نقره داغ دانشجویان با افزایش شهریه ثابت

افزایش شهریه ثابت در آستانه سال تحصیلی جدید، کابوسی بود که دانشجویان را از خواب خوش تابستانه بیدار کرد.

افزایش 15 تا 20 درصدی شهریه ثابت دانشگاه آزاد و پیام نور باعث اعتراض تعداد بیشماری از دانشجویان مشغول به تحصیل در این دو دانشگاه شد.

یک دانشجوی مقطع دکتری دانشگاه آزاد با انتقاد از افزایش شهریه در دانشگاه آزاد گفت: وروردی سال 92 هستم و شهریه ثابت از 3 میلیون و 900 هزار تومان به 4 میلیون و 600 هزار تومان افزایش یافته است. علاوه بر آن به هر واحد پایان‌نامه 130 هزار تومان شهریه اضافه شده است. این در حالی است که طبق قانون، شهریه ثابت نباید افزایش یابد.

وی با اشاره به افزایش ظرفیت در این دانشگاه اظهار کرد: مسئولان دانشگاه آزاد اعلام کردند ظرفیت پذیرش 1.7 برابر می شود در صورتی که تعداد پذیرفته شدگان حاکی از 8 برابر شدن ظرفیت پذیرش است. برای مثال سال گذشته در رشته محیط زیست 16 نفر جذب شدند اما تعداد جذب شدگان امسال 150 نفر است.

دانشجوی دیگر که ترم پنجم مقطع کارشناسی است گفت: شهریه ثابت من هم امسال از 580 هزار به 660 هزار تومان افزایش یافته. این میزان شهریه برای من که ترم پنجم هستم با فردی که وروردی امسال است برابری می‌کند، درحالی که این موضوع خلاف قوانین و رویه معمول است.

دانشجویی که در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه پیام‌نور در حال تحصیل است هم معتقد است: همه توجه‌ها معطوف به افزایش شهریه در دانشگاه آزاد است درحالی که شهریه ثابت در دانشگاه پیام نور هم افزایش یافته است. در مقطع کارشناسی ارشد در حال تحصیل هستم و شهریه‌ای که باید پرداخت کنم از 540 به 621 هزار تومان افزایش پیدا کرده است. در واقع من که ورودی سال گذشته هستم با فردی که ورودی امسال است باید به یک میزان شهریه ثابت پرداخت کنیم.

فریدون رهنما رودپشتی، معاون برنامه ریزی دانشگاه آزاد اسلامی در پاسخ به این اعتراضات گفت: دو مقوله شهریه‌های ثابت و متغییر در دانشگاه‌ها باهم تفاوت دارد. شهریه ثابت موضوعی است که شکل رفتار آن ثابت است ولی رقم و مقدار آن ثابت نیست و در طول زمان تغییر می کند، زیرا این شهریه بر اساس هزینه‌های ثابت واحدهای آموزشی است که بدون در نظر گرفتن تعداد دانشجویان هرساله بر اساس تورم موجود در کشور افزایش می‌یابد.

رهنما رودپشتی در توضیح معنی شهریه ثابت و متغییر و لزوم توجه دقیق به معانی و تعاریف این مفاهیم، گفت: مباحث مطرح شده در چند روز گذشته در رابطه با افزایش شهریه ثابت و متغییر دانشگاه‌ها به دلیل رایج بودن غلط مصطلح در میان بخش قابل توجهی از قاطبه مردم است. وقتی از شهریه ثابت سخن می‌گوییم باید به مفهوم این واژه توجه کنیم، زیرا از منظر روش شناسی در ادبیات مالی و حسابداری شهریه ثابت به معنی ثابت بودن عدد یا یک موضوع مالی مانند شهریه نیست.

وی با بیان اینکه شهریه ثابت به معنی ثابت بودن یک رفتار و پدیده است و نه به معنی ثابت بودن عدد و رقم آن پدیده، گفت: برای مثال تمامی دانشگاه‌ها شهریه خود را بر دو بخش شهریه ثابت و متغییر استوار می‌کنند که شهریه متغییر شهریه‌ای است که بر اساس تعداد متغییر واحدهای اخذ شده از دانشجویان دریافت می‌شود. در علم حسابداری مفاهیمی شبیه شهریه متغییر، حجم فعالیت یا حجم کار نامیده می‌شود، یعنی به تعداد خدمات آموزشی دریافت شده هزینه از سوی دانشجو پرداخت می‌شود.

