علی همتای فاطمه
بانوی درخشان
صدای ایران-در ایام شهادت فاطمه زهرا(س) و محبان این بانوی درخشان تاریخ در عزایش سوگوارهستند.بانوی دوجهان با ویژگی های فردی و اجتماعی فقط در طول تاریخ یکبار می تواند باشد و دیگر تکرار ناشدنی است.گویا آفرینش همه توانش را یکپارچه بکار گرفته تا چشمه جوشان معرفت و الگویی را برای هدایت جهانیان به یادگار بگذارد. شخصیتی بی نظیر از جنس بانوان با پیام معنویت،عصمت،خانواده متعالی،فرهنگی ،اجتماعی،اقتصادی و همه زوایای زندگی بشری را تحت تاثیر قرار دهد و این مسئولیت سنگین فقط برازنده بانوی دوجهان حضرت فاطمه زهرا(س) است.شور وحال جلسات ایام فاطمیه فرصت مغتنمی است تا گوشه ایی ناچیز از ویژگی های منحصر به فرد آن حضرت در نظام اجتماعی تشریح و بکار گیری شود.
***خانواده متعالی
مهمترین نهاد تربیتی بشر نظام خانواده است. خلقت حضرت فاطمه زهرا(س) از طرف خداوند، توسط جبرئیل بر پیغمبر اسلام نوید داده شد حضرت فاطمه(س) در خانواده ایی متولد و پرورش یافت که پدر بر اساس رسالت پیامبری خود می بایست بار سنگین هدایت جامعه ایی را در شبه جزیره عربستان به دوش بکشد که سختی های فراوان و مخاطرات سهمگین پیشرو را تحمل نماید. علاوه بر آن مادرش خدیجه، از زنان بزرگ، شریف و ثروتمند قریش، و نخستین بانویی بود که به اسلام گروید و تمامی ثروت و دارایی خود را برای خدمت به اسلام و مسلمانان صرف کرد. خدیجه در دوران جاهلیت و دوران پیش از ظهور اسلام نیز به پاکدامنی مشهور بود، تا جایی که از او به طاهره (پاکیزه) یاد می‌شد.زیر بنای خانواده مهیای پرورش بانویی قدسی است.اما تازه این گام نخست رسالت است دختر تربیت یافته مکتب الهی پیامبر پس از رحلت حضرت خدیجه در سن پنج سالگی باید آماده سختی های بیشتر شود و تدوام رسالت پدر و دینش را بدوش بگیرد.
علی(ع) همتای فاطمه(س)
پس از سالها رنج و مرارت پیامبر(ص) ،اصحاب وصحابه حالا گفتمان اصلی اسلام در شبه جزیره عربستان پیاده شده و رهبر این گفتمان کسی نیست جز پدر فاطمه(س) که سران قبایل و بزرگان آرزوی وصلت با رهبر این دین نورسیده و فراگیر رادارند در چنین شرایطی حضرت به سن ازدواج رسیده و تعدادی از بزرگان از وی خواستگاری می کنند اما پیامبر می گوید: در مورد فاطمه منتظر فرمان الهی هستم.گویا قرار است فرزند پیامبر همه زندگیش الگوی بشریت باشد و حتی ازدواجش باید آسمانی باشد با همطرازش تا اسلام تدوام یابد.علی(ع) چون فاطمه در مکتب پیامبر رشد یافته و بارها در راه رسالت و حفظ دین رشادت ها نموده،در کمال آرامش و سادگی به خواستگاری می رود و با اندک جهیزیه ایی زندگی آسمانی شروع می شود خانواده ایی که قرار است تدوام راه پیامبر و مروج دین باشد اینجا هم باید الگوی خانواده از تربیت کودکان،اجتماع،اقتصاد،فرهنگ و سیاست غنی باشد تا دهان بدخواهان اسلام وپیغمبر بسته بماند.مادر مهمترین رسالت تاریخ را در پرورش سه فرزند تاریخ ساز به شایستگی انجام می دهد و اینجا حلقه های معنوی بهم می آمیزد تا دختر پیامبر،همسر ولایت و مادر امامت باشد.
فرزند پروری سبک فاطمی:
پس از ازدواج آسمانی فرزند رسولله با حضرت علی(ع) گام دوم خانواده یعنی پرورش فرزندان رسالت بزرگ فاطمه زهرا(س) است. فرزندان این خانواده باید فارغ از هیاهوی دنیوی و انتساب به پیامبر هر کدام نقش اجتماعی خود را به نحو شایسته انجام دهند نخست فراگیری آموزه های دینی و بکار گیری آن در عرصه زندگی اجتماعی باید از خانواده آغاز شود تا فرآیند اجتماعی شدن را بنحو شایسته بیاموزند آنهم در مکتب محراب امیر المومنین و عصمت فاطمه الزهرا(س)تا هم بیاموزند زهد و تقوای نخستین پیشوای شیعیان را،حجاب فاطمی،علم و شجاعت فاتح دلیر خیبر و درهم شکننده پهلوان عرب که زمان کوتاه و ماموریت بسیار دشوار است در چنین شرایطی حضرت فاطمه باید الگوی فرزند پروری نه برای جامعه معاصر خویش که برای تاریخ آینده اسلام باشد.
