زنان در حماسه عاشورا چه جایگاهی داشتند؟

به گزارش صدای ایران ایسنا نوشت: تاریخ عاشورا نشان داد که زن می‌تواند در جهت رسیدن به والاترین مقام انسانی هم‌پای مردان و شهیدان اسلام گام برداشته و به پیش رود و برای تجدید حیات اسلام مجاهدتی ثمربخش و چشم‌گیر داشته باشد. زنان در نهضت حسینی نشان دادند که حضور در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی ویژه مردان نیست، بلکه آنان نیز، برابر تکلیف شرعی باید در این عرصه حضوری جدی و فعال داشته باشند و آن جا که مساله حمایت از دین و اقامه حق، تنها با حضور و قیام آنان میسر می‌شود در صحنه حضور یابند. حضور زنان، از بنی‌هاشم و غیر آنان در حماسه عاشورا در این راستا قابل تحلیل و تفسیر است.

در این میان، حضور عقیله بنی‌هاشم، حضرت زینب (س)، و سایر بانوان اهل‌بیت امام حسین (ع) اهمیت بیشتری دارد تا جایی که این همراهی، اراده و خواست خدا از سوی امام حسین (ع) اعلام می‌شود؛ «ان الله قد شاء ان یراهن سبایا». هرچند حکومت اموی برای ترساندن دیگران، آنان را به اسارت برد اما آن‌ها از این موقعیت برای رساندن پیام خون شهدای کربلا و افشای چهره امویان استفاده کردند و با ابزارهای گوناگون از جمله خطابه‌های آتشین خود، یزید را به رسوایی کشاندند.

کتاب «نقش زنان در حماسه عاشورا» نوشته محمدصادق مزینانی که از سوی موسسه بوستان کتاب چاپ شده است، نقش و حضور مسوولانه زنان در همه مراحل نهضت حسینی را به روشنی نشان داده است.

این کتاب با یک مقدمه آغاز و با شش بخش ادامه پیدا می‌کند. در بخش نخست، از حماسه‌ها و نقش‌آفرینی زنانی که پیش از حماسه عاشورا به نهضت حسینی یاری رسانده‌اند، سخن می‌رود.

در بخش دوم، از زنان غیرهاشمی سخن گفته می‌شود؛ زنانی که در کربلا حضور داشته‌اند و با تشویق همسران یا فرزندان یا حضور مستقیم در مبارزه با دشمنان به نهضت امام حسین (ع) یاری رسانده‌اند.

در بخش سوم نیز از حماسه‌ آفرینی و نقش عمومی زنان هاشمی و وابستگان آن‌ها و تحریف‌زدایی از نهضت عاشورا بحث می‌شود و در بخش چهارم از نقش خاص زنان هاشمی در سه فصل بحث شده است.

بخش پنجم به واکنش دو گروه از زنان در دو فصل اشاره می‌کند، به این صورت که در فصل نخست از این بخش، نویسنده به بیان زندگانی و رشادت‌های زنانی می‌پردازد که همسران آنها جزو لشکر یزید و ابن‌زیاد بودند، ولی این زنان یا حسینی بودند یا دست‌کم به امام حسین (ع) عاطفه و احساسات نشان دادند و در فصل دوم به زنانی که با مرثیه‌سرایی و برپایی مجالس سوگواری به نهضت حسینی یاری رساندند.

نویسنده این اثر پیش از این، تحقیقی درباره «نقش زبان حال در بازگویی رویداد عاشورا در قالب‌های هنری» انجام داده است. از آن‌جا که بخش درخور توجهی از آن تحقیق مربوط به زنان عاشورایی می‌شود، قسمت پایانی و بخش ششم کتاب را به آن اختصاص داده‌ است. این کار سبب می‌شود که با بسیاری از خرافات و تحریف‌هایی که به عنوان زبان حال به اهل‌بیت (ع) نسبت داده می‌شود، آشنا شویم.