آیت‌الله طالقانی؛ شخصیتی کم‌نظیر
محمدتقی فاضل‌میبدی در یادداشتی در آرمان نوشت:
سیدمحمود علائی معروف به آیت‌ا... طالقانی (۱۳اسفند ۱۲۸۹ تا ۱۹شهریور ۱۳۵۸) روحانی شیعه ایرانی، فعال سیاسی و اجتماعی، عضو مجلس خبرگان قانون اساسی و نخستین امام‌جمعه تهران پس از انقلاب ۵۷ بود. بدون‌تردید آیت‌ا... طالقانی یکی از مهمترین و بارزترین شخصیت‌های علمی و سیاسی در ایران معاصر بوده است. ایشان چه از نظر دانش قرآنی و چه از نظر دانش اجتماعی شخصیتی برجسته داشتند. حدود 40سال از زندگی خود را حتی زمانی که در زندان به سر می‌بردند به تفکر و تأمل درباره قرآن پرداختند. در دورانی زندگی کردند که دو جریان بسیار پرهیاهو و پرتحرک کشورهای اسلامی و کشور ما را تحت‌سیطره خود قرار داده بودند. این دو جریان یکی مکتب «سوسیالیسم مارکسیسم» و یکی مکتب «لیبرالیسم غرب» بود. در دهه 20 این جریانات فکری در بین جوانان رایج شده بود و به ایجاد تفکری نوین در بین جوانان انجامیده بود. مرحوم طالقانی که تحصیلات خود را در نجف به اتمام رسانده بوده و اجازه اجتهاد را هم گرفته بودند بعدها به قم آمده و از آیت‌ا... شیخ عبدالکریم حائری هم اجازه اجتهاد گرفتند اما به دلیل وجود معضلات اجتماعی در بین نسل جوان آن روزها، ایشان به مبارزه در جبهه علمی و سیاسی در کنار هم پرداختند. بنابراین آیت‌ا... طالقانی را به یقین می‌توان یکی از بنیانگذاران روشنفکری دینی در سده اخیر در ایران دانست. سال‌های اسارت در زندان را هم ایشان بحث تفسیر پرتویی از قرآن را رها نکرده و به تدریس این تفسیرها در زندان نیز پرداختند که این خود از نقاط بسیار روشن فعالیت‌های دینی-سیاسی ایشان به شمار می‌رود.
مرحوم آیت‌ا... طالقانی از شخصیت‌های بارز و مبارز در سده اخیر هم در جبهه علمی و هم در جبهه سیاسی بوده‌اند. به نقل از دکتر مهدی غنی در کتاب «راهی که نرفته‌ایم» آمده است: در جلسه‌ای که شهید مطهری و دکترعلی شریعتی در سال 1351 حضور داشتند عده‌ای بر این باور بودند که کسی که نسل جوان را با دین آشنا کرده و این جذابیت دینی را در بین جوانان ایجاد کرده است دکتر علی شریعتی بوده، عده‌ای دیگر بر این اعتقاد بودند شخصی که این نقش را ایفا کرده شهید مطهری بوده، در همین میان شهید مطهری صراحتا اعلام می‌کنند که پایه‌گذار آشنایی نسل جوان با دین اسلام به روش نوین هیچ‌کس نیست جز آيت‌ا... طالقانی.
مرحوم شریعتی در مورد آیت‌ا... طالقانی اینگونه می‌گوید: من در کتاب «کویر» به مناره‌ای اشاره کردم که منظورم مسجد هدایت و آقای طالقانی بود که در سال‌هایی که اوج اختناق بعد از 28مرداد بود ایشان به مثابه مناره‌ای در دل کویر بودند که می‌درخشیدند. مرحوم طالقانی با دو چیز سرسختانه مخالف بودند یکی خرافات و یکی هم استبداد. ایشان بر کتاب «محوالموهوم» سید اسدا... میراسلامی خارقانی که در آن به مبارزه با خرافات پرداختند «خرافاتی که امروز هم ما در جامعه خود شاهد آن هستیم، خرافاتی که نه در دین آمده و نه در اسلام به آن اشاره شده است» مقدمه زده و این کتاب را زنده کردند. ایشان کتاب دیگری از مرحوم نائینی به نام «تنبیه‌الامه و تنزیه‌المله» که در آن به مبارزه با استبداد پرداخته‌اند و به دفاع از مشروطه اشاره شده است، را نیز زنده کردند. یکی دیگر از نکاتی که در دهه 40 جوانان به سویش جذب می‌شدند اقتصاد مارکسیستی بود که همواره از تفکرات خیلی خطرناک است چراکه هیچ چیز بدتر از ظلم اقتصادی نیست، در همین راستا آیت‌ا... طالقانی به نوشتن کتاب «مالکیت در اسلام» روی آوردند که هم پاسخی به مارکسیست‌ها باشد هم پاسخی به لیبرالیست‌ها. یک نکته مهمی که مرحوم طالقانی داشتند این بود که همواره بر این نکته تاکید کردند که در طول تاریخ آنچنان که با کفر مبارزه شده با ظلم مبارزه نشده است. در کل ایشان شخصیتی بسیار برجسته ازنظر تقوی، ازنظر علم، شجاعت، مبارزه و ازنظر تحمل و مسامحه‌ای که با مخالفان خود داشتند، بودند.
