت هستند، مطلبی که نیاز به توجه دولت و مجلس محترم دارد.