سبک اجتماعی فاطمی
برنامه زندگی دختر پیام آور اسلام در منظر پیروان این مکتب به دقت بررسی می شود و سیره آن حضرت سرمشق و الگوی زندگی آنهم در خانه ایی که آیات الهی نازل می شود باید نهضت از همان خانه آغاز شود و چه زیبا مهمترین وجهه اجتماعی فاطمه (س) در تکمیل معصومیتش حجب و حیای و حجاب روح و جسم را ترویج می نماید.این بانوی بزرگ محدود به دوران حیاتشان در این زندگی چند روزه دنیوی نبود چنانچه در روایت داریم حضرت زهرا(س) قبل از مرگشان سفارش نمودند که ایشان را در تابوت قرار داده تا حتی پس از مرگ حجم بدن مبارکشان در جلوی چشم نامحرمان در زمان تشییع نمایان نباشد. صفات صدق، اطاعت پذیری، صبر، خشوع و تصدیق دیگر صفاتی است که وجود زهرا (س) را بی‌همتا نموده است.
حذف فاصله طبقاتی و انفاق
با دقت در آيات قرآن وسیره ائمه اطهار این نکته قابل درک است که يكى از اهداف اسلام، از بين بردن اختلافات غيرعادلانه اى است كه در ميان طبقه غنى و ضعيف وجود دارد و بدين منظور برنامه وسيعى را درنظر گرفته كه شامل: تحريم رباخوارى، وجوب پرداخت ماليات هاى اسلامى همچون زكات و خمس، تشويق به وقف و قرض الحسنه، و نيز ترغيب به انفاق و صدقات و مانند آن است و چنانچه اين برنامه وسيع، به طور كامل و صحيح به مرحله اجرا درآيد، فقر و مسكنت از جامعه رخت برمى بندد نماد بارز انفاق و کمک به محرومین در دوران حیاتش می باشد. انفاق لباس عروسی،اطعام نیازمندان و مواسات مصداق بارز حدف فاصله طبقاتی است آنجا كه افراد شرايط زندگى خود را با وضعيت زندگى اقشار كم درآمد جامعه وفق دهند تا بدين ترتيب هم با آنان احساس همدردى كنند و هم در جهت رفع مشكل فقرشان به نوبه خود تلاش نمايند. زندگى مشترك فاطمه(س) و علي(ع) نيز در حالى شكل گرفته بود كه در جامعه نوپاى اسلامى، فقيران و مستمندان و گرسنگان زيادى به سر مى بردند و از اين رو، ايشان مى كوشيدند به پيروى از رسول خدا(ص) زندگى ساده و به دور از تجملات را براى خود تدارك ببينند و به مواسات اسلامى عمل كنند.
لازمه ی تمدن سازی نوین اسلامی پیروی عملی از الگوی فاطمی است.
بیانیه گام دوم انقلاب مطلع نوید بخش تدوام توسعه ایران اسلامی است اما نیاید از این نکته مهم و آرمان انقلاب اسلامی با عنوان (( ایجاد تمدن نوین اسلامی))به آسانی گذر کرد.همانگونه که در متن بیانیه آمده است :انقلاب اسلامی اینک وارد دومین مرحله خودسازی،جامعه پذیری وتمدن سازی شده است.بدون شک تمدن سازی بدون خودسازی،جامعه پذیری وشکل نخواهد گرفت و بهترین راه خودسازی پیروی از قرآن، ائمه ، مبانی دینی واخلاقی می باشد. زندگی اهل بیت عصمت و طهارت(علیهم السلام) راهنمای بسیار روشنی است برای کسانی که بخواهند به بهترین حیات دنیوی و اخروی دست یابند.حضرت زهرا(س) الگوی بی نظیر برای زنان عالم و به ویژه کشورهای مسلمان است روح مادرانه،پرورش عاطفی فرزندان،مسئولیت اجتماعی،حجاب و عفاف،ساده زیستی،تبعیت از دین،انفاق،نوعدوستی و حضور آگاهانه در اجتماع می تواند به عنوان سرمشق زندگی قرار گیرد و حاصل آن می تواند سعادت خانواده و اجتماع را فراهم نماید و علاوه بر آن موجب کاهش آسیب اجتماعی مبتلابه جامعه شود در چنین شرایطی الگوی خانواده موفق و جامعه پاک گامی است جهت تمدن سازی نوین اسلامی.
بهنام فروتن نیا
پژوهشگر و کارشناس ارشد اجتماعی
