سناریوهای صادرات گاز ایران به اروپا

«کشورهای اروپایی، هند، عراق و پاکستان از جمله کشورهای در حال مذاکره با ایران برای دریافت گاز هستند.» این، کلیدی‌ترین جمله حمیدرضا عراقی، مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران بود که روز دوشنبه هفتم مهر در سومین دوره آموزشی ویژه خبرنگاران رسانه‌های گروهی بیان کرد و در ادامه اظهار داشت: «در حال حاضر سالانه 189 میلیارد مترمکعب گاز در کشور تولید می‌شود و این میزان تا چهار سال آینده به 330 میلیارد مترمکعب افزایش می‌یابد.»

وی با بیان اینکه ایران با 34 تریلیون مترمکعب ذخایر گازی، بزرگ‌ترین ذخیره گازی جهان را داراست، تصریح کرد: «کشورهای دنیا به دنبال امنیت انرژی هستند و ایران می‌تواند این نیاز آنها را تامین کند.»

مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران درباره استراتژی‌های این شرکت گفت: «تزریق گاز به مخازن، تبدیل گاز به ارزش افزوده (تبدیل برق، انتقال گاز به واحدهای پتروشیمی و تبدیل به کود شیمیایی) استفاده از گاز برای رفاه مردم و افزایش حجم صادرات، از استراتژی‌های شرکت ملی گاز ایران به شمار می‌آید.»

معاون وزیر نفت با اعلام اینکه کشورهای اروپایی برای واردات گاز ایران تمایل زیادی نشان داده‌اند، از مذاکره با روسیه برای ساخت واحدهای مینی «LNG» خبر داد و گفت: «برای توسعه صنعت گاز تا سال ۹۶ باید حدود 41 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری صورت گیرد.»

وی با اظهار این مطلب که تنها پنج درصد گاز تولیدی کشور صادر می‌شود، گفت: «هم‌اکنون علاوه‌بر کشورهای هند، عراق، پاکستان و عمان، اروپایی‌ها نیز برای دریافت گاز ایران تمایل نشان داده‌اند که بدون شک اگر ترس از تحریم‌ها و مذاکرات 1+5 نبود، کشورهای اروپایی برای استفاده از گاز طبیعی ایران سرازیر می‌شدند چراکه ایران هم‌اکنون بزرگ‌ترین مخزن گازی جهان را داراست که تا 50-40 سال آینده با همین ظرفیت می‌تواند تولید کند.»

معاون وزیر با اشاره به اینکه حدود ۹۸ درصد تجهیزات و فناوری مورد نیاز صنعت گاز، بومی‌سازی شده است، گفت: «هم‌اکنون علاوه‌بر طراحی شبکه گازرسانی، تجهیزات و فناوری‌های مورد نیاز در این زمینه نیز در داخل ساخته می‌شود.»

عراقی با اعلام اینکه نقش شرکت ملی گاز در آینده مدیریت تامین گاز خواهد بود، توضیح داد: «اگرچه در سال‌های گذشته بخشی از واحدها به بخش خصوصی واگذار شد اما این واگذاری مناسب صورت نگرفت چراکه تنها سود کلانی را نصیب عده‌ای کرد و بقیه مردم از این موضوع ضرر کردند. شاید یکی از دلایل مشکلات خصوصی‌سازی در گذشته، مدیریت اشتباه این موضوع بود.»

 

حمیدرضا عراقی با اعلام اینکه واردات گاز از ترکمنستان افزایش خواهد یافت از زنگنه به‌عنوان مذاکره‌کننده اصلی در بحث صادرات گاز به اروپا نام برد و گفت: «حکم داوری لاهه درباره قیمت و حجم صادرات گاز ایران به ترکیه تا دو ماه آینده صادر می‌شود.»

