قدرت ایران به توانمندی داخلی متکی است/ نقش سپاه در امنیت ملی

به گزارش صدای ایران، سجاد عابدی- کارشناس ارشد مسائل امنیتی مرکز بین المللی مطالعات صلح طی یاد داشتی نوشت: تکیه بر ارکان داخلی و عناصر قدرت ملی برای تامین امنیت در داخل کشور رویکردی است که در حیطه استراتژی جمهوری اسلامی ایران تعریف می شود. همین مساله باعث شده با وجود اینکه منطقه غرب آسیا و خاورمیانه با چالش های امنیتی فراوانی روبه رو است، مرزهای داخلی جمهوری اسلامی ایران از امنیتی پایدار برخوردار باشد.

 البته این امنیت پایدار خوشایند برخی کشورهای همسایه و قدرت های فرامنطقه ای مثل آمریکا نیست و به همین علت تلاش هایی از سوی این کشورها برای تضعیف اقتدار ملی در ایران صورت گرفته است.  

یکی از انواع چالش هایی که نظام جمهوری اسلامی ایران با آن روبه رو بوده و خواهد بود، تلاش دشمن در ایجاد بحران داخلی است. از اوایل انقلاب تاکنون رشته های به هم پیوسته ای از توطئه ها و بحران ها از سوی دشمنان داخلی و خارجی با هدف براندازی و تضعیف نظام جمهوری اسلامی ایران  شکل گرفته است. 

گستره مرزی در چهارگوشه کشور و وجود کشورهای پرتنش در محیط پیرامونی و همسایگی ایران تامین امنیت برای مرزهای داخلی و خارجی را با تهدیدات و چالش های متنوعی روبه رو کرده است. بدون تردید باید پذیرفت که حفظ امنیت و مواجهه درست با این چالش ها در محیطی که پیرامون آن در دریای مواجی از تلاطم و ناامنی قرار دارد کار دشواری می نماید اما با این وصف، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با نقش آفرینی در حوزه های مختلف در رفع این تهدیدات کامیابی های فراوانی داشته است.

گروههای تروریستی و تکفیری مثل داعش در پی ضعف برخی کشورهای همسایه  در مقطعی تا نزدیکی مرزهای ایران آمده بودند اما حضور سپاه با هدف کمک های مستشاری به دولت های عراق و سوریه و نیز توقف حملات آشوبگران و عقب نشینی آنان از مواضع قبلی، امنیت مرزهای ایران را در مناطق غرب کشور به میزان قابل توجهی بالا برده است.

از آنجا که برخی دولت های عربی حاشیه خلیج فارس از مشروعیت کافی بین مردم خود برخوردار نیستند به جای تکیه به منابع داخلی برای تامین امنیت و تثبیت اقتدار ملی، برای حفظ قدرت خود پای قدرت های خارجی مثل آمریکا را به منطقه خلیج فارس باز می کنند.
تجربه نشان داده است که آمریکایی ها هیچگاه در تامین امنیت منطقه ای حتی برای شرکای خود نیز از صداقت کافی برخوردار نبوده اند و حتی به منظور ایجاد هراس و نگرانی در بین کشورهای عربی منطقه خود دست به بازتولید عوامل بحران ساز می زنند تا سایه نگرانی در بین برخی دولتمردان عربی همواره تداوم داشته باشد. چنین وضعیتی عملا شکل گیری امنیتی پایدار را در این منطقه با مشکلات زیادی مواجه کرده است. یکی از این معضلات قاچاق سوخت در اشکال و انواع مختلف در حوزه خلیج فارس است که سالانه باعث خروج سرمایه های زیادی از کشور شده است. 

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در حوزه تهدیدات نرم هم حضوری فعال داشته و در این عرصه نیز تاثیرگذار بوده است. تهید نرم می تواند آرامش روانی یک ملت را فرو بپاشد و باعث تضعیف مقاومت و دفاع از ارزش ها و سیاست های نظام شود. شبکه های ماهواره ای، رسانه ای و فضاهای مجازی، استفاده از جادوی سینما، سوءاستفاده از برخی انجمن های مردم نهاد در قالب حمایت از حیوانات، محیط زیست، تغذیه، روان درمانی و ... تاکید بر جنبه های قومیت گرایی، تلاش در تضعیف همگرایی در داخل کشور، ترویج برخی جنبش های مذهبی در قالب فرقه سازی، فرقه گرایی و انحرافات مذهبی و ... از جمله عرصه هایی است که دشمن نسبت به این حیطه ها ورود کرده است. 
سپاه انقلاب اسلامی برای مقابله با چنین رخدادهای اجتماعی و فرهنگی  از همه امکانات فرهنگی و نیز ظرفیت های مردمی که بسیج کرده استفاده کرده است. از آنجا که مهمترین ابزار در این عرصه رسانه است و ارائه پیام مهمترین کارکرد رسانه محسوب می شود، از این رو سعی شده که در این رقابت فر هنگی شیوه های انتقال پیام برای اقناع مخاطب عمدتا بر پایه تعامل باشد. وجود نیروهای انقلابی در ساختار فراگیر و منعطف سپاه باعث شده است که از ظرفیت های گسترده بسیج با کارکردهای مختلف آن در این عرصه به خوبی استفاده شود.

رهبر معظم انقلاب ضمن تاکید بر وظیفه فرهنگی سپاه در این زمینه می فرمایند: «یک وظیفه در سطح وسیع تر است و آن، کار و تلاش فرهنگی است... و این مبارزه، مبارزه فرهنگی است و من این وظیفه را برای همه، جزو بزرگ ترین وظایف می دانم؛ به خصوص برای امثال شما برادران سپاه... من معتقدم کار فرهنگی وظیفه یکایک برجستگان سپاه است؛ فقط وظیفه دفتر نمایندگی نیست... خود عناصر سپاه، فرماندهان بخش های مختلف و فرماندهان لشکرها باید کار فرهنگی بکنند. کار فرهنگی صحیح و عمیق،...» ( اسفند 1377)

پایش دائمی فضای فرهنگی و مجازی با بهره گیری از نیروهای متخصص و کسب توانمندی به لحاظ فنی با استفاده از فناوری های نوین از یک سو و داشتن مواجهه ای چند وجهی و مبتنی بر انعطاف در برابر تهدیدات نرم از جمله ویژگی های حضور سپاه در این عرصه است.  شناسایی کامل پدیده های فرهنگی و شناخت درست نقاط ضف و قدرت آنها و تمییز دادن میان تهدیدهای بالقوه و تهدیدهای قریب الوقوع، جمع آوری اطلاعات کامل و ارائه آن به سازمان تحلیل گر، افزایش حضور نیروها در مراکز بحران و ... راهکار موثر سپاه در برخورد با تهیدات نرم است.  حفظ انسجام اجتماعی و تلاش برای مدیریت عوامل تنش زا که باعث شکاف و اختلاف در میان اقشار جامعه می شود از جمله اولویت هایی است که مورد تاکید این نهاد انقلابی قرار دارد. شواهد نشان می دهد که سپاه در مقام نگهبان انقلاب اسلامی و حفاظت از دستاوردهای آن ماموریت هایی چندگانه را در جهت برقراری امنیتی پایدار در جمهوری اسلامی ایران به اجرا درآورده است. از یک سو با همکاری با ارتش  مسئول پاسداری و صیانت از تمامیت ارضی کشور است و از سویی دیگر  مقابله با اقدامات ضد امنیتی، جاسوسی و خرابکاری در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و سایبری  را در دستور کار خود دارد.