سیدمحمود علائی معروف به آیت‌ا... طالقانی (۱۳اسفند ۱۲۸۹ تا ۱۹شهریور ۱۳۵۸) روحانی شیعه ایرانی، فعال سیاسی و اجتماعی، عضو مجلس خبرگان قانون اساسی و نخستین امام‌جمعه تهران پس از انقلاب ۵۷ بود. بدون‌تردید آیت‌ا... طالقانی یکی از مهمترین و بارزترین شخصیت‌های علمی و سیاسی در ایران معاصر بوده است. ایشان چه از نظر دانش قرآنی و چه از نظر دانش اجتماعی شخصیتی برجسته داشتند. حدود 40سال از زندگی خود را حتی زمانی که در زندان به سر می‌بردند به تفکر و تأمل درباره قرآن پرداختند. در دورانی زندگی کردند که دو جریان بسیار پرهیاهو و پرتحرک کشورهای اسلامی و کشور ما را تحت‌سیطره خود قرار داده بودند. این دو جریان یکی مکتب «سوسیالیسم مارکسیسم» و یکی مکتب «لیبرالیسم غرب» بود. در دهه 20 این جریانات فکری در بین جوانان رایج شده بود و به ایجاد تفکری نوین در بین جوانان انجامیده بود. مرحوم طالقانی که تحصیلات خود را در نجف به اتمام رسانده بوده و اجازه اجتهاد را هم گرفته بودند بعدها به قم آمده و از آیت‌ا... شیخ عبدالکریم حائری هم اجازه اجتهاد گرفتند اما به دلیل وجود معضلات اجتماعی در بین نسل جوان آن روزها، ایشان به مبارزه در جبهه علمی و سیاسی در کنار هم پرداختند. بنابراین آیت‌ا... طالقانی را به یقین می‌توان یکی از بنیانگذاران روشنفکری دینی در سده اخیر در ایران دانست. سال‌های اسارت در زندان را هم ایشان بحث تفسیر پرتویی از قرآن را رها نکرده و به تدریس این تفسیرها در زندان نیز پرداختند که این خود از نقاط بسیار روشن فعالیت‌های دینی-سیاسی ایشان به شمار می‌رود.
مرحوم آیت‌ا... طالقانی از شخصیت‌های بارز و مبارز در سده اخیر هم در جبهه علمی و هم در جبهه سیاسی بوده‌اند. به نقل از دکتر مهدی غنی در کتاب «راهی که نرفته‌ایم» آمده است: در جلسه‌ای که شهید مطهری و دکترعلی شریعتی در سال 1351 حضور داشتند عده‌ای بر این باور بودند که کسی که نسل جوان را با دین آشنا کرده و این جذابیت دینی را در بین جوانان ایجاد کرده است دکتر علی شریعتی بوده، عده‌ای دیگر بر این اعتقاد بودند شخصی که این نقش را ایفا کرده شهید مطهری بوده، در همین میان شهید مطهری صراحتا اعلام می‌کنند که پایه‌گذار آشنایی نسل جوان با دین اسلام به روش نوین هیچ‌کس نیست جز آيت‌ا... طالقانی.
مرحوم شریعتی در مورد آیت‌ا... طالقانی اینگونه می‌گوید: من در کتاب «کویر» به مناره‌ای اشاره کردم که منظورم مسجد هدایت و آقای طالقانی بود که در سال‌هایی که اوج اختناق بعد از 28مرداد بود ایشان به مثابه مناره‌ای در دل کویر بودند که می‌درخشیدند. مرحوم طالقانی با دو چیز سرسختانه مخالف بودند یکی خرافات و یکی هم استبداد. ایشان بر کتاب «محوالموهوم» سید اسدا... میراسلامی خارقانی که در آن به مبارزه با خرافات پرداختند «خرافاتی که امروز هم ما در جامعه خود شاهد آن هستیم، خرافاتی که نه در دین آمده و نه در اسلام به آن اشاره شده است» مقدمه زده و این کتاب را زنده کردند. ایشان کتاب دیگری از مرحوم نائینی به نام «تنبیه‌الامه و تنزیه‌المله» که در آن به مبارزه با استبداد پرداخته‌اند و به دفاع از مشروطه اشاره شده است، را نیز زنده کردند. یکی دیگر از نکاتی که در دهه 40 جوانان به سویش جذب می‌شدند اقتصاد مارکسیستی بود که همواره از تفکرات خیلی خطرناک است چراکه هیچ چیز بدتر از ظلم اقتصادی نیست، در همین راستا آیت‌ا... طالقانی به نوشتن کتاب «مالکیت در اسلام» روی آوردند که هم پاسخی به مارکسیست‌ها باشد هم پاسخی به لیبرالیست‌ها. یک نکته مهمی که مرحوم طالقانی داشتند این بود که همواره بر این نکته تاکید کردند که در طول تاریخ آنچنان که با کفر مبارزه شده با ظلم مبارزه نشده است. در کل ایشان شخصیتی بسیار برجسته ازنظر تقوی، ازنظر علم، شجاعت، مبارزه و ازنظر تحمل و مسامحه‌ای که با مخالفان خود داشتند، بودند.
گزارش خطا
نظر شما
آخرین اخبار