ترامپ بار دیگر جان کری را به مداخله در مناسبات ایران و آمریکا متهم کرد

به گزارش صدای ایران، دیدار‌ها و ارتباطات محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، با همتای سابق آمریکایی‌اش، جان کری، مجددا به مجادلات انتخاباتی آمریکا بازگشته است. دونالد ترامپ بار دیگر، ضمن انتقاد از رقیب انتخاباتی‌اش، جو بایدن، از کارشکنی ادعایی جان کری در روابط ایران و آمریکا گلایه کرد.

ترامپ مدعی شد که قاطعانه مایل است به ایران کمک کند. در مقابل، ایران باید با آمریکا توافق کند. توافقی که به ادعای ترامپ، جان کری در آن کارشکنی می‌کند. واضح است که ترامپ به ارتباطات ظریف با کری و سایر دمکرات‌ها اشاره می‌کند. این ارتباطات، در سال‌های اخیر علیرغم خروج کری از دولت، هرگز قطع نشد. نخستین دیدار غیرعلنی ظریف و کری که بعد‌ها افشا شد، در جریان کنفرانس امنیتی مونیخ در فوریه ۲۰۱۸ اتفاق افتاد. آن زمان، بحث بر سر خروج آمریکا از برجام داغ بود و طبق گزارش نشریه نیویورکر، کری در این دیدار ظریف را ترغیب کرده بود که ایران صرفنظر از اقدامات دولت ترامپ، از برجام خارج نشود.

دیدار‌های غیرعلنی ظریف با کری و سناتور‌های دمکرات ادامه پیدا کرد. ترامپ و وزیر خارجه‌اش، مایک پمپئو، چندین بار به این دیدار‌ها واکنش انتقادآمیز نشان دادند. ترامپ حتی کری را به نقض قانون لوگان متهم کرد. وی در ۱۳ سپتامبر ۲۰۱۸، بعد از افشا شدن یک دیدار جدید ظریف و کری در نیویورک، ضمن متهم کردن کری به نقض این قانون، در توئیتی نوشت: «او (کری) به آن‌ها می‌گوید تا پایان دولت ترامپ صبر کنید.»

ترامپ روز یک شنبه، طی یک نشست خبری، بار دیگر این ادعا را تکرار کرد و با بیان اینکه کری با امضای توافق میان ایران و آمریکا مخالف است، مدعی شد که ایران احتمالا به این جمع بندی رسیده که می‌تواند تا پایان دولت‌اش صبر کند.

اما آیا واقعا ترامپ از نفوذ کری بر سیاست خارجی ایران نگران است؟ این سوال به سوال دیگری منجر می‌شود و آن اینکه آیا اساسا کری تاثیری بر تصمیمات سیاست خارجی ایران دارد؟

پاسخ سوال اول را می‌توان از اظهارات اخیر ترامپ استنباط کرد. اما در رابطه با پرسش دوم، مسلما جان کری نفوذ تعیین کننده‌ای بر سیاست خارجی ایران ندارد. چون خود ظریف نیز تاثیر چندانی بر سیاست خارجی ایران ندارد. در اکثر کشور‌های جهان، از جمله ایران، وزیر امور خارجه، مجری سیاست خارجی کشور است نه تصمیم ساز. هر چند که وزیر خارجه می‌تواند در کنار سایر مقامات عالیرتبه، در طراحی سیاست خارجی سهیم باشد.

ویروس چینی و جان کری

ترامپ در پاسخ به این سوال که سناتور دایان فاینستاین و دیگر دمکرات‌ها دنبال اعطای کمک پنج میلیارد دلاری به ایران هستند، آیا او هم کمک به ایران را بررسی می‌کند، گفت: «اگر ایران در این (بحران) به کمک نیاز داشته باشد، و (از ما) کمک بخواهند من مایلم کاری انجام دهم. قطعا مایل خواهم بود. آن‌ها (از کرونا) ضربه سختی خورده اند. واضح است که آن ارقام (آمار کرونا در ایران) که آن‌ها گزارش کردند، صحیح نیستند. اما اگر به کمک یا ونتیلاتور (دستگاه تنفس مصنوعی) نیاز داشته باشند، ما در حال حاضر هزاران ونتیلاتور در دسترس داریم و ونتیلاتور‌هایی هم در حال ساخت هستند.»

ترامپ افزود: «ما قطعا مایل خواهیم بود که کمک کنیم. آنچه آن‌ها باید انجام دهند این است که باهوش باشند و توافق کنند... حدس می‌زنم که جان کری نمی‌خواهد آن‌ها توافق کنند و احتمالا آن‌ها ارزیابی می‌کنند که می‌توانند (تا پایان دولتم) صبر کنند. شاید بایدن (رئیس جمهور آمریکا) خواهد بود.»

ترامپ در ادامه مدعی شد: «اگر جو بایدن سر کار بیاید، ایران، چین، ژاپن، مکزیک و کانادا، آمریکا را مال خودشان خواهند کرد. شما کشوری نخواهید داشت.»

ظریف در توئیتی به این اظهارات واکنش نشان داد و نوشت: «آقای ترامپ! ایران ظرف چند ماه آینده صادر کننده دستگاه تنفس مصنوعی (ونتیلاتور) خواهد بود. تنها کاری که شما باید بکنید این است دخالت در امور داخلی دیگر ملت‌ها بویژه ملت ما را متوقف کنید و باور کنید ما از "هیچ" سیاستمدار آمریکایی مشورت نمی‌پذیریم.»

ظریف و کری ماه‌هاست که هیچ دیداری نداشته اند. ترامپ در این اظهارات به دیدار‌های قبلی آن‌ها استناد کرد. ترامپ در آستانه انتخابات با چالش‌های زیادی مواجه شده که در حال حاضر، شاید کمترین آنها، تداوم تنش میان تهران و واشنگتن است. با این حال، ترامپ مجددا خواستار توافق با ایران شد. این درخواست، به وضوح در چارچوب رقابت‌های انتخاباتی مطرح شد. انتقاد ترامپ از کری، در امتداد انتقادات وی از بایدن مطرح شد. امری که به انتقادات ترامپ جنبه انتخاباتی می‌دهد.

ترامپ که این روزها، میزان محبوبیت‌اش به خاطر بحران کرونا، کمتر شده، دنبال این است که تقصیر مشکلات داخلی و خارجی خود را به گردن دیگران بیندازد. بیماری کرونا جان ۴۰ هزار آمریکایی را گرفته است. دمکرات‌ها، پاسخ دولت ترامپ به این بحران را زیر سوال می‌برند و از نحوه مدیریت بحران توسط کاخ سفید انتقاد می‌کنند.

ترامپ در مواجهه با این انتقادات، کرونا را «ویروس چینی» خواند و بدین ترتیب سعی کرد چین را مقصر بحران داخلی آمریکا نشان دهد. بر همین منوال، ترامپ، جان کری را مقصر تداوم تنش‌ها میان ایران و آمریکا نشان می‌دهد. به احتمال زیاد، قبل از انتخابات سوم نوامبر ۲۰۲۰ هیچ گونه توافقی میان تهران و واشنگتن امضا نخواهد شد. از این رو، جو بایدن و دمکرات‌ها احتمالا خواهند گفت که ترامپ از برجام خارج شد، ولی نتوانست توافقی به جای آن امضا کند. در چنین حالتی، ترامپ می‌تواند جان کری و دمکرات‌ها را مسئول این شکست معرفی کند. همانطور که تا حالا این کار را کرده است.