نسخه روسيه براي احياي برجام چيست؟
بر مبنای طرحک ارشناسان مرکز مطالعات امنیت و انرژی روسیه (CENESS)، ایالات متحده و ایران برای احیای توافق باید اقدامات مختلفی را انجام دهند. پیش از این، مسکو اصرار داشت که واشنگتن باید اولین قدم را بردارد.
به گزارش صداي ايران در ادامه این مطلب آمده است: نمایندگی دائمی روسیه در سازمان‌های بین المللی در صفحه توئیتر خود این "نقشه راه" را به زبان انگلیسی منتشر کرد. طرحی شامل اقدامات اساسی ایالات متحده و ایران برای بازسازی برجام که توسط مرکز مطالعات انرژی و امنیت مسکو تهیه شده است.
از طرح مرکز مطالعات انرژی و امنیت (CENESS) چنین بر می‌آید که طرفین پیش از این اولین قدم‌ها را در جهت احیای گفتگو برداشته اند. ایالات متحده و ایران هر دو قصد خود را برای بازگشت به اجرای برجام اعلام کرده اند. هر دو کشور رایزنی‌ها را با سایر کشور‌های طرف توافق آغاز کرده اند. در همین زمان، ایالات متحده با یک جلسه غیررسمی با ترکیب کامل اعضای اصلی توافق، که توسط اروپایی‌ها پیشنهاد شد، موافقت کرد، در حالی که ایران از پذیرش آن خودداری کرد. واشنگتن و تهران هنوز در مورد جزئیات و روش بازگشت متقابل به اجرای کامل برجام توافق نکرده اند.
ایالات متحده اولین قدم کوچک در جهت بازگشت به توافق هسته‌ای را برداشته و درخواست ارسال شده توسط دولت ترامپ به سازمان ملل در مورد لزوم بازگرداندن تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران را پس گرفته است. با این حال، ایالات متحده هنوز برای برداشتن محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها لازم است گام‌هایی را بردارد:
- لغو دستور اجرایی دونالد ترامپ مبنی بر خروج از برجام و دستورات اجرایی مربوط
- لغو تحریم‌های بانک مرکزی ایران، رهبر معظم انقلاب و دیگر نمایندگان رهبری ایران
- لغو تحریم پروژه‌های هسته‌ای در ایران که در برجام پیش بینی شده است
- لغو تحریم‌های یک جانبه اعمال شده پس از خروج ایالات متحده از برجام علیه اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی و غیرایرانی
برای عادی سازی همکاری اقتصادی با ایران، ایالات متحده باید اقدامات زیر را انجام دهد:
- کمک به آزادسازی وجوه ایرانی در بانک‌های کشور‌های ثالث؛ ترمیم تجارت بین المللی با ایران
- ایجاد یک کمپین اطلاعاتی برای افزایش اثر لغو تحریم‌ها
اقدامات زیر توسط ایالات متحده، روند گفتگو در جهت احیای توافق هسته‌ای ایران را تسهیل می‌کند:
- تشکیل یک تیم بین وزارتخانه‌ای در آمریکا در مورد ایران (روند کار آغاز شده است)
- رفع محدودیت‌های مربوط به دیپلمات‌های ایرانی در نیویورک (روند کار آغاز شده است)
- تسهیل شرایط ایران برای خرید تجهیزات لازم برای مبارزه با شیوع کرونا
ایران نیز به نوبه خود باید موارد زیر را انجام دهد:
- کاهش تعداد سانتریفیوژ‌های مورد استفاده برای غنی سازی اورانیوم (۵۰۶۰ IR-۱).
- کاهش سطح غنی سازی اورانیوم (تا ۳.۶۷ درصد)
- کاهش ذخایر اورانیوم غنی شده (تا رسیدن به ۳۰۰ کیلوگرم)
- توقف غنی سازی اورانیوم در فردو
- متوقف کردن کار تحقیق و توسعه سانتریفیوژ‌های مورد توافق در برجام
- کاهش ذخایر آب سنگین (تا رسیدن به ۱۳۰ تن)
- متوقف کردن کار تحقیق و توسعه در زمینه تولید اورانیوم فلزی
- بازگشت به اجرای موقت پروتکل الحاقی
- دادن امکان تأیید و نظارت مازاد به آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای مطابق با مفاد برجام
در ماه فوریه، وزارت خارجه روسیه چشم انداز خود را در مورد چگونگی احیای مجدد توافق، با اعضای فعلی برجام و همچنین با ایالات متحده به اشتراک گذاشت. این سند منتشر نشده است، اما بر اساس آن، گام اول باید توسط واشنگتن برداشته شود.
