بودجه کشور دوسالانه می‌شود

به گزارش صدای ایران روزنامه صبح نو نوشت: روز گذشته، مجلس شورای اسلامی پس از دو هفته تعطیلی، روز کاری خود را با بررسی راهکار اساسی برای اصلاح ساختار بودجه آغاز کرد؛ اصلاحی براساس ابلاغیه و فرمان رهبر معظم انقلاب تا وابستگی بودجه دولت به درآمدهای نفتی کاهش یابد. بودجه نفتی و وابستگی سند دخل‌وخرج کشور به درآمدهای حاصل از صادرات نفت سال‌هاست اقتصاد ایران را رنج می‌دهد. وابستگی بودجه به نفت به‌قدری زیاد است که تحریم‌های وضع‌شده علیه کشورمان در برهه‌های مختلف اقتصاد را با مشکلاتی مواجه کرده است. درآمدهای حاصل از صادرات نفتی دولت‌های مختلف را بدعادت کرد و هر دولت به‌جز شعار «تلاش برای کاهش وابستگی بودجه به نفت» اقدام عملیاتی خاصی در‌این‌زمینه انجام نداده است.

تحریم‌های نفتی که اولین هدف تیر دشمنان به اقتصاد کشور است، در ابتدای دهه ۱۳۹۰ در دولت دهم گریبانگیر اقتصاد ایران شد. در آن زمان، شعار کاهش وابستگی به نفت هرازگاهی بر سر زبان دولتمردان وقت، به‌ویژه در زمان ارائه بودجه به مجلس، سر داده می‌شد. اکنون نیز به‌لطف بی‌توجهی دولتمردان در ادوار مختلف مدیریت اجرایی کشور، تیر دشمن نفت ایران را هدف گرفته است و پس از تمدید چندین‌باره معافیت‌های خرید نفت از ایران، آمریکا در اقدامات ظالمانه و برخلاف ادعای خود، معافیت خریداران نفت از ایران را لغو کرد.

پیش از اعمال تحریم‌های جدید آمریکا پس از خروج از برجام، میزان صادرات روزانه نفت کشور به حدود دومیلیون و 700 هزار بشکه در نفت هم رسید و میزان صادرات پس از برجام، جهش درخورتوجهی کرد؛ اما بعد از خروج آمریکا از برجام و تشدید تحریم‌ها، صادرات رسمی نفت ایران به‌شدت کاهش یافت. در‌عین‌حال، آمریکایی‌ها برخلاف آنچه مدعی شدند تا صادرات نفت ایران را به صفر برسانند، به این امر موفق نشدند و صادرات غیررسمی ایران قطعا ادامه دارد. 

سرانجام پس از شعار کاهش وابستگی به بودجه و ادعاهای دولت‌های مختلف که هیچ‌گاه جنبه عملیاتی به خود نگرفت، رهبر انقلاب در آذرماه سال گذشته رسما فرمان اصلاح ساختار بودجه را صادر و خطاب به دولتمردان بر اصلاح ساختار بودجه تأکید کردند؛ بودجه‌ای که قرار است «ساختار چابک» را جایگزین «ساختار منفعلانه» کند.

پس از تأکیدات رهبر انقلاب برای اصلاح ساختار بودجه، رییس‌جمهوری در نامه‌ای به ایشان فرصت چهارماهه‌ای برای اصلاح ساختار بودجه درخواست کرد تا در چهارماهه نخست سال ۱۳۹۸، ساختار بودجه کشور اصلاح شود. مهم‌ترین انتقاد رهبری به ساختار بودجه‌نویسی کشور، انطباق‌نداشتن آن با شرایط فعلی کشور و انفعال بودجه دربرابر تحریم‌ها به‌دلیل وابستگی به درآمدهای نفتی است. حال روز گذشته، در نشست غیرعلنی مجلس شورای اسلامی نمایندگان دولت و مجلس جمع شدند تا راهکارهای این مهم را بررسی کنند. 

آقای محمدباقر نوبخت، رییس سازمان برنامه‌وبودجه که متولی اصلاح ساختار بودجه بود، روز قبل از این نشست، در توییتی گفته بود: «مقرر شد برنامه‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت، پروژه‌ها و اقدامات پیشنهادی هریک از بسته‌ها در کارگروه ویژه‌ای از سه قوه بررسی و به شورای عالی هماهنگی اقتصادی سه قوه گزارش شود. این طرح‌ها ان‌شاءالله فردا در جلسه غیرعلنی مجلس نیز ارائه خواهد شد. کلیات چهار محور اصلاح بودجه برای قطع وابستگی به نفت در ۹ بسته اجرایی به تأیید سران قوا رسیده است».

