انگلیس گزینه مقابله با ایران ندارد
جرمی هانت، وزیر امور خارجه انگلیس دیروز در نشستی سهجانبه با هایکو ماس و ژان ایو لودریان، همتایان آلمانی و فرانسوی خود، درباره نفتکش توقیف شده انگلیسی (stenaimpero) تبادلنظر کرد. کل چیزی که از محتوای این جلسه به برون مخابره شد، «هم نظر بودن» سه وزیر خارجه، تأکید بر «تضمین رفتوآمد امن کشتیها در تنگه هرمز» و البته «خودداری از هرگونه افزایش تنش در منطقه خاورمیانه» است، موضعی که نشان میدهد شرکای اروپایی لندن در فضای پرتنش بر سر برگزیت، حاضر به اقدامات عملی حداقلی هم برای آزادسازی نفتکش انگلیسی نیستند.
به گزارش صدای ایران از روزنامه جوان، کمی قبلتر، هیئت انگلیس در سازمان ملل به شورای امنیت نامه نوشته و ضمن اینکه توقیف نفتکش انگلیسی را «ایجاد یک مداخله غیرقانونی» خوانده، خواستار نشست شورای امنیت برای بررسی موضوع شده، ولی بعید است از شورای امنیت هم برای انگلیسیها آبی گرم شود، به خصوص که دیروز، روسها به عنوان عضو دائم شورای امنیت، روایت ایران را متقاعدکنندهتر توصیف کردند. «سرگئی ریابکوف» معاون وزیر خارجه روسیه گفته است: «مباحثی که ایرانیها در توضیح اقداماتشان بیان میکنند منطقیتر و متقاعد کنندهتر از ارجاعات مبهمی است که مقامات جبل الطارق با حمایت دولت انگلیس پیرامون توقیف نفتکش ایرانی در زمینه نقض قوانین تحریمهای اتحادیه اروپا اعلام کردهاند.».
اما در این بین، از همه دردناکتر برای انگلیسیها، واکنش دولت امریکا است. سرپرست وزارت خارجه اسپانیا بعد از توقیف نفتکش ایرانی در جبلالطارق گفته بود که توقیف نفتکش ایرانی به درخواست امریکا انجام شده و روز یک شنبه هم گاردین فاش کرد که تیم امنیت ملی بولتون مستقیماً در حادثه جبلالطارق (توقیف نفتکش ایرانی) دخالت داشته، به همین خاطر انگلیسیها توقع داشتند دولت امریکا در جنگ نفتکشها با تهران، در حمایت از لندن اقدام عملی کند، ولی واکنش امریکاییها نیز چیزی بیش از حمایتهای لفظی شرکای اروپایی لندن نبود. دونالد ترامپ ابتدا روز جمعه اعلام کرد درباره توقیف نفتکش با انگلیسیها صحبت خواهد کرد و بعد هم با گفتن اینکه «ما با هم توافق مکتوب نداریم» و «نفتکشهای [امریکایی]زیادی در آنجا رفتوآمد ندارند» نشان داد که حاضر نیست بر سر تنشهای موجود در منطقه، هزینه زیادی پرداخت کند. دیروز هم مایک پمپئو، وزیر خارجه امریکا با گفتن اینکه «انگلیس خود باید از کشتیهایش محافظت کند»، آب پاکی روی دست متحد قدیمی خود ریخت.