سرگئی ریابکوف معاون وزیر امور خارجه روسیه به خبرنگاران گفت: "در مورد اینکه چه کسی باید اولین قدم را بردارد، بدیهی است که به دلیل خروج ایالات متحده از برجام در زمان ریاست جمهوری ترامپ، انتظار داشته باشیم آنها چنین اقدامی را انجام دهند و سپس بر اساس توازن منافع، روند بازگرداندن عملکرد برجام در مقیاس کامل می‌تواند راه اندازی شود. "
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، اخیرا در کنفرانسی در مرکز سیاست‌های اروپا گفت که دولت جو بایدن هنوز هیچ اقدام جدیدی در مورد برجام نسبت به دولت قبلی انجام نداده است. وی با تأکید بر اینکه تهران پیش از هر چیز انتظار دارد از لغو تحریم‌ها توسط واشنگتن اطمینان یابد، گفت "ما آماده بازگشت فوری پس از بازگشت ایالات متحده به اجرای توافق هستیم. "
آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه ایالات متحده نیز در ۱۰ مارس در جلسات کنگره به صراحت اعلام کرد که واشنگتن تحریم‌های تهران را تا زمانی که ایران به اجرای کامل برجام بازنگشته است، لغو نمی‌کند.
در گزارش ماه دسامبر مرکز مطالعات انرژی و امنیت روسیه (CENESS) با عنوان " احیای برجام: اصول و رویکردها؛ یک دیدگاه از روسیه " گام‌هایی که بقیه اعضای برجام می‌توانند برای حمایت از تلاش‌های واشنگتن و تهران در صورت حرکت ایالات متحده و ایران به سمت اجرای کامل توافق بردارند، ذکر شده است:
- کمک به شکل گیری و ایجاد گفتگو بین همه اعضای اصلی برجام
- انجام فعالیت‌های مشترک اقتصادی موثر با ایران
- کمک به انطباق فنی برنامه هسته‌ای ایران با برجام
به گفته کارشناسان مرکز مطالعات انرژی و امنیت (CENESS)، روسیه در کنار تلاش‌های دیپلماتیک برای کمک به ایجاد گفتگو، می‌تواند نقشی اساسی در اجرای آخرین نکته داشته باشد.
کارشناسان اظهار داشتند "با توجه به حمایت سیاسی روسیه از اجرای کامل برجام، در اختیار داشتن فناوری لازم و تجربه تعامل با ایران، احتمال مشارکت مجدد صنعت هسته‌ای روسیه در پروژه‌های فنی مربوط به هماهنگ کردن برنامه هسته‌ای ایران با برجام، منطقی است. تجربه اجرای پروژه‌های پیچیده خارجی و فرامرزی در حوزه هسته‌ای شرکت دولتی روس اتم هنوز پابرجاست".
از طرح مرکز مطالعات انرژی و امنیت (CENESS) چنین بر می‌آید که طرفین پیش از این اولین قدم‌ها را در جهت احیای گفتگو برداشته اند. ایالات متحده و ایران هر دو قصد خود را برای بازگشت به اجرای برجام اعلام کرده اند. هر دو کشور رایزنی‌ها را با سایر کشور‌های طرف توافق آغاز کرده اند. در همین زمان، ایالات متحده با یک جلسه غیررسمی با ترکیب کامل اعضای اصلی توافق، که توسط اروپایی‌ها پیشنهاد شد، موافقت کرد، در حالی که ایران از پذیرش آن خودداری کرد. واشنگتن و تهران هنوز در مورد جزئیات و روش بازگشت متقابل به اجرای کامل برجام توافق نکرده اند.
ایالات متحده اولین قدم کوچک در جهت بازگشت به توافق هسته‌ای را برداشته و درخواست ارسال شده توسط دولت ترامپ به سازمان ملل در مورد لزوم بازگرداندن تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران را پس گرفته است. با این حال، ایالات متحده هنوز برای برداشتن محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها لازم است گام‌هایی را بردارد:
- لغو دستور اجرایی دونالد ترامپ مبنی بر خروج از برجام و دستورات اجرایی مربوط
- لغو تحریم‌های بانک مرکزی ایران، رهبر معظم انقلاب و دیگر نمایندگان رهبری ایران
- لغو تحریم پروژه‌های هسته‌ای در ایران که در برجام پیش بینی شده است
- لغو تحریم‌های یک جانبه اعمال شده پس از خروج ایالات متحده از برجام علیه اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی و غیرایرانی
برای عادی سازی همکاری اقتصادی با ایران، ایالات متحده باید اقدامات زیر را انجام دهد:
- کمک به آزادسازی وجوه ایرانی در بانک‌های کشور‌های ثالث؛ ترمیم تجارت بین المللی با ایران
- ایجاد یک کمپین اطلاعاتی برای افزایش اثر لغو تحریم‌ها
اقدامات زیر توسط ایالات متحده، روند گفتگو در جهت احیای توافق هسته‌ای ایران را تسهیل می‌کند:
- تشکیل یک تیم بین وزارتخانه‌ای در آمریکا در مورد ایران (روند کار آغاز شده است)
- رفع محدودیت‌های مربوط به دیپلمات‌های ایرانی در نیویورک (روند کار آغاز شده است)
- تسهیل شرایط ایران برای خرید تجهیزات لازم برای مبارزه با شیوع کرونا
ایران نیز به نوبه خود باید موارد زیر را انجام دهد:
- کاهش تعداد سانتریفیوژ‌های مورد استفاده برای غنی سازی اورانیوم (۵۰۶۰ IR-۱).
