رشد چشم گیر درخواست پناهندگی در میان دانشجویان

به گزارش صدای ایران رقیه صمدی، پژوهشگر حوزه مهاجرت‌های اجباری و پناهجویی رصدخانه مهاجرت ایران در  اظهار کرد: بر اساس آمارهای ارائه شده توسط کمیساریای عالی پناهندگان (UNHCR) در سال ۲۰۱۸، حدود ۳.۷ میلیون کودک پناهنده بازمانده از تحصیل در جهان وجود دارد. این آمار بیش از نیمی از ۷.۱ میلیون کودک پناهنده در سن تحصیل را شامل می‌شود.

 

وی ادامه داد: علی‌رغم سرمایه‌گذاری‌های اساسی در زمینه آموزش ابتدایی در دنیا، افزایش غیرقابل جبران آوارگی‌های اجباری در سراسر جهان از جمله پناهندگان، پناهجویان و افرادی که در مرزهای خود آواره شده‌اند، موجب شده تا شکاف بزرگی میان پناهندگان و همسالان غیرپناهنده در دسترسی به آموزش ایجاد شود.

 

صمدی، آموزش و پرورش را یک اولویت برای پناهندگان دانست و یادآور شد: کودکان زیر ۱۸ سال نیمی از جمعیت جهانی پناهندگان را تشکیل می‌دهند و مناطقی از جهان وجود دارد که جمعیت کودکان پناهنده در سن تحصیل بیشتر از پناهندگان بزرگسال است، به‌ویژه در کشورهای کم درآمد و متوسط که میزبان میلیون‌ها پناهنده هستند. به عنوان مثال، در جمهوری دموکراتیک کنگو، سودان جنوبی و اوگاندا، بیش از ۶۰ درصد پناهندگان زیر ۱۸ سال هستند.
این پژوهشگر حوزه مهاجرت با بیان اینکه ۸۴ درصد پناهندگان در کشورهای در حال توسعه زندگی می‌کنند، خاطر نشان کرد: همچنین ۶.۷ میلیون نفر آنها در کشورهای کمتر توسعه‌یافته سکونت دارند. با این حال، کشورهای در حال توسعه حتی برای تأمین مدارس کافی برای جمعیت خود با چالش مواجه هستند، چه برسد به هجوم ناگهانی ده‌ها هزار پناهجوی جدید!

وی اضافه کرد: شواهد نشان می‌دهد که ایجاد و گسترش ظرفیت سیستم‌های آموزش ملی به نفع جوامع محلی و پناهندگان است. این کار نه تنها خدمات آموزشی موجود را برای همه کودکان و جوانان تقویت می‌کند، بلکه باعث انسجام اجتماعی نیز می‌شود. به عنوان نمونه، بین سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۸، کشور پاکستان بیش از ۴۵ میلیون دلار در بیش از ۷۳۰ پروژه آموزشی در مناطقی که میزبان پناهندگان بوده، سرمایه‌گذاری کرد و حدود ۸۰۰ هزار کودک از این مزایا بهره‌مند شدند.

 

به گفته وی، ۱۶ درصد از پناهندگانی که در طرح کشور پاکستان مشارکت داشتند، از میان پناهندگان افغان و بقیه آنها کودکان پاکستانی بودند.

 

صمدی افزود: بر اساس آمار کمیساریای عالی پناهندگان در سال ۲۰۱۸، تعداد کودکان پناهنده ثبت‌نام شده در مقطع ابتدایی، ۶۳ درصد بود که نسبت به سال قبل ۲ درصد افزایش یافته است. این در حالی است که این رقم برای همه کودکان غیر مهاجر در جهان ۹۱ درصد است.

 

پژوهشگر حوزه مهاجرت‌های اجباری و پناهجویی رصدخانه مهاجرت با تاکید بر اینکه هر ساله، احتمال ورود یک کودک پناهنده به مقطع تحصیلی بالاتر به شدت کاهش می‌یابد، ادامه داد: این افت مداوم در ثبت‌نام در مقطع ابتدایی مشهود است، اما تأثیر آن به‌ویژه در انتقال به مقطع متوسطه مشخص می‌شود.

 

وی اضافه کرد: در حالی که نزدیک به دو سوم کودکان پناهنده در مقطع ابتدایی ثبت نام کرده‌اند، کمتر از یک چهارم از نوجوانان پناهنده تحصیلات خود را تا مقطع متوسطه ادامه می‌دهند، ضمن آنکه میانگین جهانی ثبت نام در مقطع متوسطه، ۸۴ درصد است.