تقریباً صفر
کمیته اضطراری دولت انگلیس دیروز به ریاست ترزا میتشکیل جلسه داد، نخستوزیری که مناقشات بر سر نحوه خروج از اتحادیه، او را در وضعیت بحرانی قرار داده و همین امروز و فردا بوریس جانسون، جای او را خواهد گرفت. روزنامه تلگراف گزارش کرده که «جرمی هانت» وزیر خارجه بریتانیا قرار است در جلسهای که با پارلمان این کشور خواهد داشت، طرحی برای مصادره اموال و داراییهای ایران در انگلیس بدهد. علاوه بر مصادره داراییها و اموال، کابینه انگلیس در حال طراحی تحریمهایی برای اعمال علیه ایران است و جرمی هانت نیز بسته اقدامات دیپلماتیک و اقتصادی علیه ایران را تهیه کرده است. با همه اینها، لندن در این خصوص هم دست بسته است و احتمال اینکه اهرم «مصادره اموال» و «تحریم»ها باعث آزادی نفتکش stena impero شود، تقریباً صفر است. همین باعث شده که «فیلیپ هاموند» وزیر دارایی انگلیس از سیاست کاهش تهدیدها مقابل ایران حمایت و در گفتگو با بیبیسی، درباره کارآمد بودن تحریمها ابراز تردید کند: «پیشتر نیز تحریمهای گستردهای علیه ایران به خصوص در بخش تحریمهای اقتصادی داشتیم؛ بنابراین معلوم نیست که چیزهای اضافی دیگری وجود داشته باشد که بتوانیم انجام دهیم البته تمامی گزینهها را مد نظر خواهیم داشت.» هاموند ضمن حمایت مجدد از رویکرد دیپلماتیک برای آزادسازی نفتکش توقیف شده انگلیسی، میگوید: «این (توقیف نفتکش انگلیسی) اقدامی غیرقانونی بوده و ما قصد داریم تمامی راههای دیپلماتیک ممکن برای حل این موضوع را دنبال کنیم.»
امریکا میخواست کمک کند؟!
با گذشت زمان و آشکار شدن اینکه لندن گزینههای چندانی مقابل ایران ندارد، «لین اسمیث» رهبر اسبق حزب محافظهکار و از سیاستمداران مشهور انگلیسی توقیف نفتکش انگلیسی را «شکستی بزرگ» برای لندن توصیف کرده و در گفتگو با شبکه «بیبیسی» در مورد عملکرد انگلیس در قبال حفاظت از کشتیهای این کشور در خلیج فارس، میگوید: «فکر میکنم الان سؤالات به حقی در مورد رفتار دولت بریتانیا وجود دارد. این را به عنوان یک حامی دولت میگویم..» او با بیان این ادعا که هنگام توقیف نفتکش «استینا ایمپرو» نظامیان امریکایی حاضر در منطقه برای کمک به کشتی انگلیسی اعلام آمادگی کردهاند، گفته است: «آنها در آنجا این را نپذیرفتهاند و من میخواهم بدانم، چرا؟ آن هم در حالی که به نظر میرسد تنها یک کشتی آنجا حضور داشته و تلاشی فوری هم [برای حراست از]داراییها، انجام نشده است» اسمیث افزود: «این یک شکست بزرگ است و حقیقتاً دولت باید به سرعت در این ارتباط توضیح دهد.» با این وجود، «توبیاس الوود» معاون وزیر دفاع انگلیس این اتهامات را رد کرد و گفت لندن در این ارتباط دچار قصور نشده است. وی عدم تخصیص بودجه کافی به نیروهای مسلح و کوچک بودن ناوگان نیروی دریایی ارتش انگلیس را عامل این رخداد معرفی کرد. الوود گفت: «اینکه تک تک کشتیها اسکورت شوند، غیرممکن است. اگر میخواهیم به ایفای نقش در عرصه بینالمللی ادامه دهیم... باید در بخش دفاعی خود، از جمله در نیروی دریایی سلطنتی، بیشتر سرمایهگذاری کنیم. نیروی دریایی سلطنتی ما برای مدیریت منافع ما در سرتاسر جهان، بیش از حد کوچک است.»روزنامه آلمانی «تسایت» هم در گزارشی با عنوان «و ناگهان بریتانیای کبیر تنها بود» نوشت که بریتانیا از اقدام خود در توقیف نفتکش ایرانی در تنگه جبلالطارق پشیمان خواهد شد. دولت لندن که با پیامدهای برگزیت (خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا) دست به گریبان است، تحت تأثیر تندروهای کاخ سفید، برای نخستینبار یک کشتی (ایرانی) را توقیف کرد. این روزنامه آلمانی در انتقاد از اقدام انگلیس مبنی بر توقیف نفتکش ایرانی نوشت لندن با این کار، در میان شرکای اروپاییاش تنها مانده و نمیتواند بیشتر از اظهارات تند و تهدیدات توخالی کاری انجام دهد.