فارسی به زبان‌های دیگر دشوار است

به گزارش صدای ایران  -دربار وضعیت ترجمه آثار ادبی فارسی به زبان‌های مختلف اظهار کرد: از آثار فارسی تعداد زیادی به زبان‌های دیگر ترجمه نشده و از این نظر ما نقصان داریم، اما امیدوارم فرآیندی ایجاد شود و ترجمه کتاب‌های فارسی را رواج دهد، چون در حال حاضر آمار آن راضی‌کننده نیست و این یکی از آسیب‌هایی‌ است که سبب می‌شود ادبیات ما کمتر به جهان معرفی شود. 

او افزود: برای این کار دانش مترجم باید در زمینه ترجمه از زبان فارسی به زبان‌های دیگر مضاعف شود چون اغلب مترجم‌ها از زبان دیگری به فارسی ترجمه می‌کنند و برگرداندن آثار از فارسی به زبان‌های دیگر دشوار است که این شاید یکی از دلایل نقصان موجود باشد، اما دلیل مهم‌تر شاید این باشد که هنوز بازاری برای ترجمه آثار فارسی در کشورهای دیگر ایجاد نشده است. این بازار باید ایجاد شود و خواهان این آثار در کشورهای دیگر وجود داشته باشند. این حوزه گسترده‌تری است که شاید حمایت نهادهای مختلف را می‌طلبد. 

ویسی که افزایش تعداد مترجمان را به لحاظ کمی امتیاز مثبتی می‌داند گفت: افزایش کمی مترجمان خوشایند است اما از طرف دیگر قدری شلختگی و بی‌دقتی در بعضی مترجم‌ها دیده می‌شود که این می‌تواند آسیب ناخوشایندی برای ترجمه باشد.

 

متاسفانه در حال حاضر ناشران کتاب‌هایی را چاپ می‌کنند که از شایستگی‌های لازم برخوردار نیستند و این باعث می‌شود تا ترجمه‌های دم‌دستی و سرسری به بازار ارائه شود و در نهایت به اعتماد مخاطب لطمه بزند چون بعضا کتاب‌هایی ترجمه می‌شود که کیفیت آن‌چنانی‌ای ندارد. شاید یکی از مواردی که می‌تواند این روند را اصلاح کند، وجود منتقدان خوب در عرصه ترجمه است تا کتاب‌ها را دقیق ارزیابی و رصد و ترجمه‌های شایسته را معرفی کنند.

این مترجم و شاعر سپس در پاسخ به سوالی درباره وضعیت تغییر ذائقه مخاطبان کتاب‌های ترجمه در سال‌های اخیر بیان کرد: متاسفانه در این زمینه خیلی خوش‌بین نیستم و می‌توانم بگویم بازار ترجمه کمی افت کرده است، ذائقه مخاطب پایین آمده و فکر می‌کنم برخی از ناشران در این روند دخالت مستقیم داشته‌اند و آثاری را که خیلی از نظر کیفی بالا نبوده‌ و ضعیف یا متوسط بوده‌اند در قالب آثار خوب به بازار معرفی کرده‌اند و همین مخاطب را به آثار سطحی عادت داده است. این باعث شده مخاطب دیگر آثار لازم را رصد نکند و این منجر به افت ذائقه او می‌شود.

 

 امیدوارم این روند بهبود پیدا کند، این هم البته به رصد کسانی نیاز دارد که بدون جانبداری ادبیات را ببینند و آثار خوب را مطرح و معرفی کنند.

او در ادامه متذکر شد: در این افت ذائقه شاید مترجم‌ها هم مقصر باشند، اما من مقصر اصلی را ناشران می‌دانم.

 

آن‌ها می‌خواهند طیف بیشتری از مخاطبان را پوشش دهند و برای همین کتاب‌هایی را دست مترجم می‌دهند که گرچه پرفروش است اما جای آثار شایسته را گرفته و از این نظر آسیب بیشتر از سوی ناشران است تا مترجم‌ها.

 

البته مترجم هم باید دانش خود را نسبت به آثار ادبی ارتقا دهد تا انتخاب‌های بهتر و دقیق‌تری داشته باشد و آثار خوب جهان را به مخاطب ما معرفی کند.

 

به گفته ایسنا مجتبی ویسی در پایان درباره جایزه‌های ادبی و میزان تعیین‌کنندگی آن‌ها برای انتخاب کتاب خوب برای ترجمه گفت: برخی از این جایزه‌ها همانند بوکر، گنکور و... آثار ادبی شایسته را مدنظر قرار می‌دهند، اما بعضی جایزه‌ها بیشتر بعد رسانه‌ای قوی‌ دارند وگرنه آثاری که معرفی می‌کنند ممکن است خیلی دندان‌گیر نباشد؛ برای همین می‌گویم که مترجم خودش هم باید دانش لازم را داشته باشد تا بتواند کتاب‌های خوبی را انتخاب کند. اما در کل جایزه‌ها خیلی ملاک تعیین‌کننده‌ای برای انتخاب کتاب نیستند.