- کاهش سطح غنی سازی اورانیوم (تا ۳.۶۷ درصد)
- کاهش ذخایر اورانیوم غنی شده (تا رسیدن به ۳۰۰ کیلوگرم)
- توقف غنی سازی اورانیوم در فردو
- متوقف کردن کار تحقیق و توسعه سانتریفیوژ‌های مورد توافق در برجام
- کاهش ذخایر آب سنگین (تا رسیدن به ۱۳۰ تن)
- متوقف کردن کار تحقیق و توسعه در زمینه تولید اورانیوم فلزی
- بازگشت به اجرای موقت پروتکل الحاقی
- دادن امکان تأیید و نظارت مازاد به آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای مطابق با مفاد برجام
در ماه فوریه، وزارت خارجه روسیه چشم انداز خود را در مورد چگونگی احیای مجدد توافق، با اعضای فعلی برجام و همچنین با ایالات متحده به اشتراک گذاشت. این سند منتشر نشده است، اما بر اساس آن، گام اول باید توسط واشنگتن برداشته شود.
سرگئی ریابکوف معاون وزیر امور خارجه روسیه به خبرنگاران گفت: "در مورد اینکه چه کسی باید اولین قدم را بردارد، بدیهی است که به دلیل خروج ایالات متحده از برجام در زمان ریاست جمهوری ترامپ، انتظار داشته باشیم آنها چنین اقدامی را انجام دهند و سپس بر اساس توازن منافع، روند بازگرداندن عملکرد برجام در مقیاس کامل می‌تواند راه اندازی شود. "
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، اخیرا در کنفرانسی در مرکز سیاست‌های اروپا گفت که دولت جو بایدن هنوز هیچ اقدام جدیدی در مورد برجام نسبت به دولت قبلی انجام نداده است. وی با تأکید بر اینکه تهران پیش از هر چیز انتظار دارد از لغو تحریم‌ها توسط واشنگتن اطمینان یابد، گفت "ما آماده بازگشت فوری پس از بازگشت ایالات متحده به اجرای توافق هستیم. "
آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه ایالات متحده نیز در ۱۰ مارس در جلسات کنگره به صراحت اعلام کرد که واشنگتن تحریم‌های تهران را تا زمانی که ایران به اجرای کامل برجام بازنگشته است، لغو نمی‌کند.
در گزارش ماه دسامبر مرکز مطالعات انرژی و امنیت روسیه (CENESS) با عنوان " احیای برجام: اصول و رویکردها؛ یک دیدگاه از روسیه " گام‌هایی که بقیه اعضای برجام می‌توانند برای حمایت از تلاش‌های واشنگتن و تهران در صورت حرکت ایالات متحده و ایران به سمت اجرای کامل توافق بردارند، ذکر شده است:
- کمک به شکل گیری و ایجاد گفتگو بین همه اعضای اصلی برجام
- انجام فعالیت‌های مشترک اقتصادی موثر با ایران
- کمک به انطباق فنی برنامه هسته‌ای ایران با برجام
به گفته کارشناسان مرکز مطالعات انرژی و امنیت (CENESS)، روسیه در کنار تلاش‌های دیپلماتیک برای کمک به ایجاد گفتگو، می‌تواند نقشی اساسی در اجرای آخرین نکته داشته باشد.
کارشناسان اظهار داشتند "با توجه به حمایت سیاسی روسیه از اجرای کامل برجام، در اختیار داشتن فناوری لازم و تجربه تعامل با ایران، احتمال مشارکت مجدد صنعت هسته‌ای روسیه در پروژه‌های فنی مربوط به هماهنگ کردن برنامه هسته‌ای ایران با برجام، منطقی است. تجربه اجرای پروژه‌های پیچیده خارجی و فرامرزی در حوزه هسته‌ای شرکت دولتی روس اتم هنوز پابرجاست".
گزارش خطا
آخرین اخبار