چرا آمد نیوز آمد و رفت؟

دستگیری مدیر کانال آمد نیوز یا به قول برخی کارشناسان رسانه ای، فیک نیوز، چند روزیست که در رسانه ها مطرح شده است و بسیاری به چگونگی دستگیری زم می‌پردازند و بازار گمانه زنی‌ها در نحوه این عملیات اطلاعاتی داغ است.اما آنچه که بنظر می‌رسد کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد، ریشه های شکل گیری چنین شبکه ها و پر رونق شدن رسانه هایشان است.

زم سال‌ها پیش از خروج از کشور، مسول زاده ای بود که همچون بسیاری از ما قدرت برایش جذاب بود و از قضا آقازاده بودن، فرصت همنشینی و هم صحبتی با آقایان و برخی چهره های برجسته سیاسی را برای او فراهم آورده بود. این از آن دست اتفاقاتی است که برای برخی از اهالی رسانه بویژه جوانتر های آن ممکن است رخ دهد و خواسته یا ناخواسته توهم خود بزرگ بینی را در برخی از آنها ایجاد کند. عملکرد رسانه ای زم سراسر شوق و احساس رضایت از این ارتباطات بود.

او هم از این آفت مصون نبود و با توجه به روابطی که بدست آورده بود تصمیم به انجام فعالیت رسانه ای در راستای مقاصد و اهدافش گرفت . اما پرسش این است که چرا و چگونه زم و امثال او به راحتی می توانند مخاطبان بسیاری را گرد خود جمع کنند و عوامل تسهیل کننده کار آنها چیست؟ در اینجا ذکر چند نکته ضروری به نظر می رسد:

باید در نظر داشت که از مرجعیت افتادن رسانه های رسمی و شناسنامه دار و بی اعتمادی مردم به آنها از جمله عوامل تاثیر گذار بر کیفیت حیات و رشد و نمو فیک نیوز هایی چون کانال زم می شود. این اتفاق نیز دلایل متعددی دارد که از جمله آنها می شود به تضعیف اصل حیاتی مطبوعات یعنی آزادی رسانه ها اشاره کرد. اصل 24 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ، نشریات و مطبوعات را به عنوان ابزارهای تحقق آزادی بیان معرفی کرده است. اما به واقع رسانه ها و مطبوعاتی که برادری خود را به قانون اساسی و نظام ثابت کرده اند چقدر از این آزادی بهره مند هستند، موضوعیست که جای بحث دارد و با نگاهی تجربی می شود دریافت که بعضا خطر شکایات و توقیف رسانه ها بنابر تفسیرهای ناصواب از اصل 24 قانون اساسی مانع از اجرای تمام و کمال آن می‌شود.

در چنین شرایطی ظهور شبکه های اجتماعی در فضای رها و بی قید مجازی فرصت را برای رشد رسانه های مجعول بیشتر فراهم آورده است تا به مدد استراتژی هیتلر با گفتن دروغ های بزرگ مخاطبان بسیاری را با خود همراه کنند که به قول جوزف گوبلز، فرمانده تبلیغاتی نازی ها، دروغ هرچه بزرگتر باشد باور پذیرتر است!

زم که به خوبی از این استراتژی آگاه بود از خلاء اعتماد به رسانه های رسمی نهایت استفاده را کرد تا هم عطش قدرت خود را سیراب کرده باشد و هم مخاطبان بسیاری را با خودش همراه کند. او شهوت شهرت داشت و از مهم جلوه دادن خود حظ می برد پس در مصاحبه هایش بگونه ای وانمود می کرد که حتی در اندرونی حاکمان و مسولان هم نفوذ دارد و مخزن الاسرار است!

شاید در نگاه نخست نبود احزاب قوی و اصناف پویا ارتباطی با رشد و نمو فیک نیوزها نداشته باشد اما با کمی تامل در ماهیت و کارکرد این تشکل ها می توان دریافت که این ها مشارکت سیاسی را سازماندهی و هدفمند و مطالبات مردم را از طریق قانونی پیگیری می کنند. به واقع اگر اصناف به معنای واقعی کارکرد خود را داشته باشند بسیاری از مطالبات صنفی مردم از طریق مراجع واجد صلاحیت و اهل آن پیگیری می شود؛ به طریق اولی احزاب سیاسی پویا، مشارکت و مطالبات سیاسی مردم را هدفمند و ضابطه مند می‌کنند. در این شرایط مردم کار سیاست را به اهل آن وا میگذارند و امر سیاسی به امر روزمره تبدیل نمی شود.

اگر چنین شود دیگر فیک نیوزها نمی توانند به بهانه انعکاس صدای مردم و مطالبات آنها برایشان نسخه های سیاسی بپیچند و با ترفند افشاگری و...افسار جهت گیری های سیاسی توده های مردم را به دست گیرند و مردم نیز مطالباتشان را در لا به لای اخبار و تحلیل های این رسانه ها جست وجو نمی کردند.

با این شرایط بنظر می رسد اگرچه مدیر یکی از پر سروصداترین کانال های خبری و شایعه پراکنی دستگیر شده است و کانالش هم مسدود اما خطر بازتولید شبکه هایی نظیر آن همچنان به قوت خود باقیست. از همین رو با توجه و عنایت بیشتر به مسئله آزادی مطبوعات، احزاب پویا و اصناف قوی و کارآمد، هم می توان مانع از روزمره شدن امر سیاسی شد و هم مانع از تسخیر افکار عمومی توسط رسانه های جعلی.

*محمد صادق کلبادی