 

صمدی، بخش عمده‌ای از این مشکلات را مربوط به نبود مدارس متوسطه در بسیاری از مناطق میزبان پناهندگان دانست که انتقال از مقطع ابتدایی را برای دانش آموزان غیرممکن می‌کند.

 

وی ادامه داد: دانش‌آموزان پناهنده در حال حاضر می‌توانند یک چالش برای دانش‌آموزان بومی در برخی از مناطق در حال توسعه باشند و اضافه کردن صدها یا هزاران نفر از پناهندگان به مدارس، تنها رقابت برای فضای کلاس را شدت می‌بخشد.

 

صمدی خاطر نشان کرد: به عنوان نمونه، کمبود زیرساخت‌های آموزشی در اردوگاه پناهندگان کاکوما، در شمال کنیا مشهود است، به طوری که این موضوع باعث افت ثبت‌نام از مقطع ابتدایی به مقطع متوسطه شده است. پدیده‌ای که بر کودکان جامعه میزبان و همچنین پناهندگان نیز تأثیر می‌گذارد.

 

وی بدترین مورد از ضعف زیر ساخت آموزشی را در بنگلادش دانست و در این باره توضیح داد: در این کشور کمتر از یک درصد از جوانان پناهنده در دو اردوگاه رسمی پناهندگان "روهینگیا"، به دوره متوسطه معتبر دسترسی دارند.

 

صمدی، مسائل مالی را دلیل دیگری برای افت میزان ثبت نام پناهندگان در مقطع متوسطه ذکر کرد و گفت: یادگیری و تحصیل در مقطع متوسطه نیاز به امکانات و ابزار یادگیری بیشتری دارد. به طور کلی، آموزش در مقطع متوسطه، نقش مهمی را در حمایت از پناهندگان جوان در سنین بسیار آسیب پذیر ایفا می‌کند؛ چرا که نوجوانان در این دوره سنی چنانچه چشم انداز روشنی از آینده خود نداشته باشند، بیشتر در معرض فعالیت‌های غیرقانونی و آسیب پذیر قرار می‌گیرند.

 

وی با بیان اینکه در سال ۲۰۱۸ تعداد فزاینده‌ای از پناهندگان به تحصیلات عالی دست یافته‌اند، اظهار کرد: در واقع، ثبت‌نام در مقطع متوسطه از یک به ۳ درصد افزایش یافته است، به گونه‌ای که در سال ۲۰۱۸ تعداد کل پناهندگان ثبت‌نام شده در مقطع تحصیلات عالی برابر با ۸۷ هزار و ۸۳۳ نفر بوده است. این در حالی است که میزان ثبت نام افراد غیر پناهنده در مقطع تحصیلات عالی در سطح جهان در حدود ۳۷ درصد بوده است.

این محقق حق "آموزش" را یکی از حقوق اولیه برای تمامی کودکان در جهان دانست و افزود: آموزش پناهندگان نیز یک ضرورت هم برای کشور مبدا و هم برای جوامع میزبان پناهندگان به شمار می‌رود؛ آموزش و پرورش در محافظت، ایجاد انگیزه، رشد و پرورش استعدادها و تقویت زندگی کودکان، نوجوانان و جوانان پناهنده نقش محوری را ایفا می‌کند. علاوه بر آن، تحصیل در مدرسه می‌تواند احساس امید را در کودکان آواره ایجاد کرده و آنها را برای داشتن آینده‌ای بهتر امیدوار کند.

 

وی خاطر نشان کرد: آموزش به‌ویژه برای دختران مزایای بیشتری دارد؛ چرا که آسیب پذیری دختران را در برابر استثمار، خشونت جنسی، بارداری و ازدواج در سنین کم کاهش می‌دهد.

 

صمدی ادامه داد: تحقیقات سازمان یونسکو نشان می‌دهد که یک سال تحصیلی بالاتر می‌تواند درآمد یک دختر را تا یک پنجم افزایش دهد و مزایایی را برای خود دختران، خانواده و جوامع آنها به ارمغان آورد. به علاوه دختران با تحصیلات بالاتر می‌توانند مهارت‌های رهبری، کارآفرینی و اعتماد به نفس بیشتری را کسب کنند.

 

وی اضافه کرد: در این راستا کمیساریای عالی پناهندگان اشاره دارد که عدم آموزش کودکان می‌تواند به ادامه درگیری‌ها کمک کند و این "به معنای از دست رفتن فرصت برای توسعه صلح آمیز و پایدار در جهان است." بنابراین دولت‌های میزبان و مؤسسات اجرایی در قبال دسترسی کودکان پناهنده به یک آموزش با کیفیت، وظیفه اخلاقی و بشردوستانه دارند.