آمریکا برای جلوگیری ازحضور ایران در آسمان و فضا، پژوهشگاه هوا فضای ایران را تحریم کرده است

به گزارش صدای ایران به نقل از اسپوتینک، در همین زمینه در مصاحبه ای اختصاصی با سجاد عابدی، عضو اندیشکده دفاع و امنیت ملی، مدیر گروه روابط بین الملل انجمن ژئوپلیتیک ایران و محقق بازدید کننده در مرکز تحقیقات علمی و مرکز مطالعات استراتژیک خاورمیانه، به گفتگو نشستیم.
دلیل اینکه وزیر ارتباطات ایران از تحریم های آمریکا و تاثیر آن بر عدم موفقیت پرتاب ماهواره ظفر یاد می کند چیست؟ به نظر شما تحریم های اعمال شده بر سازمان هوا فضایی ایران چه تاثیری بر پروژه ها ی پرتاب ماهواره دارد؟

پس از بازی رسانه ای که هفته گذشته در مورد انفجار در پایگاه فضایی سمنان به واسطه نقص فنی که آمریکا آن را نشان دهنده فعالیت های موشکی و بالستیکی ایران می دانست، اینبار وزارت خزانه داری آمریکا با هدف قرار دادن سازمان هوا فضای ایران و به ویژه پژوهشگاه هوافضای آن، تحریم های جدیدی را علیه برنامه هوافضای ایران اعمال کرد که واکنش های متقابلی را بدنبال داشت.

همین پیشرفت های ایران و قرار گرفتنش در میان کشورهای برتر دنیا در حوزه هوافضا موجب عصبانیت  غرب و به خصوص آمریکا شده که برای جلوگیری ازحضور ایران در آسمان و فضا، پژوهشگاه هوا فضای ایران را تحریم کردند.

شاید جالبترین آنها واکنش وزیر ارتباطات و فناوری جمهوری اسلامی باشد نسبت به این موضوع که پس از انتشار فهرست تحریم های وزارت خزانه داری آمریکا، با انتشار عکسی در توئیتر خود نسبت به تحریم های آمریکا واکنش نشان داده و بزبان انگلیسی عنوان کرده بود که حتی آمریکا را نمی توانیم در این تصویر بیابیم، چه برسد که فضارا تحریم کند، جهان آینده روشن متعلق به همه است و نه یک عده محدود. وزیر ارتباطات همچنین در توئیتر خود خطاب به دونالد ترامپ نوشت که وی تقلید از تانوس (یکی ازشخصیت های تخیلی سینمایی که هدفش کشتن بسیاری از مردم دنیا برای بهبود زندگی عده ای دیگری در جهان) را متوقف کند.

البته در داخل ایران، بسیاری تحریم های فضایی را بی دلیل می دانند، چه بسا که بسیاری معتقد هستند که تحریم های فضایی کشورمان از سوی آمریکا چه تاثیری می تواند در فعالیت ها ما چه در بخش فضایی و چه در دیگر بخش ها داشته باشد، دلیل آن هم این می تواند باشد که کشور ما از لحاظ فنی و دانشی، به ویژه در بخش هوافضا بیشتر تحریم ها را توانسته دور بزند و یا برایش معنا و مفهومی نداشته است و موضوع جدیدی نیست.

پژوهشگاه هوافضا هم در واکنش به تحریمهای ایران مطلبی را عنوان کرد با این مضمون که " نگران تحریم نیستیم، چون در این سالها هیچ وابستگی به آمریکا و کشورهای وابسته به آن نداشتیم و امروز از نظر سرعت رشد علمی در حوزه فضایی رتبه اول در دنیا هستیم. اما با 33 سال تجربه کاری می گوییم که این سرعت رشد تنها 10 درصد از ظرفیت های ماست.

در رابطه با بحث پیشرفت های ایران، به ویژه در حوزه فضایی و عصبانیت های آمریکا در این حوزه، می توان گفت که پیشرفت های کشورمان همیشه زیر ذره بین آمریکاو غرب بوده و گاهی از موضع انکار این پیشرفت ها درآمده اند و گاهی با کار شکنی ها و سنگ اندازی ها تلاش شده تا مسیر این رشد و پیشرفت را سد بکنند. تا به امروز بیش از 70 کشور جهان صاحب ماهواره شده اند، ولی فقط  10 کشور جهان توانایی ساخت، طراحی و پرتاب ماهواره به مدار زمین را دارند که ایران هم جزء این 10 کشور و باشگاه فضایی دنیا است.

از بین حدود 4000 پرتاب ماهواره که در دنیا صورت گرفته، تعداد پرتاب های ایران به 20 عدد هم نمی رسد، اما نتایج خوب همین 20 پرتاب توانسته کشور ایران را جزیی از باشگاه فضایی جهان (کشورهایی که به چرخه کامل ساخت و پرتاب ماهواره دست پیدا می کنند) قرار دهد.

همین پیشرفت های ایران و قرار گرفتنش در میان کشورهای برتر دنیا در حوزه هوافضا موجب عصبانیت  غرب و به خصوص آمریکا شده که برای جلوگیری ازحضور ایران در آسمان و فضا، پژوهشگاه هوا فضای ایران را تحریم کردند.

