شفیعی: تعهدات ایران و اروپا باید متقابل باشد
یک کارشناس مسائل سیاسی با بیان اینکه پاسخ ایران به بدعهدی طرف‌های برجام به شکل کاهش تعهدات، در واقع خویشتن‌داری ایران را نشان داد، گفت با تعلل‌های طرف اروپایی طبیعی است که تهران باید نسبت به اجرایی شدن اینستکس نگرانی داشته باشد.
به گزارش صدای ایران از ایسنا، نوذر شفیعی درباره اقدامات اخیر اروپایی‌ها در مساله اینستکس و همچنین عبور ایران از مرز ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده ۳.۶۷ درصدی گفت: مساله اصلی هم در برجام و هم در ارتباط با کانال مالی اینستکس این است که حقوق و تعهدات با هم برابر نیستند، در برجام بر روی کاغذ ظاهراً حقوق و تعهدات کشورها با هم برابر بود اما در عمل آن کشوری که تعهدات خود را انجام داد و از حقوقی بهره‌مند نشد، ایران بود، سایر کشورها از حقوق برجام بهره‌مند شدند و تعهدات‌شان را هم انجام ندادند.
وی تصریح کرد: آشکارترین شکل این بد عهدی خروج آمریکا از برجام بود، یعنی اگر سایر کشورها تلویحاً تعهدات‌شان را اجرا نکردند، آمریکایی‌ها صراحتاً به تعهدات خود عمل نکردند و این نوع رفتار یعنی عدم توازن. در نتیجه طبیعی بود اگر ایران هم از برجام خارج می‌شد اما ایران با خویشتن‌داری رفتارش را به شکل کاهش تعهدات نشان داد.
این استاد دانشگاه همچنین بیان کرد: در ارتباط با اینستکس نیز بین حقوق و تعهدات تفاوت فاحشی وجود دارد، در این‌جا هم حقوق و تعهدات متناظر و برابر نیست، یعنی اینکه ایران باید کل تعهدات برجامی‌اش را انجام دهد اما اروپا فقط یک کانال مالی راه اندازی کند.
این کارشناس مسائل سیاسی ادامه داد: در واقع این کانال مالی ایجاد شده تا بتواند به عنوان جایگزین سوئیفت فعالیت کند در حالی که اولاً موضوعاتی که در چارچوب این کانال قرار می‌گیرد به غذا و دارو محدود است، همچنین میزان پولی که قرار است رد و بدل شود هم محدود است. ایران به چنین کانالی خیلی نیاز نداشت.
شفیعی افزود: انتظار ایران این است کاری که از طریق سوئیفت انجام می‌داد، از این طریق انجام شود، بنابراین با توجه به اینکه در بحث اینستکس نیز تعهدات ایران بیش از حقوقی است که از آن بهره‌مند می‌شود، به طور طبیعی ایران باید ناراضی باشد. اگر قرار است تعهدی انجام شود، باید متقابل باشد.
وی با طرح این مساله که ایران به سه دلیل باید نسبت به اینستکس نگران باشد، اظهار کرد: اولاً روابط ایران و ۱+۵ باید در چارچوب برجام برقرار می‌شد که نشد، دوماً اروپایی‌ها باید اقدام در خوری نسبت به خروج آمریکا از برجام نشان می‌دادند که ندادند و سوم اینکه اقدامی که تا حدودی انجام شده ناکافی است و این حجم از مبادلات مالی و کالایی وقتی نفت را شامل نشود، فرقی بین بودن و نبود ندارد یعنی ایران این مبلغ را به طرق دیگر هم می‌تواند جبران کند.
این عضو سابق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس بیان کرد: بنابراین ایران سه راه بیش‌تر ندارد یا به همین حدی که اروپایی‌ها اقداماتی را انجام داده‌اند بسنده کند و انتظاراتش را از اینستکس کاهش دهد که این هم با گفتارها و رفتارهای ایران مبنی بر کاهش تعهدات ساز و گار نیست و در صورت عملی شدن به نوعی عقب‌نشینی برای ایران است؛ یا اینکه ایران خویشتن‌دار باشد یعنی اینستکس را در حد موجود یک گام خوب در مسیر درست قلمداد کند و به اروپایی‌ها فرصت دهد تا ظرفیت اینستکس را بالا ببرند؛ گزینه آخر هم این است که براساس تهدیداتی که انجام داده، اقدامات گفته شده را انجام دهد، زیرا برخی از تلاش‌های کشورها در عرصه بین‌المللی برای اعتبار است و اگر ایران تهدید خودش را انجام ندهد، در موارد دیگر نیز تهدیدهایش اهمیتی نخواهد داشت.