معاون دانشگاه آزاد شهریه ثابت را بحثی پیچیده و متفاوت با شهریه متغییر خواند و گفت: شهریه ثابت یعنی هزینه امکانات ثابتی که دانشگاه در اختیار دانشجویان قرار می دهد و این امکانات هیچ ارتباطی به تعداد دانشجویان ندارد. برای مثال هزینه ساختمان خدمات تلفن، برق و گاز یک کلاس آموزشی یا یک واحد دانشگاه ثابت است، حال اگر این کلاس 20 دانشجو داشته باشد این هزینه همان مقدار است که اگر این کلاس با پنج دانشجو تشکیل شود.

رهنما با بیان اینکه متاسفانه اغلب مردم تصور می‌کنند شهریه ثابت شهریه‌ای است که از ابتدای ورود به دانشگاه تا آخرین روز دانشگاه ثابت باقی خواهد ماند، گفت: بنابراین شهریه ثابت موضوعی است که شکل رفتار آن ثابت است، ولی رقم و مقدار آن ثابت نیست و در طول زمان تغییر می‌کند. باید توجه داشت وقتی مقدار و عدد هزینه‌های ثابت دانشگاه که شهریه ثابت بر اساس آن تعیین شده است سال به سال افزایش می‌یابد، چگونه می‌توان انتظار داشت که شهریه ثابت دانشگاه در طول زمان تغییر نکند؟

از دیگر سو امید، معاون وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در حاشیه مراسم معرفی سرپرست جدید دانشگاه صنعتی شریف در جمع خبرنگاران در مورد افزایش شهریه دانشگاه‌ها گفت: وزارت علوم موافقت خود را در مورد افزایش شهریه اعلام کرد، زیرا شهریه‌ها چند سال بود که افزایش پیدا نکرده بود و دانشگاه‌ها هم با مشکلات شدید مالی روبرو هستند. دانشگاه‌های آزاد هم تا محدوده‌ای مجاز به افزایش شهریه بودند، اما این که چقدر از این محدوده عبور کرده‌اند من اطلاع ندارم. بر اساس ابلاغ وزارت علوم، دانشگاه‌ها مجاز به افزایش شهریه هستند و اکثر دانشگاه‌ها حدود آن را رعایت کردند.

امید در پاسخ به این سوال که این افزایش شهریه غیرقانونی است یا خیر؟ گفت: من نمی‌گویم که غیرقانونی است، اما اطلاع ندارم دانشگاه آزاد در چارچوب آیین‌نامه عمل کرده است یا نه؟ آیین‌نامه وزارت علوم و اجازه‌ای که وزارتخانه برای افزایش شهریه صادر کرده شفاف و روشن است و اطلاعی ندارم آیا دانشگاه آزاد آن را رعایت کرده است یا خیر؟.

وی با تأکید بر این‌که اگر اعتراضی است باید در وزارت علوم و معاون آموزشی رسیدگی شود، افزود: اگر تخلفی صورت گرفته حتما بررسی خواهد شد. ابتدا باید مصوبه بررسی شود البته بعید می‌دانم دانشگاهی خلاف مصوبه عمل کند. احتمالا در مصوبه‌ای که ابلاغ شده تا سقفی به افزایش شهریه اجازه داده شده است. جزئیات مصوبه را نمی‌دانم زیرا این بحث در شورای گسترش مطرح و در حوزه آموزش بررسی شده است، اما با توجه به بحث‌هایی که در این مورد در رسانه‌ها مطرح شده است معاونت آموزشی مسأله را حتما بررسی خواهد کرد و اگر دانشگاهی خارج از چارچوب مصوبه اقدام کرده باشد تذکر داده خواهد شد.

شنیده‌ها حاکی از آن است که رئیس دانشگاه آزاد اسلامی فردا (30 شهریورماه) برای پاسخ‌گویی د راین باره در مجلس حاضر خواهد شد.