جالب تر آنکه ایران در حالی به بهانه ساخت موشک های بالستیک تحریم می شود که جزیی از باشگاه فضایی است و بارها اعلام کرده که تحقیقات و دستاورهای فضایی کشور تنها برای مقاصد علمی و خدماتی هست. به عنوان مثال کشف تقریبا 70 هزار مزرعه کشت خشخاش با تصاویر ماهواره ای نمونه ای از کاربردهای دانش هوافضا در ایران می باشد، در ماجرای سیل امسال نیز توانستیم با استفاده از فناوری فضایی به شکل دقیق و علمی خسارت ناشی از سیل را برآورد کنیم که موجب صرفه جویی مبلغ قابل توجهی در موضوع پرداخت خسارت های سیل شد که تمامی این موارد گویای این هست که فعالیت های هوافضای جمهوری اسلامی کاملا صلح آمیز و در حوزه تحقیقات و فناوری است.

یکی از مسائلی که بسار پر رنگ هست، در اطلاعیه ای که دولت آمریکا درباره تحریم سه سازمان پژوهشگاه فضایی منتشر کرد، آمده است که ایران از سازمان فضایی خود برای پیشبرد برنامه هایی استفاده کرده که ناقض قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد هست. فناوریهای دانشگرهای فضایی که در اصطلاح به آن SLV می گویند، نظیر آنچه ایران درقالب برنامه فضایی خود در حال ساخت هست، تقریبا با فناوری های ساخت موشک های بالستیک قاره پیما یکسان است. برنامه های فضایی غیر نظامی ایران و پرتاب های مرتبط با ان نیز به این کشور این اجازه را می دهد که تجربه های لازم را درخصوص یک موشک بالستیک بدست آورد که خود این امر شامل چگونگی ساخت سکوی پرتاب، روشن کردن موشک، موتورهای حمل آن و نیز کنترل موشک در مراحل پرواز می شود. همین مسئله موجب واکنش مقامات آمریکایی از جمله مایک پمپئو شد که گفت: " آمریکا اجازه نخواهد داد که ایران در پوشش برنامه فضایی، برنامه های موشکهای بالستیک خود را به پیش ببرد."

در سال 2006 نیویورک تایمز در مقاله ای با عنوان "ایران در باشگاه فضایی جهان اما چگونه؟"، دلایل قرار گرفتن ایران در این باشگاه را مورد تحلیل قرار داده بود که با بیان مشخصات ماهواره سینای 1 که نخستین ماهواره ساخت ایران با مشارکت روسیه بود و پرتاب آن، این امر را دلیلی برای ورود ایران به باشگاه فضایی عنوان کرد. این مقاله به نقل از آقای جان شلدون، تحلیلگر مرکز دفاع و مطالاعات امنیت بین الملل  انگلیس نوشته بود که "نباید تلاش های ایران را در این برنامه نادیده بگیریم، چراکه ایران برای رسیدن به دانش و اهدافش، پایداری و  شکیبایی زیادی دارد."

درنهایت در یک جمع بندی، با توجه به اتفاقاتی که در دهه 90 شمسی افتاد، از عملیات ساطور در سال 93 به این طرف و پس از توافقات ایران و چین در زمینه سایبری که محصولش شد جنگ سایبری، تحلیل ها بر این بود که بعد از جمع و جور شدن برجام، چه به نتیجه برسد یا نرسد، موضوع بعدی قطعا بحث های سایبری خواهد بود، چه بسا که در بسیاری از مواردی که پیش آمد مثل خروج خیلی از اپلیکیشن ها از App Srore و Google Play و بسته شدن برنامه های SibApp  و Sibche، همه این ها تحلیلها را به این سمت می برد که پس از بحث برجام، بحث تحریم های سایبری خواهد بود اما با توجه به مسئله FATF در ایران و به نظرم عدم تصویب شدنش در داخل کشور که یکی از مهمترین بندهایش فعالیتهای جمهوری اسلامی ایران در حوزه بالستیک و به ویژه موشک های قاره پیما هست، من فکر می کنم که موضوع سایبری به اولویت دوم تبدیل شده و الان موضوع اصلی بحث بالستیک و بحث فعالیت های هوافضای جمهوری اسلامی ایران هست که امیدوارم که در داخل خیلی پر رنگ به عنوان یک مسئله کاملا استراتژیک به آن نگاه شود و آنطور که باید و شاید به آن در بحث های تحقیقاتی و استراتژیک رسیدگی شود. و من فکر می کنم که سازمان هوافضای ایران هم چه سپاه پاسداران  انقلاب اسلامی و چه بحث های تحقیقاتی  آنکه وابستگی به ریاست جمهوری دارد، مواردی را با توضیح استراتژیک فراهم خواهند کرد،اما اینکه در آینده چه پیش خواهد آمد باید منتظر باشیم تا ببینیم واکنش اصلی جمهوری اسلامی ایران به ادامه فعالیت ها در حوزه هوافضا چه خواهد بود.