دو خطر مهمتر از خشکسالی؛ بی خبری جامعه و سوء استفاده سیاسی از بحران آب

هنوز جامعه ایران خطر خشکسالی را به خوبی درک نکرده است و بسیاری از مردم یا از آن خبر ندارند یا اگر دارند درک درستی از خشکسالی و پیامدهای آن ندارند و از طرف دیگر عده ای هم به دنبال استفاده سیاسی از فضای خشکسالی هستند.

محمود احمدی نژاد وقتی رییس  دولت بود با همان سبک وسیاق همیشگی غرب را متهم به ایجاد خشکسالی در ایران کرد و گفت:« کشورهای اروپایی با استفاده از تجهیزاتی خاص، به گونه ای عمل کرده اند که ابرها تخلیه شده و ابرهای بارش زا به کشوری های منطقه از جمله ایران نرسد.»  حالا نه احمدی نژاد مانده است و نه شگردهای وشیوه های تبلیغاتی او از طریق دولتمردان بعد از خودش دنبال می شود اما قدر مسلم یک چیز باقی مانده است؛ خشکسالی.

در تیرماه امسال ناسا گزارشی منتشر کرد. در این گزارش آمده بود  به دلیل شرایط لایه اوزن و همچنین انحراف زمین به میزان یک‌میلیونم‌درصد از مسیر چرخشی خود به دور خورشید ۴۵ کشور جهان دچار خشکسالی شدید شده و در صورت عدم ذخیره منابع آبی دچار بحران در تولید کشاورزی و همچنین دامداری خود می‌شوند؛ اما نکته قابل‌توجه در این گزارش رتبه چهارم ایران در فهرست ۴۵ کشور در معرض خطر است.

حدود ۸۰درصد از مساحت کشور ایران زیر پوشش بیابان است و در حالی که پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۴۵ تقاضای مصرف آب شیرین در خاورمیانه ۶۰‌درصد افزایش یابد، اما طبق مطالعات انجام‌شده منابع آب شیرین خاورمیانه تا سال ۲۰۵۰ حتی به رقمی ۱۰‌درصد کمتر از میزان کنونی خواهد رسید.

ظبق اعلام وزیر نیرو مصرف آب در ایران به سمت وسوی عجیبی رفته است:«اگر کشوری ۲۰ تا ۴۰ درصد از منابع آب تجدیدشونده‌ی خود را استفاده کند، در دامنه‌ مطمئن قرار دارد. حداکثر میزان مجاز برای استفاده از منابع آب تجدیدشونده ۶۰ درصد است اما اکنون از ۱۲۰ میلیارد مترمکعب، ۹۶ میلیارد مترمکعب مصرف می شود. یعنی به جای ۶۰ درصد ۸۰ درصد استفاده می‌‌‏شود که این فشار زیادی به منابع طبیعی وارد می‌‌‏کند و موجب خشکی تالاب‌‌‏هایی مانند هامون، بختگان و دریاچه‌ی ارومیه شده است.»

 

با این همه اما  مشکل خشکسالی اما انگونه که باید و شاید در جامعه انعکاس نداشته است. هنوز بسیاری از مردم یا نمی دانند یا خشکسالی در کمین ایران است یا اگر هم می دانند از عواقب آن اطلاع درستی ندارند. این ناآگاهی جامعه  از خود خظر خشکسالی دست کمی ندارد.

به عبارت دیگر هنوز جامعه ایران از این خطر به خود نلرزیده است. هنوز کمپین های بزرگ اجتماعی برای مدیریت درست منابع آب در بخش کشاورزی و خانگی طراحی نشده است.

در کنار ناآگاهی سیاسی شدن موضوع آب هم به تدریج در حال رخ دادن است. نمونه اخیر آن در اصفهان رخ داد. مخاطلفان دولت آب را مستمسک خوبی برای تخریب دولت قرار دادند. این برخوردها فقط موضوع را از مسیر اصلی منحرف می کند و صورت مساله ملی  را تبدیل به یک بازی سیاسی می کند. کشور ما به ویژه در ۹ سال گذشته از سیاسی شدن مشکل ها کم آسیب ندیده است.

برای حل مشکل کم آبی اراده ملی لازم است. از همین امروز و از همین حالا باید برای حل این مشکل یکی شد و گرنه این مشکل می تواند پیامدهای ناگوار و غیر قابل پیش بینی به همراه داشته باشد. از همین امروز و همین اکنون منتظر اولین گردهمایی ملی برای مبارز ه با خشکسالی هستیم. کلید دولت تدبیر باید این روزها بیش از گذشته به کار بیاید.