انتقاد طنزآمیز قاسم‌خانی از اعتراضات به «سرزمین کهن»

مهراب قاسم‌خانی درباره‌ی اتفاقات اخیر درخصوص «سرزمین کهن» و اعتراض قوم بختیاری به این سریال، گفت: در مورد اینکه سریالی تاریخ را تحریف کرده است یا نه، نظری ندارم اما اعتراضی دارم و آن هم به شکل برخورد است.

این فیلمنامه‌نویس توضیح داد: شیوه‌ی اعتراضی که به یک اثر فرهنگی می‌شود(سرزمین کهن) نادرست است؛ اینکه به شکل خشم‌، فشار‌، فحش و مرگ با کمال تبریزی برخورد می‌شود.

قاسم‌خانی که نگارش سریال‌های «پژمان»، «ساختمان پزشکان»، «شب‌های برره»، «پاورچین»، «نقطه چین»، «مرد هزار چهره»، «مسافران» و ... را در کارنامه هنری خود دارد، در گفت‌وگو با خبرنگار سرویس تلویزیون و رادیو خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، در خصوص اعتراضات اقوام به فیلم‌ها و سریال‌های تلویزیونی اظهار کرد: با این نوع اعتراض‌ها که به شکل خشم‌، فحش‌، فشار پاسخ داده می‌شود، به شدت مخالف هستم اگر اشتباهی صورت گرفته است پاسخ فرهنگی این است که بنشینند،‌ نشست بگذارند، مقاله بنویسند و اعتراضاتشان را اعلام کنند؛ اینکه به شکل توهین‌آمیز و خشم و فشار این برخوردها پاسخ داده می‌شود، مورد پسند ما نیست.

این نویسنده با بیان اینکه با قطع پخش سریال‌های مورد اعتراض، بدعت غلطی در تلویزیون گذاشته می‌شود، گفت: درخصوص سریال «سرزمین کهن» وقتی تلویزیون با این برخوردها و این نوع اعتراضات کار را تعطیل کرد، معنی آن این بود که پس ما توهین کرده‌ایم. اشتباه کرده‌ایم‌، ببخشید و جلویش را می‌گیریم ...؛ این یعنی بدعت بد. از این پس، شما در فیلم و سریالتان هر چیزی بنویسید که به هر کسی بربخورد می‌تواند به خیابان برود و داد بزند و شما برنامه‌تان را تعطیل کنید. پس زحمت یک گروه و بودجه‌ای که متعلق به بیت‌المال است و به هدر می‌رود، چه می‌شود؟! به ویژه بودجه سریالی که کمتر از هفت ‌- هشت میلیارد تومان خرج آن نشده است.

این نویسنده در ادامه درخصوص اعتراضات و اتفاقاتی که بر سر سریال «سرزمین کهن» پیش آمد، اظهار کرد: نمی‌دانم آیا این اتفاق خوبی بود؟ اکنون دوستان ما خوشحال هستند؟ در این ماجرا نمی‌دانم چه کسی برد؟

او در ادامه به نکته‌ی دیگری اشاره کرد که نسبت به آن اعتراض دارد و گفت: مشکلی که داریم این است که ما خودمان نسبت به قوم‌گرایی دامن می‌زنیم. در حالی که نویسنده وقتی سریالی را می‌نویسد، به یک شخصیت نیاز دارد که بد باشد نام خانوادگی داشته باشد، شغل داشته باشد و ...؛ اما از همان ابتدا تلویزیون مخالفت‌هایش را شروع می‌کند که نه اسمش این نباشد‌، شغلش این نباشد؛ یعنی خود مسئولان تلویزیون طوری برخورد می‌کنند که انگار ما می‌خواهیم همه‌ی جوامع را زیر سوال ببریم؛ به عنوان مثال جامعه وکلا، پزشکان و ...؛ در صورتی که این گونه نیست. یک شخصیت باید شغل داشته باشد و ... .

قاسم‌خانی همچنین در ادامه به این نکته اشاره کرد که اگر در سریالی صرفا برای تنوع و نه زیر سوال بردن، لهجه‌ای را برای شخصیتی در نظر بگیرند، تلویزیون می‌گوید شخصیت نباید لهجه داشته باشد.

او تصریح کرد: متاسفانه این بدعت چند سالی است که گذاشته می‌شود و اتفاق بدی است که فکر می‌کنم نژادپرستانه است.

این نویسنده همچنین در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود با ایسنا با اشاره به شوخی‌هایی که نسبت به قومیت‌های مختلف در فیلم‌ها و سریال‌ها می‌شود‌، گفت: ما باید انقدر که با تهرانی‌ها شوخی می‌کنیم، بتوانیم با آدم‌های قوم‌های دیگر هم شوخی کنیم. باید بتوانیم به یک اندازه با همه شوخی کنیم.

او در این خصوص به این نکته نیز اشاره کرد که همسر خود او شقایق دهقان از قوم لُر است و خود او نیز اقوام آذری است.

وی در عین حال خاطرنشان کرد که حتی صمیمی‌ترین دوستان او از اقوام‌ مختلف هستند.

قاسم‌خانی در ادامه گفت‌وگوی خود درخصوص یادداشتی که در شبکه اجتماعی فیس‌بوک درخصوص شوخی با قومیت‌ها منتشر کرده است، گفت: منظور من کاملا برعکس بود که تهرانی‌ها آن را اشتباه گرفتند. منظور من این بود که هیچ تفاوتی نباید وجود داشته باشد، اما انگار وجود دارد. همان‌طور که من می‌توانم با دوست تهرانی‌ام این شوخی را بکنم باید بتوانم با یک نفر که آذری است همان مقدار شوخی کنم. من خودم را در آن حدی نمی‌دانم که بگویم مردم تهران بی‌غیرت هستند منظور من کاملا برعکس است.

این نویسنده در این خصوص ادامه داد: به نظر من حماقت و کم‌سوادی است که باعث می‌شود صفتی را به یک قوم نسبت دهند؛ در حالی که نمی‌توان آن را به یک خانواده سه چهار نفری نسبت داد چه برسد به یک شهر و یا یک قوم.

این نویسنده در پایان گفت‌وگوی خود خاطرنشان کرد: باید بگویم اینگونه برنامه نمی‌سازند. ما یک کشور هستیم که باید صمیمی باشیم اما اقوام با اعتراضاتشان به کارها فاصله ایجاد می‌کنند؛ این چیزی نیست که ما باید داشته باشیم.

مهراب قاسم‌خانی همچنین به تازگی با انتشار یادداشتی در فیس بوک به اعتراض اقوام بختیاری به سریال سرزمین کهن واکنش نشان داده است.

در بخشی از این یادداشت که با نگاه طنز خطاب به تهرانی‌ها نوشته شده، آمده است:

«... خوب یه کم خجالت بکشید از خودتون. از بقیه یاد بگیرید. اگه یه جو غیرت داشتین، ٩٩٪ فیلم‌ها و سریال‌های ایرانی اصلاً ساخته نمیشدن.

به امید روزی که همه ما از هر قومی و با هر لهجه‌ای دست به دست هم بدیم و با غیرت و تعصبمون جلوی ساخته شدن هر فیلم و سریالی رو بگیریم.»