آقای اسدالله عباسی، سخنگوی هیأت‌رییسه مجلس شورای اسلامی، در تشریح جلسه غیرعلنی پارلمان گفت: «براین‌اساس، اصلاحاتی که قرار است اتفاق بیفتد، در فرصت زمانی دوساله قرار است بودجه سال ۱۳۹۹ به ضمیمه سال ۱۳۹۸ براساس این فرمت تنظیم شود».

عباسی درادامه با بیان اینکه اگر روند جاری درباره بودجه ادامه می‌یافت، اداره اقتصادی کشور با اختلال مواجه می‌شد، گفت: قطع وابستگی بودجه به نفت و تبدیل تهدید تحریم‌ها به فرصت، ازجمله مواردی بود که مطرح شد و نقشه راه و اصلاح بودجه با افق ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ کلیدواژه ابلاغی مقام معظم رهبری بود که در شورای عالی هماهنگی اقتصادی که سران سه قوه در آن نقش دارند، مدنظر قرار گرفت. بنابراین، در آینده نزدیک شاهد تغییرات و تحولاتی خواهیم بود.

این عضو هیأت‌رییسه مجلس دهم ادامه داد: کاهش تدریجی و قطع وابستگی مستقیم بودجه جاری به نفت، حذف تدریجی کسری بودجه ساختاری، ایجاد ثبات اقتصاد کلان و مهار تورم، رونق اقتصادی، تأمین معیشت عمومی، کاهش نابرابری، ارتقای عدالت اجتماعی و مبارزه با فساد ازجمله موضوعاتی است که در اصلاح ساختار بودجه به آن توجه شده است.

عباسی درباره اقدامات دیوان محاسبات کشور درباره اصلاح ساختار بودجه گفت: این دیوان نیز 15 راهکار ارائه کرد که بیشتر آن مربوط به نظام ارزی و اصلاح نظام مالیاتی بود.

سخنگوی هیأت‌رییسه مجلس شورای اسلامی ادامه داد: عزم، اراده و اجماع ملی درزمینه اصلاح ساختار بودجه بر این است که در شرایط اقتصادی فعلی، با همکاری دولت و دستگاه‌ها برنامه بودجه کارا تنظیم، تدوین و تصویب شود که مردم بهره‌مند شوند.

عباسی درباره زمان‌بندی اصلاح ساختار بودجه ادامه داد: اجماع درباره چارچوب کلان اصلاحات میان سران نظام در خرداد۱۳۹۸ ایجاد شد و تصویب و آغاز برنامه‌های کوتاه‌مدت متناسب با زمان‌بندی ارائه‌شده با نقشه راه در تیر۱۳۹۸ و تهیه برنامه عملیاتی برنامه‌های میان‌مدت در شهریور 98 انجام می‌شود و اجرای برنامه‌های میان‌مدت فروردین۱۳۹۹ آغاز می‌شود. در این اصلاحیه، درباره فرار مالیاتی و راهکارهای آن و چابک‌سازی بودجه بحث شده است.

محمدباقر نوبخت، رییس سازمان برنامه‌و‌بودجه، هم درباره جلسه غیرعلنی مجلس درباره اصلاح ساختار بودجه‌ریزی کشور گفت: 9 بسته برای این امر تعریف شد که هریک از این بسته‌ها نیز تعدادی برنامه دارد و در جلسه شورای عالی هماهنگی قوا تصویب و امروز در مجلس ارائه شد. وی تأکید کرد: مقرر شد برای چگونگی اجرای این محورها ازطریق پروژه‌ها، برنامه‌ها و اقدامات پیشنهادی، بین دولت و مجلس توافق شود.

نوبخت همچنین درباره ایده تدوین بودجه دوسالانه نیز توضیح داد: برای پایداری بودجه و تصمیمات، مقرر شد افق پیش‌بینی را برای منابع و مصارف به‌صورت دوساله در نظر بگیریم تا با اطمینان بیشتری درباره آینده تصمیم‌گیری کنیم. رییس سازمان برنامه و بودجه گفت: این امر جزء ابلاغیه مقام معظم رهبری بود که بودجه دوسالانه شود.