معاون وزیر نفت درباره صادرات گاز به اروپا به‌ویژه به کشور اتریش که از سوی وزیر نفت مطرح شده بود، گفت: «مذاکره درباره صادرات گاز برعهده وزیر نفت و اجرای آن وظیفه شرکت ملی گاز است؛ پس این شرکت در موضوعات بین‌المللی اظهارنظر نمی‌کند.» وی درباره واردات گاز از ترکمنستان با تاکید بر اینکه مشکلی در این زمینه نداریم، توضیح داد: «این کشور به‌طور مرتب، صادرات گاز به ایران را افزایش می‌دهد به‌طوری که امروزحجم گاز از روزانه ۱۰ میلیون به ۱۲ میلیون مترمکعب افزایش داشته است. پرداخت‌ها از ترکمنستان نیز راه‌های مختلفی دارد.»

وی ادامه داد: «وزیر نفت نیز یک نفر را به‌عنوان نماینده خود تعیین کرده است تا هماهنگی لازم را با وزارت صنعت، معدن و تجارت انجام دهد تا کیفیت کالا و تجهیزات صادر شده به ترکمنستان آبرومند باشد. همچنین وزارت نفت تضمین پرداخت‌ها را برعهده گرفته است.»

مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران با اعلام اینکه نتیجه داوری بین‌المللی لاهه درباره اعتراض ترکیه به قیمت و حجم صادرات گاز ایران هنوز اعلام نشده است، گفت: «همه دفاعیات ایران به خوبی انجام شده است. ادعاهای ترکیه در دو بخش بود؛ در مورد قیمت گاز صادر شده ایران به این کشور احتمالا تا یکی دو ماه آینده حکم صادر می‌شود.»

عراقی کاهش قیمت گاز صادراتی به ترکیه در قبال افزایش حجم گاز درخواستی این کشور را یک بحث جدید دانست و تاکید کرد: «این پیشنهاد وزیر نفت و دولت ایران ربطی به قرارداد قبلی ندارد و طبق آن، در صورتی که ترک‌ها درخواست گاز بیشتری از ایران داشته باشند، قراردادی جدید با قیمت جدید بسته می‌شود. نرخ جدید نیز بسته به نوع قرارداد و آیتم‌های بین‌المللی است.»

وی با تاکید بر اینکه ساخت خط لوله به عراق متوقف نشده است و ابتدای سال آینده صادرات گاز به این کشور انجام می‌شود، گفت: «فاز اول این خط لوله صادراتی تکمیل شده است و در صورت درخواست آنها، امکان صدور گاز به این کشور در زمستان وجود دارد. البته صادرات گاز به کشور عراق بستگی به گروهک تروریستی داعش دارد.»

 

به گفته عراقی تنها یک‌چهارم درآمد حاصل از فروش گاز به مشترکین به شرکت ملی گاز اختصاص می‌یابد چراکه سه‌چهارم باقیمانده آن برای پرداخت یارانه‌ها مصرف می‌شود.

مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران درباره سرنوشت ساخت طرح پالایشگاه گاز بیدبلند۲ ذکر این توضیح را ضروری دانست که در دولت قبل، مدیرعامل بانک صادرات با روحیه خاص خود، تمایل زیادی به دخالت در مسائل اقتصادی داشت. وی با توافقی که با وزیر نفت وقت انجام داد، توانست مالکیت ۸۰ درصد پالایشگاه بیدبلند۲ را به دست آورد اما در ادامه با گذشت پنج سال، این بانک نتوانست کوچک‌ترین تغییری در وضعیت توسعه این طرح ایجاد کند. بنابراین آقای زنگنه با تصمیمی که گرفت قرار شد سپهر انرژی جای خود را به هلدینگ خلیج فارس بدهد تا بلکه با توجه به نیاز این هلدینگ به گاز پالایشگاه مورد نظر، توسعه این طرح، سریع‌تر انجام شود.

عراقی از امکان اجرای طرح‌های ذخیره‌سازی به صورت قراردادهای BOO خبر داد و گفت: «در این نوع قراردادها، بخش خصوصی گاز ذخیره شده را به شرکت ملی گاز ایران می‌فروشد.»

مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران تاکید کرد: «آمارها نشان می‌دهد مصرف گاز از توسعه تولید گاز پیشی گرفته و این موضوع نشان می‌دهد تا 10 سال آینده، گاز نقش محوری در بخش انرژی دنیا دارد.»