معضلی به نام دستکاری کیلومتر شمار خودروها

محققان پارک فناوری دانشگاه تربیت مدرس با استفاده از دوربین‌های پلاک‌خوان روشی را برای میزان پیمایش خودروها ارائه کردند و به گفته آنها این روش نه تنها از دستکاری کیلومترشمار خودروها می‌کاهد، بلکه می‌تواند در اخذ مالیات و عوارض خودروها به منظور کاهش آلودگی‌ هوا و سفرهای غیرضروری در شهرها مؤثر باشد.

دکتر سارا ابراهیمیان، مجری طرح در گفت‌وگو با ایسنا یافتن میزان پیمایش خودروها را چالشی بر سر راه مهندسین و دست‌اندرکاران صنعت حمل و نقل دانست و گفت: برآورد دقیق میزان پیمایش خودروها با استفاده از کیلومترشمار خودروها و یا GPS به دست می‌آید که این روش دو مشکل اساسی را در پی دارد.

وی گران بودن را یکی از این مشکلات ذکر کرد و ادامه داد: از سوی دیگر هر خودرو بایستی مجهز به سخت افزارهایی برای برآورد کیلومترشمار شود که در این صورت همواره احتمال دستکاری در تجهیزات نصب شده بر روی خودروها وجود دارد.

ابراهیمیان با اشاره به انجام مطالعاتی برای برآورد دقیق میزان پیمایش خودروها در پارک علم و فناوری دانشگاه تربیت مدرس، خاطر نشان کرد: در این مطالعات روشی را ارائه کردیم که بدون استفاده از کیلومتر شمار و یا GPS تنها با استفاده از دوربین‌های پلاک‌خوان قادر هستیم میزان پیمایش خودروها را به دست ‌آوریم.

وی با اشاره به مکانیزم برآورد میزان پیمایش خودرو با استفاده از این روش، با تاکید بر اینکه در این روش تنها نیاز به اطلاعات پلاک خودرو داریم، تصریح کرد: زمانی که خودرو از جلوی یک یا چند دوربین پلاک‌خوان عبور می‌کند، اطلاعات پلاک توسط این دوربین‌ها ثبت می‌شود و زمانی که این اطلاعات در کنار هم قرار گیرند، می‌توان با پردازش آنها و بررسی مسیرهای عبوری، میزان پیمایش خودروها را محاسبه کرد.

مجری طرح با اشاره به اقدامات انجام شده در این طرح به منظور ارتقای دقت در برآورد میزان پیمایش خودروها، یادآور شد: برای پیدا کردن میزان پیمایش دقیق خودروها یکسری الگوریتم‌های کاهش خطا اعمال شد تا بتوانیم برخی خطاهای محاسباتی ناشی از تعدد مسیرها مابین دو دوربین و همچنین خرابی احتمالی برخی دوربین‌های دخیل در محاسبات را کاهش دهیم و بررسی‌های ما نشان داد که این الگوریتم‌ها قادر  هستند میزان پیمایش را با دقت بالا برآورد ‌کنند.

ابراهیمیان با تاکید بر اینکه این روش مزایای زیادی را در پیدا کردن میزان دقیق پیمایش خودرو به دنبال دارد، اظهار کرد: کمترین کاربرد این روش در شناسایی و ارزیابی دقیق خودروها است. آمارهای جهانی نشان می‌دهد کیلومترشمار خودروها دستکاری می‌شود؛ از این رو خریداران خودروهای دست دوم اطلاعات زیادی در خصوص میزان پیمایش خودروها ندارند و با استفاده از  این روش می‌توان اطلاعات دقیقی در این زمینه به خریداران ارائه کرد.

وی بی‌نیازی خودروها از نصب تجهیزات اضافی را از دیگر مزایای این دستاورد علمی نام برد و افزود: با استفاده از این روش می‌توان عوارض، مالیات و بیمه خودروها را بر اساس میزان پیمایش محاسبه کرد. تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد اخذ بیمه و یا عوارض بر اساس پیمایش خودروها می‌تواند تاثیرات خوبی در کاهش سفرهای غیر ضروری، کاهش آلودگی‌های هوا، اجرای عدالت و کاهش تصادفات داشته باشد.

وی نظارت بر کار قطعه‌سازان را از دیگر مزایای این طرح عنوان کرد و یادآور شد: اگر قرار است قطعه‌ای در میزان پیمایش خاصی کار کند، با این روش می‌توان بررسی کرد که قطعات ساخته‌شده در چه میزانی از پیمایش مستهلک می‌شوند.

این محقق با بیان اینکه این روش همچنین می‌تواند راهکاری برای بررسی کیفیت خودروها باشد، توضیح داد: با این روش، می‌توان خودروهایی که به دلیل پیمایش زیاد دارای لاستیک‌ها و یا قطعات پوسیده و یا حتی روغن سوخته هستند را شناسایی کرد و با ارسال پیامکی از مالکان خودروها خواست که نسبت به تعویض قطعات پوسیده خودروی خود اقدام کنند. این امر کاهش تصادفات و کاهش آلودگی هوا را به همراه دارد.

وی در پاسخ به این سوال که برای اجرای کامل این طرح باید تمام سطح شهر مجهز به دوربین شود یا خیر، گفت: پژوهش‌هایی که انجام دادیم، نشان می‌دهد  برای این امر نیاز به نصب دوربین‌های زیادی نیست تا با دقت بالا میزان پیمایش را محاسبه کنیم، ولی اینکه در کجاها دوربین‌ها نصب شود تا بتوان با دقت بالا میزان پیمایش را محاسبه کرد، یکی از موضوعات پژوهشی ما در این طرح بوده است و تا حد زیادی انجام شده؛ ولی بررسی‌های ما نشان داد که برای این منظور نیاز به تعداد دوربین‌های زیادی نیست.

به گفته وی، پایلوت این طرح در پارک فناوری تربیت مدرس اجرایی شده و نتایج آن نشان داد که این روش در محاسبه پیمایش خودروها از دقت بالایی برخوردار است.